کردی ملکشاهی
لهجهای از گویش کُردی جنوبی / From Wikipedia, the free encyclopedia
کردی ملکشاهی یا ملگشای از گونههای کردی زبان کردی جنوبی است.[1] دانشنامهٔ اتنولوگ از معتبرترین دانشنامههای جهان، پروفسور اِوا اِپلر از گروه زبانشناسی دانشگاه روهمپتون و دانشگاه کمبریج و همچنین گروه زبانشناسی دانشگاه پنسیلوانیا گویش ملکشاهی (ملگشای) را در زیرردهٔ گویشهای جنوبی کردی در کنار گویشهایی نظیر فیلی و کلهری تقسیمبندی کردهاند.[2][3][4][5] بر اساس تقسیمبندی دیگر گویش ملکشاهی از لهجههای گویش کردی ایلامی[6][7][8] محسوب میشود که گویش رایج مردم ایل ملکشاهی است.[9][10][11]
زبان و گویش کردی ملکشاهی از بکرترین و دستنخوردهترین گویشهای اصیل زبان کردی محسوب میشود که به دلیل عدم استفاده از لغات بیگانه همچنان اصالت خود را حفظ نمودهاست. زبان کردی ایلامی (لهجه ملکشاهی) رابطه نزدیکی با زبان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) دارد، از مقایسهٔ واژگان کردی ایلامی (لهجه ملکشاهی) با زبان ایرانی میانه، به این نتیجه میتوان رسید که بسیاری از واژگان پهلوی با واژگان کردی ایلامی (لهجه ملکشاهی) هم ریشهاند و ساختهای هجایی یکسانی دارند. این همآوایی، در بسیاری از افعال، مفاهیم سیاسی، دینی و اجتماعی، مشاغل، اسامی خاص، اسامی عام، عبارات ساده و حتی اصطلاحات عامیانه دیده میشود.[9][12] همچنین واکههای پسین و پیشین و میانی زبان پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی با واکههای پسین و پیشین و میانی زبان کردی ایلامی (لهجه ملکشاهی) از نظام آوایی یکسانی برخوردارند.[13] لهجه ملکشاهی شباهتهایی را نیز با گویش کرمانجی دارد و در این دو گویش میتوان ساختهای هجایی یکسان و کلمات مشابه فراوانی را مشاهده کرد.[12][14][15]