From Wikipedia, the free encyclopedia
گویش کردکویی یا طبری کردکویی[1] (به مازندرانی: کاردمَلی) که در دو شهرستان کردکوی و بندرگز استان گلستان گویش میشود. واژه نامه بزرگ تبری، لهجه های مختلف زبان مازندرانی را مورد بررسی قرار داده که موجب شناسایی دوازده لهجه مختلف و تفکیک آنها شده که لهجه منطقه کردکوی شامل هزارجریب شرقی، شاهکوه زیارت، بالاجاده، رادکان، گز شرقی،گز غربی،مجن، دیباج، چهاردانگه تا گلوگاه می باشد[2].
کردکویی | |
---|---|
کاردمَلی | |
زبان بومی در | ایران استان گلستان |
منطقه | شهرستان کردکوی شهرستان بندرگز |
الفبای فارسی | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | – |
گویش کردکویی[3] در شهرستان کردکوی و بندرگز شامل هزار جریب شرقی، شاه کوه زیارت، بالاجاده، رادکان، گز شرقی وغربی،مجن، دیباج، چهاردانگه تا گلوگاه می باشد .[4]
در گویش کردکویی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.[5]
ضمیر | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
فاعلی، شهرستان کردکوی | men | te | ve | emâ | šemâ | vešun |
مفعولی، شهرستان کردکوی | mere | tere | vere | emâre | šemâre | vešunre |
ملکی، شهرستان کردکوی | me | te/tene | ve/vene | ame | šeme | vešune |
در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در گویش کردکویی سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.[6] (نمونه زیر بر اساس گویش کردکوی تنظیم شدهاست)
۱. گذشته:
گذشته | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | embe | i | e | embi | eni | ene |
شناسه (پس از واکه) | mbe | i | e | mbi | ni | ne |
۲. حال ساده:
حال ساده | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | eme | eni | ene | emi | enni | enne |
شناسه (پس از واکه) | me | ni | ne | mi | nni | nne |
۳. حال التزامی:
حال التزامی | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
شناسه | em | i | e | im | in | en |
شناسه (پس از واکه) | m | i | e | im | in | n |
در جدول زیر فعل گفتن (bauten) براساس گویش کردکوی در زمانهای مختلف صرف میشود.[7]
زمان/شخص | ۱ مفرد | ۲ مفرد | ۳ مفرد | ۱ جمع | ۲ جمع | ۳ جمع |
---|---|---|---|---|---|---|
گذشته ساده | bauteme | bauti | baute | bautemi | bauteni | bautene |
گذشته کامل | baute-bime | baute-bi | baute-bie | baute-bimi | baute-bini | baute-bine |
گذشته التزامی | baute-bum | baute-bui | baute-bu | baute-buim | baute-buin | baute-bun |
گذشته التزامی کامل | baute-bi-bum | baute-bi-bui | baute-bi-bu | baute-bi-buim | baute-bi-buin | baute-bi-bun |
گذشته استمراری | goteme | goti | gote | gotemi | goteni | gotene |
گذشته در حال انجام | davime-goteme | davi-goti | davie-gote | davimi-gotemi | davini-goteni | davine-gotene |
حال ساده/آینده | gombe | goni | gone | gombi | gonni | gonne |
حال در حال انجام | dareme-gombe | dari-goni | dare-gone | daremi-gombi | dareni-gonni | darene-gonne |
حال التزامی | baurem | bauri | baure | baurim | baurin | bauren |
آینده | xâmbe baurem | xâni bauri | xâne baure | xâmbi baurim | xânni baurin | xânne bauren |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.