قائمشهر
شهری تبرینشین در استان مازندران / From Wikipedia, the free encyclopedia
قائمشهر ( تلفظ راهنما·اطلاعات) از پرجمعیتترین و بزرگترین شهرهای استان مازندران و شمال ایران و مرکز شهرستان قائمشهر است که در ناحیهٔ البرز مرکزی قرار گرفته و قبل از انقلاب ۱۳۵۷ آن را شاهی مینامیدند. قائمشهر قطب صنعت و صادرات در مازندران و از شهرهای مهم ترابری، کشاورزی، گردشگری، معدنی و صنعتی ایران است.[3]
قائمشهر | |
---|---|
از راست به چپ: مرکز شهر و میدان طالقانی نمایی از موزه شهرداری - نمایی از فضای سبز در شهر قائمشهر نمایی از پارک جنگلی تلار - نمایی از رودخانه سیاهرود بنای قدیمی شهرداری | |
کشور | ایران |
استان | مازندران |
شهرستان | قائمشهر |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | چمنو، توجی، علیآباد، شاهی |
مردم | |
جمعیت | ۲۰۴٬۹۵۳ نفر (۱۳۹۵)[1] |
تراکم جمعیت | ۶۹۹ نفر بر کیلومتر مربع |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۴۵/۸۵ کیلومتر مربع |
ارتفاع | ۵۱٫۲ متر از سطح دریا |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۱۶٫۷ درجه سانتیگراد |
میانگین بارش سالانه | ۷۲۴٫۹ میلیمتر |
روزهای یخبندان سالانه | ۱۴ |
اطلاعات شهری | |
رهآورد | مرکبات، برنج |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۱۱ |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۷۲ ل، ۸۲ س، ۸۲ ن، ۹۲ س[2] |
کد آماری | ۱۱۷۶ |
از دید ناهمواریهای طبیعی، قائمشهر به دو ناحیهٔ دشتی و کوهپایهایِ البرز تقسیم میشود و ۵۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قائمشهر دارای اقلیم معتدل و مرطوب است. در بیشتر سالها، فصل زمستان نیمی از کل بارشهای سالانهٔ قائمشهر را تأمین میکند و تابستان نیز کمبارانترین فصل در قائمشهر است. بر مبنای آخرین دادههای دقیق جغرافیایی قائمشهر یکی از بزرگترین شهرهای شمال ایران محسوب میشود.[4] مردم قائمشهر از قومیت طبری هستند[5] و به زبان مازندرانی صحبت میکنند.[6] مردم قائمشهر به گویش قائمشهری که یکی از گویشهای زبان مازندرانی است صحبت میکنند.[7] بیشتر مردم این شهر رسماً مسلمان و شیعه دوازدهامامی هستند.[8]
پیشینه زندگی در قائمشهر که شهرهای باستانی چمنو و توجی را هم شامل میشود به عصر آهن برمیگردد و کاوشهای باستانشناسی صورت گرفته در قائمشهر منجر به کشف سفالهای ۵۰۰۰ ساله و ابزارهای سنگی شد.[9] این شهر در دوران صفویان مورد توجه بیشتری قرار گرفت، سپس بنای اولیه قائمشهر در دوران قاجاریان با نام علیآباد نهاده شد، ولی سرچشمه شکوفایی و پیشرفت این شهر به دوران پهلوی برمیگردد. در دوران پهلوی ساخت راهآهن سراسری ایران از قائمشهر آغاز گشت و کارخانجات و مراکز مختلفی در قائمشهر ساخته شد.[10] در شهریور سال ۱۳۱۴ ه.ش به موجب تصویبنامه هیئت وزیران، نام این شهر به شاهی مبدل گردید.[11] پس از پایان جنگ جهانی دوم توسعه قائمشهر ادامه یافت و قائمشهر کانون پذیرش جمعیت شد. در جریان انقلاب ۱۳۵۷، شاهی به قائمشهر تغییر نام پیدا کرد.
قائمشهر به عنوان یک شهر استراتژیک جغرافیایی که ارتباط تهران را با شمال و شمالشرقی از دو مسیر متفاوت جاده فیروزکوه و جاده هراز مرتبط میسازد دارای اهمیت ویژه میباشد. گفته میشود سالانه پنج میلیون مسافر از محور جاده فیروزکوه به قائمشهر تردد میکنند و از بندر بابلسر به مرز دریایی متصل میباشد.[12][13] این شهر یکی از مراکز گردشگری ایران به حساب میآید و دارای مجموعهای از جاذبههای گردشگری است. برج ساعت میدان طالقانی نماد قائمشهر است.
قائمشهر تا قبل از تشکیل شهرستان شاهی در سال ۱۳۲۴ جز شهرستان ساری بود؛ با تشکیل شهرستان شاهی، این شهر به عنوان مرکز شهرستان شاهی قرار گرفت. در گذشته بخش شهمیرزاد، شهرستان فیروزکوه، شهرستان سوادکوه، شهرستان جویبار و شهرستان سیمرغ بخشهایی از قائمشهر بوده که به شهرستان تبدیل شدند. جمعیت قائمشهر بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ نزدیک به ۲۰۴٬۹۵۳ نفر است که پرتراکمترین شهر استان مازندران و بخش شمال ایران محسوب میشود.[14]