فراداده
From Wikipedia, the free encyclopedia
مِتادیتا[1] (به انگلیسی: Metadata)، فراداده[2] یا دادهنما به دادههایی گفته میشود که جزئیات یک دادهٔ دیگر را تشریح میکند. به عبارت دیگر فرادادهها، دادههایی هستند دربارهٔ دادههای دیگر.
در کتابداری، برگههای دادهنما معمولاً شامل اطلاعاتی همچون نام نویسندهٔ کتاب، تاریخ چاپ، تعداد صفحات، شمارگان، زبان کتاب، نام مترجم، کلیدواژهها و غیره هستند. هدف از دادهنمایی، دستیابی آسانتر و بهتر به دادههای موجود است.
مزایا و کاربردهای فراداده اساس کاربرد فراداده، کاوش، بازیابی، دسترسی، کشف، مستندسازی، ارزیابی، و انتخاب منابع الکترونیکی به ویژه منابع شبکهای است که باعث افزایش دقت در بازیابی میگردد. مهمترین کاربردهای فراداده را این چنین توصیف کرد:
- فراهم نمودن امکان نمایه سازی طیف گستردهای از نوع منابع اطلاعاتی شبکهای.
- کمک به کشف و بازیابی مؤثر اطلاعات.
- امکانپذیر ساختن تشخیص مطابقت منابع بازیابی شده با نیاز کاربران.
- کنترل اطلاعات محدود از لحاظ دسترسی، جلوگیری از دسترسی برخی کاربران به دادهها (مانند کودکان).
- ارائه تاریخ دادههای تأثیرگذار مانند: شرایط قانونی، سن، اندازه و….
- ارائه تاریخ دادهها مانند: منبع اصلی و هرگونه تغییر شکل بعدی.
- ارائه اطلاعاتی در مورد مالک یا پدیدآورندهٔ منبع مانند نشانی رایانامه.
- نشان دادن روابط منابع با دیگر منابع مانند: پیوندهایی به نسخههای قبلی و بعدی.
- کمک به تصمیمگیری در مورد اینکه چه شکل و قالبی از دادهها باید بازیابی شوند (در صورت وجود قالبهای متعدد).
- تطبیق، اشتراک، و یکپارچهسازی منابع اطلاعاتی ناهمگن شبکهای.
- کنترل مدیریت دادهها.