Greta Thunberg

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg (Stokholm, 3 jannewaris 2003) is in Sweedske miljeu-aktivist bekend om it útdaagjen fan wrâldlieders om fuortendaliks aksje te nimmen om de gefolgen fan troch de minske feroarsake klimaatferoaring te ferminderjen.

Yn augustus 2018, bûten it Sweedsk parlemint, begon Greta Thunberg mei in skoalstaking foar it klimaat. Op har boerd stie "Skolstrejk för klimatet," wat "skoalstaking foar it klimaat" betsjut.

Aktivisme

It klimaataktivisme fan Thunberg sette útein doe't se har âlden oertsjûge om út te kiezen libbensstilen oan te nimmen dy't de koalstoffoetôfprint fan har famylje fermindere. Yn augustus 2018, yn 'e âldens fan 15, begûn Thunberg de skoalle oer te slaan, en beloofde bûten skoalle te bliuwen oant nei in Sweedske ferkiezing om te besykjen de útkomst te beynfloedzjen. Se protestearre bûten it Sweedske parlemint dêr't se oprôp ta hurdere aksje tsjin klimaatferoaring troch in Skolstrejk för Klimatet te hâlden (Skoallestaking foar Klimaat), te tekenjen en ynformative flyers út te dielen. ^[1] Nei de ferkiezing spruts Thunberg foar oanhingers, en fertelde har om tillefoans te brûken om har te filmjen. Se sei doe dat se elke freed trochsette soe mei de skoalstaking foar it klimaat oant Sweden it klimaatakkoart fan Parys neikomt. ^[2] Thunberg har jonge jierren en stompe sprekwize stimulearre har opkomst nei de status fan in wrâldwide ikoan.^[3]

Nei de earste skoalstaking fan Thunberg foar it klimaat, diene oare studinten mei oan ferlykbere protesten. Hja ferienige en organisearre de skoalstaking foar klimaatbeweging. Nei't Thunberg de Klimaattop fan 'e Feriene Naasjes (2018) oanspruts, wiene dêr wyklikse klimaatstakingsprotesten op freed oeral op 'e wrâld. Yn 2019, belutsen koördinearre protesten yn meardere stêden elk mear as in miljoen studinten. ^[4] Om koalstofyntinsyf fleanen te foarkommen, sylde Thunberg op in koalstoffrij jacht fan Ingelân nei New York, dêr't se op de Klimaattop fan de Feriene Naasjes (2019) taspriek. ^[5] Yn har taspraak skelde Thunberg de lieders fan 'e wrâld út troch "Hoe doare jim" út te roppen yn ferwizing nei har waarnommen ûnferskilligens en ynaksje foar de klimaatkrisis. Har ferwyt makke wrâldwide krantekoppen. ^{[6] [7] [8]} Nei't Thunberg yn 2023 ôfstudearre oan 'e middelbere skoalle, bleau har aktivisme ynternasjonaal omtinken te winnen en har protesttaktyk waard hieltyd assertiver. ^[9] As folwoeksene omfette har protesten sawol freedsume demonstraasjes as dwaan fan boargerlik oerhearrigens, lykas it útdaagjen fan wetlike oarders, dy't laat hawwe ta arrestaasjes, feroardielingen en in frijspraak. ^{[10] [11]} It aktivisme fan Thunberg evoluearre om oare saken op te nimmen, lykas in pro-Palestynske hâlding yn te nimmen yn reaksje op 'e Kriich Israel–Hamas.

De opkomst fan Thunberg ta wrâldbekendheid makke har in ûnoffisjeel lieder yn 'e klimaataktivistyske mienskip. ^[12] Se krige dêrfoar swiere krityk en in protte bespotsje har as in nayf tsiener. ^[13] De ynfloed fan Thunberg op it wrâldpoadium waard troch The Guardian en oare media beskreaun as it "Greta-effekt". ^[14] Se hat eare en prizen krigen, ynklusyf yn 'e 100 meast ynfloedrike minsken fan Time, opnommen yn' e Forbes list fan 'e 100 machtichste froulju fan 'e wrâld (2019), ^[15] en nominaasjes foar de Nobelpriis foar de Frede. ^{[16] [17] [18]}

Boarnen, noaten en referinsjes