گابن
کشوری در غرب آفریقای مرکزی / From Wikipedia, the free encyclopedia
گابُن با نام رسمی جمهوری گابُن (به فرانسوی: République gabonaise) کشوری است واقع در غرب آفریقای مرکزی، که در کنار خلیج گینه و در سواحل شرقی اقیانوس اطلس قرار گرفتهاست و با کشورهای جمهوری کنگو، کامرون و گینه استوائی همسایه است. شهر «لیبرویل» (به معنای آزادشهر)، پایتخت گابُن است و از دیگر مراکز پرجمعیت آن میتوان به «پُرژانتی» و «فرانسویل» اشاره کرد.
جمهوری گابن | |
---|---|
شعار: "Union, Travail, Justice" (فرانسوی) "یگانگی، کار، دادگری" | |
پایتخت و بزرگترین شهر | لیبرویل ۰°۲۳′ شمالی ۹°۲۷′ شرقی |
زبان(های) رسمی | زبان فرانسوی |
زبان محلی | فهرست
|
دین(ها) (۲۰۲۰)[1] |
|
حکومت | جمهوری ریاستی متمرکز تحت خونتای نظامی[2] |
بریس اولیگی | |
قوه مقننه | کمیته انتقال و احیای نهادها |
سنا | |
مجلس ملی | |
استقلال از فرانسه | |
• Granted | ۱۷ اوت ۱۹۶۰ |
مساحت | |
• کل | ۲۶۷٬۶۶۷ کیلومتر مربع (۱۰۳٬۳۴۷ مایل مربع) (۷۶ام) |
• آبها (٪) | ۳٫۷۶٪ |
جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۱۶ | ۱٬۹۷۹٬۷۸۶[4] (۱۴۶ام) |
• تراکم | ۷٫۹ بر کیلومتر مربع (۲۰٫۵ بر مایل مربع) (۲۱۶ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۲ |
• کل | ۳۹٫۰ میلیارد دلار[5] (۱۳۲ام) |
• سرانه | ۱۸٬۰۸۰ دلار[5] (۸۳ام) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۲ |
• کل | ۲۲٫۲ میلیارد دلار[5] (۱۱۷ام) |
• سرانه | ۱۰٬۲۸۲ دلار[5] (۷۵ام) |
شاخص جینی (۲۰۱۷) | ۳۸[6] |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸) | ۰٫۷۰۲[7] ۱۱۵ام |
واحد پول | فرانک سیافای آفریقای میانه (XAF) |
منطقه زمانی | یوتیسی+۱ (WAT) |
جهت رانندگی | راست |
پیششماره تلفنی | +۲۴۱ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | GA |
دامنه سطحبالا | .ga |
زبان رسمی مردم گابُن فرانسوی میباشد، زبانهای بومی و قبیلهای نیز در این کشور رایج است.
جمعیت گابُن ۲٬۲۲۶٬۰۰۰ نفر است[8]که از این لحاظ در رتبهٔ صد و چهل و ششمین کشور جهان جای میگیرد.
مساحت این کشور برابر ۲۶۷٬۷۴۵ کیلومتر مربع است که از این بابت هفتاد و ششمین کشور جهان بهشمار میآید. پایتخت این کشور، شهر لیبرویل، با ۴۲۰ هزار نفر جمعیت است. از مهمترین شهرهای گابُن، پُرژانتی ۸۸ هزار نفر، فرانسویل ۳۰ هزار نفر، اویم ۲۳ هزار نفر و موآندا ۲۱ هزار نفر را میتوان نام برد.
واحد پول گابُن «فرانک سِاِفآ»(Franc CFA) نام دارد و واحد جزء آن سانتیم است. از جمله صادرات گابُن میتوان به نفت، منگنز، الوار و اورانیوم اشاره کرد. گابُن از اعضای اوپک و اتحادیهٔ آفریقاست و از لحاظ درآمد سرانه نخستین کشور آفریقای سیاه و دومین کشور آفریقائی پس از لیبی است. سه چهارم مساحت گابُن با جنگل پوشیده شدهاست.
ذخایر عظیم اورانیوم این کشور سوخت نیروگاههای هستهای کشورهای اروپائی و به ویژه فرانسه را تأمین میکند و مقدار آن به ۱۷۱۳ تن بالغ میشود.
تا سال ۲۰۲۲ دامنههای این کشور در اختیار عموم بود ولی از سال ۲۰۲۳ در اختیار دولت گابن قرار گرفتهاست.