شمسه (تذهیب)
نقشی تزئینی، نمادین و انتزاعی از خورشید در تذهیب / From Wikipedia, the free encyclopedia
شمسه نقشی تزئینی، نمادین و انتزاعی از خورشید است که در تذهیب بهکار میرود.[1] در هنر اسلامی، شمسه (به عربی: شمسة) یک گل رز یا مدالیون با تزئینات پیچیدهاست که در بسیاری از زمینهها از جمله نسخ خطی، فرش، فلزکاریهای زینتی و تزئینات معماری مانند زیر گنبدها استفاده میشود.[2] شمسه میتواند اشکال گوناگونی از دایره گرفته تا ستاره داشته باشد.[2] این نام به معنای «خورشید کوچک» است که از شمس، واژهٔ عربی به معنای «خورشید» گرفته شده است.[3] مشخصهٔ آن نقوش تکراری موجود در هنر اسلامی است، مانند استفاده از اشکال هندسی گُل یا گیاه در طرحی تکراری که بهعنوان اسلیمی شناخته میشود. طرحهای اسلیمی اغلب برای نشان دادن نمادی از ذات متعالی، تقسیمناپذیر و نامتناهی خداوند به کار میرود[4] و مانند سایر الگوها و اشکال هنر اسلامی، شمسه نیز دارای اهمیت مذهبی است، مانند نماد وحدت خداوند.
شمسه در زبان عربی و اردو نیز یک نام زنانه است، برای مثال شمسه آل مکتوم، شمسه بنت سهیل المزروعی.