From Wikipedia, the free encyclopedia
کلید ابزاری است که برای گشودن قفل به‌کار می‌رود. کلید معمولاً از دو بخش تشکیل شده‌است. بخش اول، بخشی است که وارد شیار قفل می‌شود و با آن تطبیق دارد؛ و بخش دوم، بخشی است که کاربر، آن را به دست می‌گیرد. دندانه‌ها و شیارهای هر کلید معمولاً برای بازکردن یک قفل خاص طراحی می‌شود. بااین‌وجود، قفل‌های ارزان‌قیمت، گاهی با کلیدهای متعدد قابل بازشدن هستند. امروزه کلید، به‌عنوان جزء جدانشدنی از زندگی روزمرهٔ مدرن محسوب شده و استفاده از آن در تمام دنیا شایع است. اغلب مردم، با استفاده از یک حلقهٔ فلزی، مجموعه‌ای از کلیدهای موردنیاز خود را نگهداری می‌کنند. به این مجموعه دسته‌کلید گفته می‌شود.[1] برخی از قفل‌ها (مانند صندوق امانات بانک و گاوصندوق) برای بازشدن نیاز به بیش از یک کلید دارند.[2]
تعریف دقیقِ کلید:
کلید ابزاری است مکانیکی که اجازهٔ بازشدن یک قفل را می‌دهد؛ خواه این قفل مکانیکی باشد یا الکترونیکی. با توجه به افزایش سرعت تکنولوژی، این صنعت نیز به نوبهٔ خود از سرعت فزاینده‌ای بهره گرفته و به جلو پیش می‌رود.
قفل‌های اتومبیل شامل کلیدهای فلزیِ یک‌طرفه یا دوطرفه‌اند، ولی با توجه به این‌که امکان سرقت اتومبیل وجود نداشته‌باشد تعدّد ساچمه‌های قفل در قفل استارت بیشتر از قفل‌های درها یا صندوق عقب است.
واژهٔ کلید از واژهٔ یونانیِ Κλειδί به فارسی راه یافته‌است.[3]
قدیمی‌ترین سندی که از کلید در تاریخ وجود دارد، مربوط به ۴۰۰۰ سال پیش[4] در مصر باستان است. تصویر این کلید، که یک کلید چوبی بوده، بر روی یک خمرهٔ زیبا در خرابه‌های یک قصر قدیمی در مصر یافت شده‌است. یونانیان اما از کلیدهای تسمه‌ای و طنابی استفاده می‌کردند. بعدها صنعتگران رومی به استفاده از آهن به‌جای چوب پرداختند. در قرون وسطی صنعت ساخت کلید پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای نمود.[5]
در سال ۱۸۱۸ میلادی، دولت انگلستان برای ساخت قفلی که فقط با کلید خودش باز شود، یکصد لیره جایزه تعیین کرد که نصیب فردی به نام «پرمیاچوب» شد. در اوایل قرن بیستم، پدر و پسری آمریکایی به نام‌های «لینوس یال بزرگ» و «لینوس یال جوان» صنعت قفل و کلید را مکانیزه نمودند و انقلابی در این صنعت به‌وجود آوردند.[5]
سوئیچ ابزاری است که برای باز و بسته کردن درِ خودروها یا روشن و خاموش کردن موتور آن‌ها به‌کار می‌رود. شکاف سوئیچ خودرو در وسط صفحه جلوی راننده قرار گرفته که توسط آن جریان برق برای روشن کردن موتور، وصل یا قطع می‌شود. هم شکاف سوئیچ و هم کلید گرداندن شکاف را «سوئیچ» می‌گویند. کلید سوئیچ گرداندن و کلید درهای خودرو معمولاً یکی است. کلید صندوق عقب غالباً کلیدی جداگانه است.[7]
کلید طلایی شهر یا کلید شهر به کلیدی می‌گویند که یا نماد شهری یا واقعاً در قدیم از آن برای باز کردن دروازه شهرها استفاده می‌شده‌است. کلید شهر اعتبار شهر است که به شهری دیگر یا شخصی دیگر اهدا می‌شود. کلیدهای شهر معمولاً از جنس استیل نقره طلا و پلاتین هستند. در سال ۱۳۵۰ کلید شهر لس آنجلس توسط شهردار وقت آن به شهردار وقت تهران تقدیم شده، که در موزه برج میلاد تهران نگهداری می‌شود.[9] در گذشته، که شهرها دارای دروازه بودند، هر دروازه کلیدی داشت. در دوران قاجار، تهران نیز دارای کلید بود و دروازه‌بانان شهر، هر شب در ساعت دوازده نیمه‌شب دروازه‌ها را می‌بستند و کلید آن را برای داروغه می‌بردند. کلید شهر گاهی به‌صورت سمبلیک به مهمانان افتخاریِ شهرها تقدیم می‌شود. برای مثال، لرد بیور، شهردار وقتِ شهر لندن، کلید طلای شهر لندن را به ناصرالدین شاه هدیه داد.[5][10]
.svg)
کاربرد کلید در نشانه بسیار زیاد است.[6] در نشانهٔ قدیم بلدیهٔ تهران، کلید به‌عنوان یک عنصر اصلی به‌کار رفته‌بود.[5] در نشانهٔ شهر واتیکان نیز عنصر کلید به‌کار رفته که از داستان سنت پل (نخستین پاپ) نشأت گرفته‌است.[6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
