Afrikaanske mûzen en rotten

De Afrikaanske mûzen en rotten (wittenskiplike namme: Nesomyidae) foarmje in famylje fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e kjifdieren (Rodentia), it ûnderskift fan 'e mûzen en jerboä's (Myomorpha) en de boppefamylje fan 'e mûzen en rotten (Muroidea). Dizze famylje omfiemet ferskate ûnderfamyljes, dy't allegear lânseigen binne op it fêstelân fan Afrika of op Madagaskar. De grutste groepen wurde foarme troch de hamsterrotten, de Madagaskarrotten, de klimmûzen en de rotsmûzen. Yn totaal binne der 68 soarten. Se meitsje diel út fan 'e mûzen en rotten, in kompleks takson dat ¹/₄ fan alle sûchdieresoarten fan 'e wrâld beslacht.

Afrikaanske mûzen en rotten
In Madagaskarreuzerôt of fotsovotsa (Hypogeomys antmena).
Taksonomy
ryk:	dieren (Animalia)
stamme:	rêchstringdieren (Chordata)
ûnderstamme:	wringedieren (Vertebrata)
klasse:	sûchdieren (Mammalia)
skift:	kjifdieren (Rodentia)
ûnderskift:	mûzen en jerboä's (Myomorpha)
boppefamylje:	mûzen en rotten (Muroidea)
famylje:	Afrikaanske mûzen en rotten    (Nesomyidae)
Major, 1897

Skaaimerken

Afrikaanske mûzen en rotten binne foar it meastepart lytse oant middelgrutte kjifdieren, mar de grutsten binne sa grut is as in knyn. Ofhinklik fan 'e ûnderfamylje en de soarte kinne se op mûzen, rotten, wrotmûzen of hamsters lykje. Op it mêd fan harren dieet rinne se útinoar fan strang fegetarysk oant folslein ynsektivoar. Ek harren hâlden en dragen ferskilt, mei't guon soarten yn 'e beammen libje, wylst oaren ûndergrûnske hoalen grave. Se smite oer it algemien nei in draachtiid fan likernôch seis wiken in nêst fan maksimaal fjouwer jongen.

Taksonomy

In protte soarten Afrikaanske mûzen en rotten wiene foarhinne by oare taksonomyske kjifdierefamyljes yndield, mar binne op grûn fan genetysk ûndersyk mei-inoar gearbrocht yn ien famylje. Sa tocht men earder dat de hamsterrotten by de mûseftigen (Muridae) thúshearden, wylst men ornearre dat de wytsturtmûzen teplak brocht wiene by de wrotmûseftigen (Cricetidae).

Famylje-opbou

famylje Afrikaanske mûzen en rotten (Nesomyidae) ûnderfamylje hamsterrotten (Cricetomyinae) tûke hamstermûzen (Saccostomurini) skaai hamstermûzen (Saccostomus): 2 soarten tûke hamsterrotten (Cricetomyini) skaai echte hamsterrotten (Beamys): 2 soarten skaai reuzehamsterrotten (Cricetomys): 4 soarten ûnderfamylje klimmûzen (Dendromurinae) skaai dollmanklimmûzen (Prionomys): 1 soarte skaai echte klimmûzen (Dendromus): 13 soarten skaai ferwielklimmûzen (Dendroprionomys): 1 soarte skaai fetmûzen (Steatomys): 8 soarten skaai jerboämûzen (Malacothrix): 1 soarte skaai reuzeklimmûzen (Megadendromus): 1 soarte ûnderfamylje Madagaskarrotten (Nesomyinae) skaai foälavoänala's (Gymnuromys): 1 soarte skaai foälavo's (Voalavo): 2 soarten skaai grutpoatmûzen (Macrotarsomys): 3 soarten skaai Madagaskarberchmûzen (Monticolomys): 1 soarte skaai Madagaskarkoartsturtrotten (Brachyuromys): 2 soarten skaai Madagaskarmûzen (Nesomys): 3 soarten skaai Madagaskarreuzerotten of fotsovotsa's (Hypogeomys): 1 soarte skaai Madagaskarwytsturtrotten (Brachytarsomys): 2 soarten skaai toefsturtrotten (Eliurus): 12 soarten ûnderfamylje moerasmûzen (Delanymyinae) skaai echte moerasmûzen (Delanymys): 1 soarte ûnderfamylje rotsmûzen (Petromyscinae) skaai echte rotsmûzen (Petromyscus): 4 soarten ûnderfamylje wytsturtmûzen (Mystromyinae) skaai echte wytsturtmûzen (Mystromys): 1 soarte

Boarnen, noaten en referinsjes