دین رومی
From Wikipedia, the free encyclopedia
دین رومی مجموعهای از اعتقادات و اعمال مذهبی بود که نقش آن در روم باستان به عنوان یک دین رسمی الزامآور، در قرن چهارم با فرمانهای امپراتوری به نفع مسیحیت در سال ۳۸۰ و متعاقب آن ممنوعیت همه ادیان غیر مسیحی (به جز یهودیت) در سال ۳۹۳ پایان یافت و سرانجام در قرن ششم ناپدید شد. دین رومی شامل آداب مذهبی مختلف امپراتوری و استانی بود که هم مردم روم و هم کسانی که تحت حکومت آن قرار میگرفتند آن را دنبال میکردند. رومیها خود را بسیار مذهبی میدانستند و موفقیت خود را به عنوان یک قدرت جهانی به تقوای جمعی خود در حفظ روابط خوب با خدایان نسبت میدادند. مذهب چندخداپرستی آنها به خاطر ارج نهادن به خدایان بسیار معروف است.
حضور یونانیان در شبهجزیره ایتالیا از آغاز دوره تاریخی بر فرهنگ روم باستان و دین اتروسک تأثیر گذاشت و برخی از اعمال مذهبی مانند فرقه دینی آپولون را معرفی کرد که اساسی شدند. دین اتروسک بهویژه در طالعبینی، که دولت روم برای جستجوی اراده خدایان از آن استفاده میکرد، تأثیرگذار بود. این دین باستانی همچنین پایه و اساس منش نیاکان، «راه اجداد» یا به سادگی «سنت» بود، که به عنوان پایهای برای هویت رومی تلقی میشد. دین روم بر اساس اصل «من میدهم، تا شما (خدایان) به من ببخشید» (طبق واژهنامه دین روم باستان)، دینی عملگرایانه و قراردادی بین انسان و خدایان بود. مفهوم دین بیش از ایمان یا اندیشههای قطعی و تغییرناپذیر به عمل صحیح دعا، مناسک و قربانی بستگی داشت.
در اوج امپراتوری، خدایان متعددی حتی در دورافتادهترین استانهای روم ترویج پیدا کردند، از جمله سیبل (ایزدبانوی آناتولی)، ایزیس (ایزد مصری)، اپونا (ایزدبانوی سلتها) و خدایان یگانهگرایی مانند میترا و سول اینویکتوس، که تا شمال بریتانیای روم رواج پیدا کرده بودند. با گسترش وسعت امپراتوری، افرادی که نسب اجدادیشان خارجی بود و اکنون شهروند روم شمرده میشدند، تعدادشان رو به افزایش بود و ادیان خارجی بهطور فزایندهای طرفداران رومی را جذب میکردند. رومیان به تلفیق دینی گرایش داشتند و فرقههای بسیاری با منشأ خارجی میتوان یافت که در امپراتوری روم به موفقیت رسیدند. فرقههای اسرارآمیز یونانی-رومی وارداتی، آغازگر عقیده رستگاری در زندگی پس از مرگ در روم بودند. فرقههای اسرارآمیز دارای آداب تشرف به دین پیچیدهای بودند که به نام «اسرار» نیز شناخته میشد. از آنجایی که رومیان هرگز موظف به ترویج دادن تنها یک خدا یا تنها یک فرقه نبودند، تحمل مذهبی به این معنا که در سیستمهای یکتاپرستی مطرح است، برای آنان مسئلهای بهشمار نمیآمد. مسیحیت در نهایت موفقترین این فرقهها بود و در سال ۳۸۰ میلادی به عنوان دین رسمی تبدیل شد. دین رومی باستان تقریباً بهطور جهانی در اواخر قرن ششم ناپدید شد.