From Wikipedia, the free encyclopedia
شرکت نفت پارس یا پالایشگاه پارس نخستین پالایشگاه و شرکت نفت خصوصی ایران است. عبدالعلی فرمانفرمائیان شرکت نفت پارس را تأسیس کرد اما پس از انقلاب توسط جمهوری اسلامی مصادره شد و هماکنون تحت کنترل ستاد اجرایی فرمان امام است. این پالایشگاه، قدیمیترین پالایشگاه تولید روغن موتور و روانساز، در ایران و خاورمیانه است.[2] این پالایشگاه در کیلومتر ۱۹ بزرگراه شهید لشگری و همچنین در محدوده شهرستان قدس قرار دارد.
نام لاتین | Pars Oil Company |
---|---|
نوع | سهامی عام |
نماد سهام شرکت | شنفت |
صنعت | روانکار |
بنا نهاده | ۱۳۳۷ |
بنیانگذاران | عبدالعلی فرمانفرمائیان |
دفتر مرکزی | تهران،[1] ایران |
محدودهٔ فعالیت | ایران |
مدیر عامل اجرایی | رامين پرتوي شال |
رئیس هیئت مدیره | مجيد باجلان |
محصولات | روغن موتور گریس ضدیخ اسلاک واکس پارافین اکسترکت |
درآمد | ۲۲۳۰ میلیارد تومان (1402) |
مجموع سهام | B 23 |
تعداد کارکنان | ۱۰۰۰ |
شرکتهای وابسته | پارس بازرگان ، شرکت پالایش پارسیان سپهر |
وبگاه |
عبدالعلی فرمانفرمائیان که در دوران دانشجویی سیاست، اقتصاد و فلسفه در دانشگاه آکسفورد خوانده بود، در بازگشت به ایران، به فکر کار صنعتی نوین افتاد. پدر همسر اول او که یونانی بود، در آتن کارخانه تولید روغن موتور به نام «الوین» داشت. با کمک او و برخی از اقوامش، در اول آذرماه ۱۳۳۷ با سرمایه ۱۵۰ میلیون ریال شرکت نفت پارس توسط عبدالعلی فرمانفرمائیان تأسیس شد. فرمانفرمائیان «برای تأمین سرمایه اولیه، یکی دو ملک موروثی را فروخت و تقاضای وام بانکی کرد؛ به طوری که تا سالها بدهیهای سنگینی به دوش داشت.»[3] بر اساس یک گزارش رسمی، طی سالهای ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹، جمعاً مبلغ ۹۰۰ میلیون ریال ارز جهت ورود انواع روانساز به ایران هزینه شدهاست. این در حالی بود که کل هزینه ساخت و تأسیس پالایشگاه شرکت نفت پارس، به ۲۲۰ میلیون ریال میرسید.[4] هدف از تأسیس نفت پارس این بود که روغن موتور و مشتقات نفتی مانند پارافین تولید و در بازار عرضه شود؛ هم برای مصرفکننده داخلی و هم برای صادرات به کشورهای همسایه که در آن سالها فاقد چنین فنآوری و صنایعی بودند.[3] اعضای هیئت مدیره شرکت نیز همگی از خانواده فرمانفرمائیان بودهاند. پالایشگاه آن نیز در سال ۱۳۳۹ در کیلومتر ۱۹ بزرگراه شهید لشگری آغاز به کار نمود. سپس شرکت به صورت سهامی عام ثبت شد و از سال ۱۳۴۱ سهام آن در بورس تهران عرضه شد و شرکت نفتی بزرگ «شل» بخشی از سهام آن را خرید و در سال ۱۳۴۱ طی قراردادی محصولات شرکت تحت لیسانس شرکت نفت شل قرار گرفت.[4] با وجود رقابت سنگین میان غولهای نفتی جهان همچون «بریتیش پترولیوم»، شرکت نفت پارس توانست بخشی از بازار منطقه را به دست بیاورد.[3] پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جریان مصادرههای ابتدای انقلاب، تمام اموال و داراییهایی خانواده فرمانفرمائیان همچون ۵۲ خانواده صنعتی دیگر مشمول مصادره و به بنیاد مستضعفان واگذار شد. با شکلگیری ستاد اجرایی فرمان امام، شرکت نفت پارس به این ستاد واگذار شد.[5][6]
پالایشگاه شرکت در سال ۱۳۴۱ حدود ۱۹ نوع روغن موتور و روانساز، ۵ نوع گریس و یک نوع حشره کش را به بازار عرضه نمود. ظرفیت این پالایشگاه در آن سال برابر ۲۰ هزار تن انواع روغن موتور، ۲ هزار تن گریس، ۲ هزار تن پارافین جامد و مقداری حشره کش بودهاست.[4] به گفته امید فرهنگی فر، مدیرعامل وقت شرکت نفت پارس، ماهانه ۲۸۰ محصول در این شرکت تولید میگردد.[7]
نشانه تجاری شرکت، نشان گرافیکی شیر بالدار نشستهای است که سر مردی را دارد. این نشانه برگرفته از تصاویر و نقش برجستههای تخت جمشید است.
