نقیبالممالک
From Wikipedia, the free encyclopedia
نقیبالممالک، در دیوان نقابت، یک لقب و منصب است که از زمان خلافت عباسی وجود داشته و در دورهٔ قاجار، هم به شکل منصب و هم به شکل لقبِ اعطایی مورد استفاده قرار میگرفتهاست. در دربار قاجار، سه منصب مرتبط با نقابت وجود داشتهاست: نقیبالممالک، نقیبالاشراف، و نقیبالسادات. ریاست و نظارت بر کار نقیبان بر عهدهٔ نقیبالممالک بودهاست. نقیبالممالک نام یک منصب بوده؛ به همین دلیل، وجود چندین نقیبالممالک بهطور همزمان ممکن بودهاست.
این نوشتار نیازمند پیوند میانزبانی است. در صورت وجود، با توجه به خودآموز ترجمه، میانویکی مناسب را به نوشتار بیفزایید. |
نقیب بهمعنی رئیس و سالار و مِهتر است، و نقابت به صورت شغل و لقب از زمان خلفای عباسی برای سرپرستیِ هاشمیان وجود داشته. نقیبان به کارهای اشرافِ عرب، که علویان و عباسیان بودند، رسیدگی میکردند. لقب نقیبالاشراف در دورهٔ قاجار بهطور گسترده در تمام ایران استفاده میشدهاست.
نقیب، دستیاری داشت با عنوان «دست نقیب». وظایف نقیب و دست نقیب طبیعتاً از یکدیگر مجزا نبودهاست، بلکه دست نقیب تحت نظارت و مطابق اوامر نقیب، ممکن بود همهٔ وظایف مربوط به نقیب را انجام دهد. وظایف اصلیِ نقیب بهطور خلاصه عبارت بود از: نظارت بر دراویش و فعالیتهاشان، نظارت بر اصناف شهر و دریافت مالیات از آنها و احتمالاً همچون عصر صفوی، نظارت بر تعیین سردستهٔ هر صنف (تذکرةالملوک، ۱۳۳۲، ص ۴۹–۵۰).[1]