شایعات در ایران
From Wikipedia, the free encyclopedia
شایعهها و شوخیهای فریبآمیز دارای تاریخچهای در ایران هستند
![]() | لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. (سپتامبر ۲۰۱۳) |
![]() | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (آوریل ۲۰۲۱) |
شایعهٔ دیده شدن تصویر سید روحالله خمینی بر روی ماه یک از مهمترین آنهاست که در حافظه تاریخی ایرانیان ثبت شدهاست. همچنین چند بار انتشار شایعات مرگ سید علی خامنهای رهبر ایران از شایعههای سیاسی قابل توجه بودهاست.[1] از دیگر موارد تاریخی میتوان به سال ۱۲۶۴ قمری اشاره کرد که به دستور امیرکبیر برنامهٔ واکسیناسیون و آبلهکوبی کودکان ایرانی انجام میشد اما مردم از روی ناآگاهی و باور به خرافات، آبلهکوبی را انجام نمیدادند. یکی از دلایلشان این بود که فالگیرها و دعانویسها شایعه کرده بودند آبلهکوبی سبب میشود جن به خون وارد شده و بچه جنزده شود.[2]
در نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بعد از اینکه محمدرضا پهلوی شاه سابق ایران، در خارج از کشور درگذشت، شایعهای مبنی بر زنده بودن او و آماده شدنش برای به دستگیری مجدد قدرت شکل گرفت اما چندان عمومی نشد. پس از آن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مجموعهای تلویزیونی به نام «شاه دزد» ساخته و پخش کرد. مسئولان جمهوری اسلامی ایران با پخش این سریال، در کنار تمسخر شاه سابق، این پیام را رساندند که «در پس هر شایعه، توطئهای نهفتهاست». این رویکرد موجب میشد که در فضای ملتهب پس از انقلاب، ابتکار جریانسازی از مخالفان حکومت گرفته شود و ابتکار عمل تنها در دست حکومت قرار گیرد.
در میان شوخیهای فریبآمیز میتوان از تبدیل شدن دروغ سیزدهم فروردین به یک سنت سالانه در روزنامههای اصلاح طلب، شایعهٔ کج شدن برج میلاد، و شایعهٔ لوگوی پپسی روی ماه نام برد.