حماس
سازمان اسلامگرای سیاسی-نظامی فلسطینی / From Wikipedia, the free encyclopedia
جنبش مقاومت اسلامی (به عربی: حركة المقاومة الإسلامية) با نام اختصاری حَماس، یک سازمان و تشکیلات سیاسی و نظامی اسلامگرای سنی مذهب است که بر نوار غزه در سرزمینهای فلسطینی حکومت میکند.[47] با وجود اینکه مقر حماس در شهر غزه است، در کرانه باختری که سازمان فتح کنترل آن را اعمال میکند، نیز حضور دارد. جنبش مقاومت اسلامی بهطور گستردهای به عنوان «نیروی سیاسی برتر و غالب» در سرزمینهای فلسطینی در نظر گرفته میشود.[48][49][50]
جنبش مقاومت اسلامی حرکة المقاومة الإسلامیة | |
---|---|
رئیس دفتر سیاسی | اسماعیل هنیه |
معاون رئیس | صالح العاروری X |
رهبر در نوار غزه | یحیی سنوار |
فرمانده نظامی | محمد ضیف |
معاون فرمانده | مروان عیسی X |
بنیانگذار | |
بنیانگذاری | ۱۰ دسامبر ۱۹۸۷ (۱۹۸۷-12-۱۰) |
انشعاب از | اخوانالمسلمین |
ستاد | غزه، نوار غزه |
شاخه نظامی | گردانهای عزالدین قسام |
اعضای ثبتنام کرده | ۲۰٬۰۰۰–۲۵٬۰۰۰[8] |
مرام سیاسی | |
دین | اسلام سنی |
ائتلاف سیاسی | اتحاد نیروهای فلسطینی |
رنگ رسمی | سبز |
مجلس قانونگذاری فلسطین | ۷۴ از ۱۳۲ |
حماس | |
---|---|
تاریخ فعالیت | ۱۹۸۷–اکنون |
مقر | غزه، نوار غزه |
اندازه | ۴۰٬۰۰۰[19] |
متحدان | متحدان دولتی:
متحدان غیردولتی: |
مخالفان | مخالفان دولتی:
مخالفان غیردولتی: |
درگیریها و جنگها | |
اعلامشده بهعنوان گروه تروریستی از سوی |
در سال ۱۹۸۷ اندکی پس از آغاز انتفاضه اول علیه اسرائیل، حماس توسط فعال فلسطینی، شیخ احمد یاسین تأسیس شد. این سازمان از مؤسسه خیریه «مجمع الاسلامیه» احمد یاسین، که در سال ۱۹۷۳ در غزه با همکاری و مشارکت اخوان المسلمین مستقر در مصر تأسیس شده بود، بنیان نهاده شد.[51] حماس در اواخر دهه ۱۹۹۰ بهطور فزایندهای درگیر مناقشه اسرائیل و فلسطین شد؛ حماس یک گروه سیاسی است که با توافقات صلح آمیز که اسرائیل را به رسمیت میشناسد موافق نیست. آنها مقاومت مسلحانه را ترجیح میدهند. در سال ۲۰۰۶، آنها در انتخابات پیروز شدند و کنترل نوار غزه را از فتح گرفتند. حماس ایده به رسمیت شناختن اسرائیل و یافتن راه حلی مسالمت آمیز از طریق توافقنامههایی مانند توافق اسلو را قبول ندارند.[52][53]
از سال ۲۰۰۷، حماس و اسرائیل درگیر جنگ بودهاند. جنگهایی نظیر محاصره نوار غزه، جنگ غزه (۲۰۰۸–۲۰۰۹)، عملیات ستون دفاعی، نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه و جنگ ۲۰۲۳ اسرائیل و حماس. حماس از نظر تاریخی خواستار تشکیل یک کشور فلسطینی اسلامی از جمله اسرائیل، کرانه باختری و نوار غزه بوده و راهحل تشکیل دو کشور را رد کردهاست. با این حال، آنها بعداً موافقت کردند که با اسرائیل مذاکره کنند و مرزهای سال ۱۹۶۷ را بپذیرند. برخی از محققان معتقدند که در سال ۲۰۱۷، حماس با تشکیل کشور فلسطینی در این مرزها موافقت کرد. حماس ملیگرایی فلسطینی را در چارچوب اسلامی ترویج میکند و از مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل استفاده کردهاست. آنها یک بخش خدمات اجتماعی به نام دعوت و یک بخش نظامی به نام گردانهای عزالدین قسام دارند.
حماس در جامعه فلسطینی محبوبیت پیدا کردهاست. حملات آنها علیه اسرائیل، مانند بمبگذاریهای انتحاری و حملات موشکی و درگیریهای مسلحانه باعث شدهاست که کشورهای غربی آنها را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کنند.[54][55][56] تلاش سازمان ملل متحد برای محکوم کردن حماس به دلیل اقدامات تروریستی در سال ۲۰۱۸ شکست خورد.
در نوار غزه که تحت محاصره است، چندین جنگ بین حماس و اسرائیل رخ دادهاست. در جنگ ۲۰۲۳، حماس اسرائیل را غافلگیر کرد، دیوار غزه را شکست، به پایگاههای نظامی حمله کرد، غیرنظامیان را کشت و گروگانهایی گرفت. در نتیجه اسرائیل اعلام جنگ کرد و بهطور زمینی وارد غزه شد و تاکنون کنترل بخشهایی از آن را در دست گرفتهاست.
حماس به انتخاباتی که محمود عباس در سال ۲۰۰۵ رئیسجمهور شد، نپیوست اما در انتخابات محلی شرکت کرد و کنترل برخی نقاط را به دست آورد. سپس در سال ۲۰۰۶، آنها بیشترین کرسیها را در انتخابات پارلمانی به دست آوردند و حزب فتح را شکست دادند. آنها خود را «فهرست تغییر و اصلاح» نامیدند و تقریباً ۴۳ درصد آرا و ۷۴ کرسی از ۱۳۲ کرسی را به دست آوردند.
حماس همواره حملات موشکیای را علیه اهدافی در شهرکهای اسرائیلی ترتیب دادهاست که از سوی گروههای حقوق بشری همچون دیدهبان حقوق بشر، این اقدام حماس جنایت علیه بشریت توصیف شدهاست.[57]
بسیاری از مردم غزه فکر میکنند حماس صادق نیست، نظرسنجیهای جدیدتر از سال ۲۰۲۳ نشان میدهد که افراد کمتری (حدود ۲۷ تا ۳۱ درصد) اکنون از حماس حمایت میکنند.[58][59]