Kopertiid

De kopertiid of koperstientiid, ek galkolitikum neamd, is in tiidrek dat wol beskôge wurdt as it lêste part fan de jonge stientiid en dêr't de minske yn learde it koper metaal te bewurkjen en dêr ark fan makke.

Trijeperioadesysteem
Holo- seen	Histoaryske Tiid
	La Tène-tiidrek			Proto- histoarje
	Hallstatt-tiidrek
	Izertiid
	Let
	Midden
	Ier
	Brûnstiid
	Neolitikum	Kopertiid
		Let		Pre- histoarje
		Midden
		Ier
	Mesoli- tikum of Epipaleo- litikum	Let
		Midden
		Ier
Pleis- toseen	Paleo- litikum	Let
		Midden
		Ier
	Stientiid

De âldste koperfynsten komme út Anatoalje (Turkije), om 8000 f.Kr. hinne. Ynearsten waard allinnich koper brûkt sa't it foarkomt yn de natuer. Pas yn it 5e millennium f.Kr. waard ûntdutsen dat guon ertsen, koper oplevere as sy hjit makke wurde. Dêrfoar hienen de minsken wol spesjale ûnen nedich: in gewoan houtskoalfjoer kin net waarmer wurde as 700 °C, en it smeltpunt fan koper leit by 1085 °C.

Metallurgy

Koper is in sêft metaal en net goed om ark fan te meitsjen. Troch lytse hoemannichten fan in oar metaal oan koper ta te foegjen wurdt it folle sterker. Dat wurket foaral goed mei tin: troch tin oan koper ta te foegjen ûntstiet brûns, soks wurdt in legearing neamd. Nei ferrin fan tiid kaam brûns hieltyd faker foar, dêr't in ein mei kaam oan de kopertiid en de brûnstiid begjint.

Yn Nederlân binne wol wat koperen foarwerpen fûn, mar der is lykwols net echt te sprekken fan in dúdlik oan te wizen kopertiid.