غلامحسین محسنی اژهای
هشتمین رئیس قوه قضائیه در ایران از ۱۴۰۰ / From Wikipedia, the free encyclopedia
غلامحسین محسنی اژهای (زادهٔ ۱۳۳۵) سیاستمدار ایرانی است[5] که از سال ۱۴۰۰ با حکم سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به عنوان رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت میکند. او سمتهایی چون دادستان دادگاه ویژه روحانیت، وزیر اطلاعات در دولت نهم و دادستان کل کشور را در اختیار داشته و نیز از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است.[6] در ۱۳۸۹، وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا او را به دلیل نقض جدی حقوق بشر و سرکوب، دستگیری و شکنجه مخالفان و معترضان بعد از انتخابات ۱۳۸۸ تحریم کرد.[7]
غلامحسین محسنی اژه ای | |
---|---|
هشتمین رئیس قوه قضائیه | |
آغاز به کار ۱۰ تیر ۱۴۰۰ | |
گمارنده | سید علی خامنهای |
معاون اول | محمد مصدق کهنموئی (۱۴۰۲–۱۴۰۰) حمزه خلیلی (اکنون–۱۴۰۳) |
پس از | سید ابراهیم رئیسی |
سومین معاون اول رئیس قوه قضائیه | |
دوره مسئولیت ۱ شهریور ۱۳۹۳ – ۱۰ تیر ۱۴۰۰ | |
گمارنده | صادق لاریجانی سید ابراهیم رئیسی |
پس از | سید ابراهیم رئیسی |
پیش از | محمد مصدق کهنموئی |
پنجمین سخنگوی قوه قضائیه | |
دوره مسئولیت ۲۵ شهریور ۱۳۸۹[1] – ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ | |
گمارنده | صادق لاریجانی |
پس از | علیرضا جمشیدی |
پیش از | غلامحسین اسماعیلی |
دادستان کل کشور | |
دوره مسئولیت ۲ شهریور ۱۳۸۸ – ۱ شهریور ۱۳۹۳ | |
گمارنده | صادق لاریجانی |
پس از | قربانعلی دری نجفآبادی |
پیش از | سید ابراهیم رئیسی |
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام | |
دوره مسئولیت ۸ اسفند ۱۳۸۵ – ۱۰ تیر ۱۴۰۰ | |
گمارنده | سید علی خامنهای |
رئیس | اکبر هاشمی رفسنجانیسید محمود هاشمی شاهرودیصادق لاریجانی |
پنجمین وزیر اطلاعات | |
دوره مسئولیت ۲ شهریور ۱۳۸۴ – ۱ مرداد ۱۳۸۸ | |
رئیسجمهور | محمود احمدینژاد |
پس از | علی یونسی |
پیش از | محمود احمدینژاد (سرپرست)[2] |
دادستان دادگاه ویژه روحانیت | |
دوره مسئولیت ۲۵ آذر ۱۳۷۷[3] – ۳ مهر ۱۳۸۴[4] | |
گمارنده | سید علی خامنهای |
پس از | محمد محمدی ریشهری |
پیش از | محمد سلیمی |
اطلاعات شخصی | |
زاده | غلامحسین محسنی اژیه ۱۳۳۵ (۶۷–۶۸ سال) اژیه، ایران |
همسر(ان) | نامشخص (ا. ۱۳۵۵) |
فرزندان | ۴ |
محل تحصیل | مدرسه حقانی حوزه علمیه قم |
هیئت دولت | دولت نهم |
اژهای در مدرسه حقانی—که پس از انقلاب ۱۳۵۷ شمار زیادی از دانشجویانش به سمتهای قضایی و امنیتی رسیدند—تحصیل کرد و در سال ۱۳۵۱ طلبه شد. او در کمیته و جهاد سازندگی اصفهان مشغول به کار شد و علی قدوسی، دادستان کل انقلاب اسلامی، او را به قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران دعوت کرد. او در سال ۱۳۶۲ با تأسیس وزارت اطلاعات بازجویی پروندههای مهمی مانند انفجار در دفتر نخستوزیری را بر عهده داشت. بازجویی از سید مهدی هاشمی، برادر داماد حسینعلی منتظری، نقطهٔ عطفی برایش بود. این پرونده باعث حذف منتظری از سمت قائم مقام و رهبری آیندهٔ او شد.[5] او در قتلهای زنجیرهای ایران در دههٔ ۱۳۷۰ نیز نقش داشت که به گفتهٔ قربانعلی دری نجفآبادی، اژهای دستور قتل نویسنده پیروز دوانی را صادر کردهاست. او بعداً این اتهام را تکذیب کرد.
اژهای در سال ۱۳۸۴ وزیر اطلاعات شد اما در سال ۱۳۸۸ از سمت خود برکنار شد. او در اعدام دستهجمعی زندانیان عقیدتی سیاسی در ۱۳۶۷ و سرکوب معترضان پیامدهای انتخابات ریاستجمهوری دهم ایران نقش داشت[5] و از اعضای هیئت رسیدگی به شکنجه معترضان به نتیجه انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸ ایران بود. به گفتهٔ احسان مهرابی از بیبیسی فارسی نام اژهای در طول چهار دهه فعالیت «همواره با پروندههای مهم و حساس در ردههای بالای امنیتی گره خورده و او همچنان این جایگاه را حفظ کردهاست.»[8]