البرز
رشتهکوهی در شمال ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
البرز رشته کوهی در بخش شمالی ایران است. ریشهٔ نام آن در زبان اوستایی هره بره زئیتی و در زبان پهلوی هره بُرز است و ریشه نام البرز در زبان پارسی میانه هَرْبورْزْ میباشد.[1] این رشته کوه از سوی باختر از جمهوری آذربایجان آغاز میشود و در سوی شرق تا درون ترکمنستان و افغانستان دنباله مییابد. بخش بزرگی از البرز در راستای کنارهٔ جنوبی دریای خزر[2] کشیده شده است. در این بخش، جبههٔ شمالی البرز سرسبز و جبههٔ جنوبی آن خشک است. یک دلیل این دوگانگی وجود رشته کوه البرز است که همچون سدّی طبیعی از گذر رطوبتِ برخاسته از دریای خزر به سوی جنوب جلوگیری میکند و بیشتر این رطوبت در جبههٔ شمالی البرز میبارد.
البرز | |
---|---|
مرتفعترین نقطه | |
ارتفاع | ۵٬۶۱۰ متر (۱۸٬۴۱۰ فوت) |
فهرستبندی | |
ابعاد | |
طول | ۶۰۰ کیلومتر (۳۷۰ مایل) |
عرض | ۱۳۰ کیلومتر (۸۱ مایل) |
مساحت | ۱۵۵٬۹۷۰ کیلومتر مربع (۶۰٬۲۲۰ مایل مربع) |
جغرافیا | |
مختصات رشتهکوه | ۳۵°۵۷′۲۰″ شمالی ۵۲°۰۶′۳۶″ شرقی |
بلندترین کوه البرز و ایران، کوه دماوند (۵۶۱۰ متر) است که در استان مازندران، شهرستان آمل، در منطقه لاریجان قرار دارد. دامنهها و درههای البرز از تفرجگاههای مهم مردم استانهای مازندران، تهران، زنجان، البرز، گیلان، اردبیلقزوین، سمنان و گلستان است. از مهمترین رودهای دامنهٔ شمالی البرز سفیدرود و دامنههای جنوبی کرج و جاجرود را میتوان نام برد. قلههای بسیاری برای کوهنوردی در این رشته کوه وجود دارند که میتوان از میان آنها دماوند، علمکوه، سماموس، خلنو، آزادکوه، شاهالبرز، سیالان، وروشت، دوبرار، توچال، شاهوار و پهنهحصار را نام برد.