دین در امپراتوری مغول
From Wikipedia, the free encyclopedia
دین در امپراتوری مغول به موضوعهای در ارتباط با دین در امپراتوری مغول (۱۳۶۸–۱۲۰۶ میلادی) در طی سدههای ۱۳ و ۱۴ میلادی میپردازد. مذهب اولیه مغولها نوعی تنگریباوری بود که به نام یا شمنباوری مغولی شناخته میشود. شمنباوری مغولی دینی مبتنی بر عبادت و آیینهای نیاکانی است که پیوندی تنگاتنگی با عرفان دارد. در شمنباوری مغولی، یک بهشت و یک عالم اموات وجود دارد که هر دو از ۹ قلمروی مجزا تشکیل شدهاند. در تاریخ سری مغولان، بالاترین سطح معنوی، نهمین قلمرو بهشت به عنوان «بهشت آبی ابدی» نامیده میشود. این قلمرو توسط یک خدای آسمان به نام «تنگری» (بهشت، خدای بهشت) اداره میشود که از نظر اقتدار معنوی بالاترین در نظر گرفته شدهاست. مغولها در اوایل شکلگیری امپراتوری با اکثر ادیان بسیار مدارا میکردند و معمولاً همزمان از چندین دین حمایت میکردند. اگرچه چنگیزخان یک تنگرباور بود، سیاست دینی را به شکلی تعیین کرد که آزادی دینی را تضمین میکرد با این حال، رشیدالدین فضلالله همدانی بیان میکند که مواردی از محدودیت نیز وجود داشت از جمله اینکه چنگیز خان قصابی حلال را ممنوع کرد.
امپراتوران مغول به سازماندهی مناظرات مذهبی بین روحانیان معروف بودند و این امر مخاطبان زیادی را به خود جلب میکرد. مغولها نسبت به ادیان بیگانه نگرش خیرخواهانه یا حداقل سیاست بیتوجهی بیخطری داشتند. آنها در همان اوایل به این نتیجه رسیدند که تحمیل تهاجمی مذهب بومی آنها بر اتباعشان نتیجه معکوس خواهد داشت. فرمان چنگیزخان مبنی بر معافیت روحانیان بودایی، مسیحی، تائوئیست و مسلمان از عوارض مالیاتی تا پایان دودمان یوآن در سال ۱۳۶۸، توسط جانشینان وی ادامه یافت. همانطور که مغولها امپراتوری چشمگیر خود را گسترش دادند، مردم و مذاهب بیشتری تحت کنترل آنها قرار گرفتند. مبلغان نیز از چین، تبت، ایران و اروپا به مغولستان آمدند تا اعتقادهای خود را در بزرگترین امپراتوری جهان عرضه کنند. مسیحیت نسطوری، مسیحیت غربی، اسلام بودیسم، بودیسم تبتی، تائوئیسم و آیین کنفوسیوس همگی در سرزمینهای تحت کنترل مغول اجرا میشدند. پیروان این ادیان و نوکیشان آنان تا حد زیادی در ایمان خود (به استثنای ایلخانان تحت سلطه مسلمانان در بخش غربی امپراتوری) رها و آزاد بودند، مشروط بر اینکه دولت مغول هرگز توسط آنها تهدید نشود. از همه رعایای امپراتوری انتظار میرفت که برای سعادت خان مغول به هر خدایی که معتقد بودند دعا کنند. دین مسیحیت هرگز در امپراتوری مغول به موقعیت عالی دست نیافت، اما بسیاری از خانهای بزرگ و رهبران رده پایینتر توسط مادران مسیحی بزرگ شدند و توسط معلمان مسیحی آموزش دیدند.
در شرق امپراتوری نوه چنگیز، گودان خان و همچنین قوبلای خان، بنیانگذار دودمان یوآن در چین به بودیسم گرویدند. ایلخانان، اردوی زرین و خانات جغتای (همراه با بودیسم و تنگاریسم) - سه خانات از چهار خانات اصلی (به جز دودمان یوآن) - اسلام را پذیرفتند.