فوبیا (اصطلاح پزشکی)
فوبیا یا ترس مرضی / From Wikipedia, the free encyclopedia
هراس شدید یا بیمارگونه که در روانشناسی به فوبیا (به انگلیسی: phobia) شهرت دارد عبارت است از نوعی بیمارگونه و پایدار از ترس در فرد که باعث اختلال در زندگی روزمره وی میشود. برخلاف ترس معمولی که واکنشی زودگذر و طبیعی به یک عامل خطرناک خارجی است، هراس بیشتر ترس از قرار گرفتن در یک موقعیت خطرناک است مانند ترس از پرواز یا ماشینسواری. در برخی موارد، فرد هرگز در تماس با چیزی که از آن میترسد نبودهاست.[7]
هراس | |
---|---|
عنکبوتهراسی یکی از رایجترین هراسها است. | |
تخصص | روانپزشکی، روانشناسی بالینی |
نشانهها | ترس از یک شیء یا وضعیت[1] |
عوارض | خودکشی، خطر بالای بیماریهای همراه[1] |
دورهٔ معمول آغاز | سریع[1] |
دورهٔ بیماری | بیشتر از شش ماه[1] |
گونهها | هراس ویژه، اختلال اضطراب اجتماعی، برزنهراسی[1][2] |
علت | عوامل ژنتیکی و محیطی[3] |
درمان | درمان از طریق مواجهه، مشاوره، دارو[4][5][2] |
دارو | داروهای ضدافسردگی، بنزودیازپین، بتا-بلاکرها[4] |
فراوانی | فوبیای ویژه: ~۵٪[1] فوبیای اجتماعی: ~۵٪[6] برزنهراسی: ~۲٪[6] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
فوبیا ترس نامعقول و شدید از یک موضوع، یک موقعیت یا یک شیء است. در واقع با اینکه فرد میداند ترسش نامعقول است ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آنچه که از آن «هراس» دارد، قرار بگیرد موجی از اضطراب، ترس شدید و حتی وحشتزدگی بر او چیره میشود و این تجربه چنان برایش ناخوشایند است که سعی میکند همیشه از آن مورد «هراس آور» دوری کند. در میان اختلال اضطراب، «فوبیاها» از همه شایع ترند. سالانه ۷٫۸ ٪ از بزرگسالان آمریکایی از یکی از انواع هراسزدگی رنج میبرند و هراسهای بیمارگونه، شایعترین اختلال روانشناختی در میان زنان و دومین اختلال شایع در میان مردان سنین بالای ۱۵ سال است.
ترس یک واکنش طبیعی بشر هنگام مواجهه با خطر است که هدف محافظتی دارد. هنگام مواجهه با خطر، دستگاه عصبی سمپاتیک با ترشح آدرنالین آمادگی «مبارزه یا فرار» را ایجاد میسازد. آدرنالین موجب افزایش ضربان قلب و جریان خون در عضلات بدن میشود و در نتیجه فرد میتواند در شرایط اضطراری بهتر عکس العمل نشان دهد. همچنین میزان قند خون نیز بالا میرود. در چنین شرایطی، جسم آماده عمل است. پس در موقعیتهای خطرناک، ترس، طبیعی و حتی مفید است. اما فوبیا، ترس بیمارگونهای است که به شدت مبالغهآمیز و حتی توهمی است.