مائوئیسم
نظریه سیاسی / From Wikipedia, the free encyclopedia
مائوئیسم برداشت سیاستمدار انقلابی و تئوریسین حزب کمونیست چین مائو تسه تونگ (زادهٔ ۱۸۹۳ – درگذشتهٔ ۱۹۷۶) از مارکسیسم بود که جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹ با شکست دادن نیروهای چیانگ کای شک رئیسجمهور وقت چین بنیان گذاشت.
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
مائوئیسم[1][2] به نقش برجسته دهقانان و روستائیان در انقلاب کارگری و بر اهمیت فرهنگ بهعنوان عنصری که میتواند بر اقتصاد سوسیالیستی تأثیر بگذارد تأکید میکرد.
با وجود آنکه حزب کمونیست چین در سال ۱۹۲۱ تأسیس شد، عقاید سوسیالیستی در چین قبل آن هم رایج بودهاست. عقاید سوسیالیستی در اواخر قرن ۱۹ وارد چین شدند و در سال ۱۹۰۷، کمونیسم آنارشیستی شکل غالب عقاید سوسیالیستی در چین بود.
پس از مرگ استالین در سال ۱۹۵۳، رهبر جدید شوروی نیکیتا خروشچف جنایات استالین و کیش شخصیت وی را محکوم کرد. او بر لزوم بازگشت به تفکرات لنین و ایجاد تغییرات در روشهای کمونیستی تأکید کرد. با این وجود، اصطلاحات خروشچف بر تفاوتهای ایدئولوژیکی میان جمهوری خلق چین و شوروی دامن زد که این امر دهه ۱۹۶۰ کاملاً آشکار شد. اختلاف چین و شوروی در جنبش کمونیسم بینالمللی، به خصومت آشکار مبدل شد و چین خود را رهبر جهان در حال توسعه معرفی کرد که در برابر او دو ابرقدرت یعنی شوروی و آمریکا ایستادگی میکند.
احزاب و گروههایی که از حزب کمونیست چین حمایت میکردند در انتقاد از رهبری شوروی خود را «ضد تجدید گراً معرفی کرده و حزب کمونیست شوروی و احزاب متحد با آن را» سرمایه داران تجدید گرا خواندند. اختلاف چین و شوروی باعث ایجاد اختلاف و تفرقه میان احزاب کمونیستی سراسر جهان گردید. به خصوص، حزب کار آلبانی از جمهوری خلق چین حمایت کرد. حزب کمونیست چین تحت رهبری مائو به نیروی کمونیسم بینالمللی تبدیل شد. ایدئولوژی حزب کمونیست چین، اندیشه مائو (یا همان «مائوئیسم») توسط بسیاری از گروهها و احزاب مورد پذیرش قرار گرفت.
یکی از مثالهای بارز دیگاه مائوئیستی انقلاب تساوی طلب که در لوای مفهوم دموکراسی جدید مائو مطرح شد کامبوج دموکراتیک بود که توسط خمرهای سرخ و تا حدی پول پوت اداره میشد. چین و کره شمالی تنها دول کمونیستی بودند که دولت خمرهای سرخ با آنها در ارتباط مستقیم بود. خمرهای سرخ در حمله ویتنامیها سرنگون شدند و چین شورشیان خمرهای سرخ را مسلح کرد.
پس از مرگ مائو و به قدرت رسیدن تنگ شیائوپنگ، جنبش بینالمللی مائوئیسم دچار آشفتگی شد. گروهی رهبری جدید چین را پذیرفت و گروه دیگری با رد این پذیرش تعهد خود را نسبت به مائو ثابت کرد و گروه سوم هم مائوئیسم را رد کرد و با حزب کار آلبانی متحد شد.