![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Intrusion_types.svg/langfa-640px-Intrusion_types.svg.png&w=640&q=50)
ماگما
مواد نیمهسیال داغ که در زیر سطح زمین هستند / From Wikipedia, the free encyclopedia
به مواد مذاب درون زمین که بسیار گرم بوده و تحت فشار شدید در زیر پوستهٔ زمین قرار گرفتهاند ماگما یا تَفتال میگویند. ماگما ممکن است از طریق شکستگیها و سایر نقاط ضعیف و نازک است.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Intrusion_types.svg/640px-Intrusion_types.svg.png)
۱. کوژسنگ (لاکولیت)
۲. آذرینتیغه کوچک
۳. ژرفسنگ (باتولیت)
۴. آذرینتیغه (دایک)
۵. آذرینلایه (سیل)
۶. تنوره آتشفشانی (پایپ)
۷. کاوسنگ (لوپولیت)
ماگما سنگهای گداختهای هستند که اغلب در اتاقک مذابی در زیر رویه زمین قرار دارند و بر اثر فشار کم و دمای بالا به صورت نیمهجامد و گاه حتی مایع هستند. ماگما در دمای میان ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتیگراد پدید میآید. ماگما پس از رسیدن به سطح زمین و گدازه شدن به مرور سرد شده و تودههایی از سنگهای همچون بازالت را پدیدمیآورند.
در زمینشناسی به سنگهای حاصل از انجماد مواد گداخته، سنگهای آذَرین میگویند. فرایند تشکیل و حرکت ماگما و تبدیل آن به سنگ آذرین را فعالیت ماگمایی میگویند.
سنگهای آذرین به دو بخش سنگهای آذرین درونی و سنگهای آذرین بیرونی تقسیم میشوند. سنگهای آذرین بیرونی حاصل فرایند آتشفشانی و بیرون ریختن مواد مذاب از دهانهٔ آتشفشان است اما سنگهای آذرین درونی حاصل فرایند ماندن ماگما در آشیانه و سرد شدن آهستهٔ آن میباشد.
ماگما از مایعی تشکیل شده که سیلیکاته است و گرانروی زیادی دارد و با گاز و مواد فرّار همراه است. گدازه ماگمایی است که مواد فرّار خود را از دست داده باشد. ماگماها ممکن است کاملاً مایع یا نیمهمتبلور باشند. گدازهها معمولاً نیمهمتبلورند زیرا محتوی بلور و کانیهایی هستند که نقطه ذوب یا انجماد بالاتر دارند. این بلورها یا مستقیماً از ماگما متبلور شدهاند یا کانیهای دیرگداز سنگ مادر ماگما هستند که از سنگ مادر جدا شده و به داخل ماگما افتادهاند.[1]