رضاقلی میرزا
From Wikipedia, the free encyclopedia
رضاقلی میرزا (۱۵ آوریل ۱۷۱۹ – ۱۷۴۷) فرزند ارشد نادرشاه، پادشاه ایران افشاری، بود. پس از تاجگذاری پدرش در ۱۷۳۶، رضاقلی در ۱۷ سالگی بهعنوان فرماندار ایالت مهم خراسان منصوب شد. او طی دوران فرمانداری با چیرگی بر خانهای سرکش و مبارزاتش تا بخارا بهمنظور پایان دادن به دشمنان پدرش یعنی خانات بخارا، از خود شجاعت نشان داد. نادرشاه پیش از لشکرکشی به سمت هند، رضاقلی را به سمت نایبالسلطنه ایران منصوب کرد. رضاقلی بهعنوان نایبالسلطنه، دوران آرامش و صلح را از آسیب در امان نگه داشت، اما ظالم بود و مالیات میگرفت و مردم را بهاتهام جنایات ناچیز اعدام میکرد. او دو مدعی تاج و تخت یعنی تهماسب دوم و عباس سوم را به قتل رساند که با این کار در میان مردم غوغا به پا کرد.
رضاقلی میرزا | |
---|---|
شاهزاده | |
نایبالسلطنه ایران | |
دوران | ۷ نوامبر ۱۷۳۸ – ۲۶ ژوئن ۱۷۴۰ |
پیشین | تهماسبقلی خان |
جانشین | نصرالله میرزا |
زاده | ۲۵ جمادیُالْاوّل ۱۱۳۱ ه. ق ۱۵ آوریل ۱۷۱۹[1] ابیورد، خراسان، ایران |
درگذشته | ۱۷۴۷ کلات، خراسان، ایران |
همسر(ان) | فاطمهسلطان بیگم |
فرزند(ان) | شاهرخشاه فتحعلی میرزا احمدقلی میرزا همایون میرزا بیستون میرزا محمود میرزا[نیازمند منبع] |
دودمان | افشاری |
پدر | نادرشاه |
مادر | گلافشان خانم[نیازمند منبع] |
سپس رضاقلی بهعنوان فرمانده در لشکر پدرش مشغول به خدمت شد، اما رابطهٔ این دو که زمانی سرشار از محبت بود، بهتدریح بد شد. رضاقلی که مدام از سوی نادر تحقیر میشد، از پدرش انتقاد کرد و نادر نسبت به پسرش بیاعتمادتر شد. در سال ۱۷۴۲ نادر مورد سو قصد قرار گرفت. او به رضاقلی مشکوک بود که پشت این ترور بوده و به این ترتیب او را نابینا کرد، اما پس از انجام این کار، از اقدام خود پشیمان شد و از پسرش طلب بخشش کرد. رضاقلی تا سال ۱۷۴۷ در قلعه کلات بود تا اینکه توسط پسر عموی خود و مدعی تاج و تخت، یعنی عادلشاه کشته شد.
رضاقلی در هنگام زندگی مورد ارزیابی مثبت معاصران خود قرار گرفت. او را حاکمی عادل توصیف کردند، حتی اگر مرتکب ظلم شده باشد. کور شدن او تأثیر زیادی بر پدرش و قلمروش گذاشت. نادرشاه دچار یک فروپاشی روانی شد و به مردی رنجیده و پوچگرا تبدیل گردید و بهدلیل خودکامگی با شورشهای بسیاری در سراسر پادشاهی روبهرو شد. تاریخنگاران امروزی حدس میزنند که رضاقلی بر اساس تواناییهایش در تجارت و جنگ، میتوانست حکمران خوبی برای ایران شود.