محصولات شرکت نفت پارس شامل انواع روغنهای موتور ازجمله بنزینی، گازسوز، دیزلی و دنده موتوری؛ انواع روغنهای صنعتی شامل روغنهای هیدرولیک، کمپرسور، انتقال حرارت، توربین، گردشی و…؛ انواع روغنهای کشتی؛ انواع گریس پایه کلسیم، آلومینیوم، منیزیم و…؛ انواع سیالات خنککننده، ضدجوش و ضدرسوب؛ انواع روغنهای پایه سبک و سنگین؛ انواع محصولات جانبی شامل اکستراکت سبک و سنگین و اسلاکوکس سبک و سنگین و انواع پارافین و فوتساویل است. در سراسر ایران، مشتریان نفت پارس، از طریق عاملان فعال شرکت به تمامی محصولات اصلی و جانبی آن دسترسی دارند. بخش عمدهای از محصولات اصلی «شنفت» از طریق تعویض روغنیها به مصرفکنندگان نهایی ارائه میشود. محصولات شرکت نفت پارس به صنایع مختلف کشور نظیر صنایع فولاد و ذوب فلزات، صنعت سیمان، شرکتهای خودروسازی سبک و سنگین و خدمات پس از فروش آنها، صنایع دریایی، صنایع نظامی، معادن، صنایع لاستیکسازی، تولیدکنندگان فعال در صنایع ساختمانی و عمرانی، صنایع حفاری، نیروگاهها، پالایشگاهها، صنایع ریلی، صنایع تولید بلور و شیشه، صنایع بهداشتی و آرایشی، صنایع هوایی و… عرضه میشود.[8]
از دیگر تولیدات شرکت نفت پارس، تولید ماسک و مواد ضد عفونی است که خط تولید آن در سال ۱۳۹۸ در این شرکت، افتتاح گردید.[9]
با آنکه شرکت نفت پارس از ابتدا شرکتی خانوادگی و تحت مالکیت فرمانفرمائیانها بود با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ در ایران مصادره گردید. سهامداران نفت پارس، شرکت فؤاد ری (وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام، زیر نظر بیت رهبری) و شرکت رویال داچ شل بودند که مجموعاً بیش از ۷۰٪ سهام شرکت را دراختیار داشتند. شرکت شل در سال ۱۳۸۹ سهام خود را در این شرکت واگذار و از مجموعه سهامداران آن خارج شد. خرید ۴۸٫۷٪ سهام این شرکت در سال ۱۳۷۹ توسط شرکت سرمایهگذاری فؤاد ری، بزرگترین معامله سهام بازار بورس ایران بود.[10] شرکت سرمایهگذاری فؤاد ری به دلیل وابستگی به ستاد اجرایی فرمان امام معاف از مالیات بوده و مالیات خود را به شرکت نفت پارس میپردازد.[11] سرمایه ثبت شده نفت پارس ۲۵۰ میلیارد ریال میباشد.[12] شرکت نفت پارس همچنین مالک ۵۱٪ از سهام شرکت پارس-شل است که در سال ۱۳۸۰ تأسیس شدهاست. این شرکت ۲۰٪ از محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر مینماید.[13]هماکنون شرکت توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا و گروه تدبیر سهامداران اصلی نفت پارس میباشند.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.