شولستان
نام پیشین شهرستانهای ممسنی و رستم در استان فارس، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
شولستان نام منطقه ای در میان استان فارس و استان اصفهان بوده است. که بعد تصرف ولایت لرستان توسط شولان لر تبار به این نام شهرت یافت بازماندگان این قبایل به زبان لری صحبت می کنند .معینی الدین نطنزی و حمدالله مستوفی نیز در کتاب منتخب التواریخ و کتاب تاریخ گزیده اورده اند که لرستان در قریب سی صد هجری بین دو برادر بدر و منصور تقسیم شد که بعد ها نیمی از این ولایت (ولایت لرستان)به تصرف شولان درامد. درامد معینی گوید به دلیل بی وجودی ابا اجدادی هلال ابن بدر حاکم لر بزرگ نیمی از ولایت لرستان به تصرف شولان درامد [1].[2]
حاکم شول را نجم الدین اکبرگویند که شولان را در تصرف خود دراورده مینوریسکی در رابطه با حکمرانان شول می گوید : تا قبل از دوره مغول نویسندگان مسلمان از انان نامی نبرده اند بر نیمی از لرستان حکمرانی داشتند پیشوای کهگیلویه احتمالا شخصی به نام سیف الدین ماکان روزبهانی است که صاحب تاریخ گزیده انان را از طوایف اصلی لر ذکر کرده است و باقی طوایف لر توسط خود شاهزادگان لر اداره میشد لر بزرگ بدر و لر کوچک منصور .[3]
ابن بطوطه که در سال ۷۳۰ ه.ق کازرون را دیدهاست گوید اطراف کازرون را بلادالشول گویند و امروز به شولستان معروف است.[4]لسترنج در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی مینویسد «بلادالشول» نام بلوکی است در فارس. این ناحیه در دورهٔ ساسانیان در منطقهٔ شاپورخوره بود و قصبهٔ آن را شاپور اول بنا نهاد و در سال ۲۳ ه.ق (۶۴۳ م) عثمان بن ابی العاص این منطقه را به تصرف درآورد. شولستان پس از یک دورهٔ ویرانی مجدداً در عهد اتابک چاولی (متوفی در ۵۱۰ ه.ق دست نشانده سلجوقیان) آبادگردید که مساحت آن ۱۰۰ * ۶۰ میل مربع و محدود است از مشرق به کامفیروز و اردکان و از شمال و غرب زرگرد و لرستان و کهگیلویه و از جنوب کازرون و کوهمره شگفت.[5]