یاسر عرفات
نخستین رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین (۱۹۹۴–۲۰۰۴) / From Wikipedia, the free encyclopedia
محمد یاسر عبد الرحمن عبد الرئوف عرفات القدوة الحسینی (۴/۲۴ اوت ۱۹۲۹ – ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴) که عموماً با نام یاسر عرفات یا کنیه أبو عمار شناخته میشود، رهبر سیاسی فلسطینی بود. او از ۱۹۶۹ تا ۲۰۰۴ رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین و از ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۴ رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بود. عرفات همچنین یکی از اعضای بنیانگذار حزب سیاسی فتح بود که از ۱۹۵۹ تا ۲۰۰۴ رهبری آن را بر عهده داشت. او از لحاظ ایدئولوژیک ملیگرا و سوسیالیست عربی بود.
یاسر عرفات | |
---|---|
نخستین رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین | |
دوره مسئولیت ۵ ژوئیه ۱۹۹۴ – ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴ | |
نخستوزیر | |
پیش از | روحی فتوح (موقت) |
سومین رئیس سازمان آزادیبخش فلسطین | |
دوره مسئولیت ۴ فوریه ۱۹۶۹ – ۲۹ اکتبر ۲۰۰۴ | |
پس از | یحیی حموده |
پیش از | محمود عباس |
اطلاعات شخصی | |
زاده | محمد عبدالرحمن عبدالرؤوف عرفات القدوة الحسینی ۴/۲۴ اوت ۱۹۲۹ قاهره، مصر |
درگذشته | ۱۱ نوامبر ۲۰۰۴ (۷۵ سال) کلمر، او-دو-سن، فرانسه |
ملیت | فلسطینی |
حزب سیاسی | فتح |
همسر(ان) | سها عرفات (ا. ۱۹۹۰) |
فرزندان | ۱ |
محل تحصیل | دانشگاه شاه فؤاد یکم |
تخصص | مهندس عمران |
امضا | |
لقب(ها) | أبو عمّار[1] |
عرفات از پدر و مادری فلسطینی در قاهره، مصر به دنیا آمد. او بخش عمدهٔ دوران جوانی خود را در مصر گذراند و در دانشگاه شاه فؤاد یکم به تحصیل پرداخت. او در دوران دانشجویی تحت تأثیر افکار ضدصهیونیستی و ملیگرایانه عرب قرار گرفت. در مخالفت با تشکیل دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸، او در جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل در کنار اخوانالمسلمین به مبارزه پرداخت. بهدنبال شکست نیروهای عرب، عرفات به قاهره بازگشت و از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۶ بهعنوان رئیس اتحادیه کل دانشجویان فلسطین مشغول به خدمت شد.
عرفات در اواخر دههٔ ۱۹۵۰ فتح را پایهگذاری کرد؛ این سازمان شبهنظامی بهدنبال برچیدگی اسرائیل و جایگزینی آن با کشوری فلسطینی بود. فتح در چند کشور عربی فعالیت میکرد و از طریق این کشورها حملاتی به اهداف اسرائیلی داشت. در اواخر دههٔ ۱۹۶۰، وجههٔ عرفات گسترده شد؛ او در سال ۱۹۶۷ به سازمان آزادیبخش فلسطین پیوست و در سال ۱۹۶۹ بهعنوان رئیس مجلس ملی فلسطین انتخاب شد. حضور فزایندهٔ فتح در اردن منجر به درگیری نظامی با دولت اردنی ملک حسین شد و این سازمان در اوایل دههٔ ۱۹۷۰ به لبنان رفت. در آنجا، فتح کمککنندهٔ جنبش ملی لبنان طی جنگ داخلی لبنان بود و به حملاتش به اسرائیل ادامه داد و در نتیجه این سازمان به هدف اصلی تهاجمات اسرائیل در جریان درگیری ۱۹۷۸ جنوب لبنان و جنگ ۱۹۸۲ لبنان تبدیل شد.
از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۳، عرفات در تونس اقامت داشت و رویکردش را از درگیری آشکار با اسرائیلیها به مذاکره تغییر داد. او در سال ۱۹۸۸ حق موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت و بهدنبال چاره دو کشوری برای درگیری فلسطین و اسرائیل بود. او در سال ۱۹۹۴ به فلسطین بازگشت و در شهر غزه مستقر شد و به ترویج خودمختاری سرزمینهای فلسطینی پرداخت. او در یک سری مذاکرات با دولت اسرائیل برای پایان دادن به درگیری بین این کشور و سازمان آزادیبخش فلسطین شرکت کرد. این مذاکرات شامل کنفرانس مادرید در سال ۱۹۹۱، پیمانهای اسلو در سال ۱۹۹۳ و نشست سران کمپ دیوید ۲ در سال ۲۰۰۰ میشد. موفقیت مذاکرات در اسلو باعث شد که عرفات در سال ۱۹۹۴ در کنار اسحاق رابین و شیمون پرز، نخستوزیران اسرائیل، جایزه صلح نوبل را دریافت کند. در آن زمان، با گسترش حماس و دیگر رقبای ستیزهجو، پشتیبانی از فتح در میان فلسطینیها کاهش یافت. در اواخر سال ۲۰۰۴، عرفات پس از اینکه بیش از دو سال بهوسیلهٔ ارتش اسرائیل در محوطهٔ رامالله خود کمابیش محبوس بود، به کما رفت و درگذشت. در حالی که علت مرگ عرفات همچنان موضوع گمانهپردازی باقی ماندهاست، تحقیقات تیمهای روسی و فرانسوی مشخص کرد که هیچ سوء قصدی در کار نبودهاست.[2][3][4]
عرفات همچنان شخصیتی بحثبرانگیز است. فلسطینیها عموماً او را شهیدی میدانند که به نماد آرمانهای ملی مردمش تبدیل شد. اسرائیلیها او را تروریست دانستهاند.[5][6][7][8] رقبای فلسطینی، از جمله اسلامگرایان و چندین چپگرای سازمان آزادیبخش فلسطین، مکرراً او را بهعنوان شخصی مفسد یا بیش از حد مطیع در اعطاء امتیاز به دولت اسرائیل محکوم کردند.