Mangaan

Mangaan [maŋˈɡaːn] as en cheemisk element mä det sümbool Mn an det atoomnumer 25. Mangaan as en salwerwitj an hard auergungsmetal an liket iisen.

Tekst üüb Öömrang

Eegenskapen
[Ar] 3d5 4s2 25 Mn Periodensüsteem . . . . Klike üüb son letjen blook för en ööder element
Algemian
Nööm, Symbool, Numer	Mangaan, Mn, 25
Seerie	Auergungsmetal
Skööl, Periode, Blook	7, 4, d
Klöör, Skak	salwern metalen
CAS-Numer	7439-96-5
Uundial	0,085 %[1]
Atomaar [2]
Atoommase	54,938049 u
Atoomraadius (bereegent)	140 (161) pm
Kovalent-Raadius	low-spin: 139 pm, high-spin: 161 pm
Elektroonen	[Ar] 3d5 4s2
Energii	4,1 eV[3]
1. Ionisiarang	717,3 kJ/mol
2. Ionisiarang	1509 kJ/mol
3. Ionisiarang	3248 kJ/mol
4. Ionisiarang	4940 kJ/mol
5. Ionisiarang	6990 kJ/mol
6. Ionisiarang	9220 kJ/mol
7. Ionisiarang	11.500 kJ/mol
Füsikaalisk [4]
Tustant	fääst
Feranrangen	sjauer
Sachthaid	7,43 g/cm3 (25 °C)[5]
Hardhaid	6,0
Magnetismus	paramagneetisk (${\displaystyle \alpha }$: ${\displaystyle \chi _{m}}$ = 9,0 · 10−4; ${\displaystyle \beta }$: ${\displaystyle \chi _{m}}$ = 8,2 · 10−4)[6]
Smoltponkt	1519 K (1246 °C)
Köögponkt	2373 K[7] K (2100 °C)
Molaar Rüm	7,35 × 10−6 m3/mol
Dampwaremk	225 kJ/mol[7] kJ/mol
Smoltwaremk	13,2 kJ/mol
Faard faan a tuun	5150 m/s bi 293,15 K
Waremk	479,5[1] J/(kg · K)
Elektrisk struumfeerang	6,94 × 105 A/(V · m)
Waremkfeerang	7,8 W/(m · K)
Cheemisk [8]
Oksidatsionstustant	1, 2, 3, 4, (5), 6, 7
Oksiiden	MnO, MnO2, Mn2O3, Mn2O7, Mn3O4
Sür of baasisk	stark sür
Normoolpotentiaal	−1,18 V (Mn2+ + 2 e− → Mn)
Elektronegatiwiteet	1,55 (Pauling-Skala)
Isotoopen
Isotoop NH t1/2 Aktiwiteet Energii (MeV) Produkt 52Mn {syn.} 5,591 d ε 4,712 52Cr 53Mn ferenkelt 3,74 × 106 a ε 0,597 53Cr 54Mn {syn.} 312,3 d ε 1,377 54Cr β− 0,697 54Fe 55Mn 100 % stabiil 56Mn {syn.} 2,5785 h β− 3,695 56Fe
Muar isotoopen bi List faan isotoopen
NMR-Eegenskapen
Spin (I) γ uun rad·T−1·s−1 Er(1H) fL bi B = 4,7 T uun MHz 55Mn 5/2 6,545 × 107 0,179 24,789
Seekerhaid
GHS-Kääntiaken [9] Polwer Üübpaase H- an P-wäärnang H: 228 EUH: nian EUH-wäärnang P: 210-​240-​241-​280-​370+378 [9] EU-Gefoorentiaken [9] Braant gau (F) R- an S-wäärnang R: 11 (Polwer) S: 7-33-43-60 (Polwer)
Miast wurd SI-ianhaiden brükt.

Bilen

• 
  SIMS spektrum faan a isotoopen
• 
  Elektroonenskel
• 
  Rhodochrosit (ruad) an Manganit (suart).
• 
  Rian Mangaan

Kwelen

1. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente, S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
2. Taalen faan www.webelements.com (Mangan), wan ei ööders uunden,
3. Ludwig Bergmann, Clemens Schaefer, Rainer Kassing: Lehrbuch der Experimentalphysik, Binj 6: Festkörper. 2. aplaag, Walter de Gruyter, 2005, ISBN 978-3-11-017485-4, S. 361.
4. Taalen faan www.webelements.com (Mangan), wan ei ööders uunden,
5. N. N. Greenwood an A. Earnshaw: Chemie der Elemente, 1. aplaag, VCH, Weinheim 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1339.
6. Weast, Robert C. (ed. in chief): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990. Sidjen E-129 bit E-145. ISBN 0-8493-0470-9. Taalen üüb g/mol bereegent an uun cgs-ianhaiden uunden. Heer tu Si-wäärs amreegent.
7. Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. uun: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
8. Taalen faan www.webelements.com (Mangan), wan ei ööders uunden,
9. Dootenbleed Mangan (Pulver) bi AlfaAesar, ufrepen di 29. März 2011 (mä JavaScript).

Luke uk diar

 Commonskategorii: Mangaan – Saamlang faan bilen of filmer

Wikibooks: Mangaan (sjiisk)

• Permanganaat