رباط شرف
کاروانسرایی در شهرستان سرخس، استان خراسان رضوی، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
رباط شرف کاروانسرایی در ۴۵ کیلومتری شهر سرخس است که به شیوهٔ رازی ساخته شده و نام معمار آن استاد محمد طرائقی سرخسی ذکر شدهاست.[1] این اثر در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شمارهٔ ثبت ۳۵۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.[2]
رباط شرف | |
---|---|
نام | رباط شرف |
کشور | ایران |
استان | استان خراسان رضوی |
شهرستان | سرخس |
اطلاعات اثر | |
کاربری | رباط |
دیرینگی | دوره سلجوقی |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۳۵۹ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ |
میراث جهانی یونسکو | |
---|---|
مکان | آسیا و اقیانوسیه، ایران |
معیار ثبت | فرهنگی: (ii), (iii) |
شمارهٔ ثبت | ۱۶۶۸ |
تاریخ ثبت | ۲۰۲۳ (طی نشست ۴۵اُمین) |
طبق مدارک و متون تاریخی بانی بنای کنونی «شرف الدین ابوطاهربن سعدالدین عل القمی» است که مدتی حکومت مرو و سرانجام صدرات سلطان سنجر را برعهده داشت. با توجه به کتیبهٔ موجود بنای رباط به سال ۵۴۹ هجری قمری در زمان سلطان سنجر سلجوقی با مصالح آجر و گچ ساخته شدهاست و بیشک یکی از شاهکارهای هنر ایرانی بهشمار میرود.[نیازمند منبع]
این بنا در حاشیهٔ جادهٔ قدیم نیشابور-سرخس (جادهٔ ابریشم) و شش کیلومتری جادهٔ سرخس -مشهد بعد از تپههای کم ارتفاع روستای شورلق قرار دارد. شکل این رباط از دور به دژی بزرگ شبیه است؛ از داخل به مانند یک کاخ جلوه میکند.[نیازمند منبع]
این بنا دو صحن دارد و هر صحن دارای چهار ایوان به شکل چلیپا (صلیب) و شبستان میباشد و همچنین آجرچینی و کتیبههای آن جلوه ویژهای دارد. در این رباط چند مسجد و محراب دیده میشود که همه با کتیبههای گلی و گچی تزئین شدهاند. کتیبهها عمدتاً باقیمانده از دوران سلجوقی هستند. در وسط رباط حوض بزرگ، در اضلاع جنوبی دو اصطبل برای استراحت اسبها و در اطراف دهلیزهایی برای اسکان مسافران وجود دارد.[نیازمند منبع]