یازدهمین دولت رسمی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ (۱۳۹۲–۱۳۹۶) From Wikipedia, the free encyclopedia
دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران به دولت حسن روحانی معروف به «دولت تدبیر و امید» گفته می‌شود که در نتیجهٔ پیروزی در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ در روز ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ مورد تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری قرار گرفت.[1]
دولت اول روحانی | |
|---|---|
 یازدهمین کابینه جمهوری اسلامی ایران | |
| رئیس‌جمهور ایران | |
-11.jpg) عکس یادگاری پایان کار دولت یازدهم | |
| تاریخ تشکیل | ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ |
| تاریخ انحلال | ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ |
| افراد و سازمان‌ها | |
| رئیس کشور | سید علی خامنه‌ای |
| رئیس دولت | حسن روحانی |
| پیشینهٔ رئیس دولت | نمایندهٔ مجلس خبرگان رهبری (از ۱۳۷۹) مشاور رئیس‌جمهور (۱۳۸۴–۱۳۷۹؛ ۱۳۷۶–۱۳۶۸) دبیر شورای عالی امنیت ملی (۱۳۸۴–۱۳۶۸) نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۷۹–۱۳۵۹) |
| جانشین رئیس دولت | اسحاق جهانگیری |
| شمار وزیران | ۱۸ |
| وزیران کناررفته (درگذشت/استعفا/برکناری) | ۴ (۱ استیضاح، ۳ استعفا) |
| شمار اعضا | ۲۲ |
| پیشینه | |
| انتخابات(ها) | انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ انتخابات مجلس ۱۳۹۱–۱۳۹۰ |
| دوره(های) مجلس | مجلس نهم مجلس دهم |
| پیشنهاد و تأیید | رأی اعتماد به هیئت وزیران روحانی استیضاح رضا فرجی‌دانا استیضاح علی‌اصغر فانی استیضاح‌های عباس آخوندی |
| پیشین | دولت دهم (احمدی‌نژاد) |
| پسین | دولت دوازدهم (روحانی) |
تنفیذ رئیس‌جمهور توسط سیدعلی خامنه‌ای، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران در روز ۱۲ مرداد ۱۳۹۲[2] برگزار شد. تحلیف وی نیز در مجلس شورای اسلامی در روز ۱۳ مرداد ۱۳۹۲ برگزار شد.
تحلیلگران غربی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی دولت یازدهم ایران را موضع‌گیری و کارشکنی برخی نهادهای قدرت در حکومت جمهوری اسلامی ایران با این دولت می‌دانستند که یکی از این نهادها را می‌توان مجلس شورای اسلامی وقت دانست که نمایندگان غالب آن را اصول‌گرایان تشکیل می‌دهند و پیش از شروع به کار دولت یازدهم، نسبت به نحوه انتخاب وزرای پیشنهادی از جانب روحانی، به وی هشدار دادند.[3]
حسن روحانی دولت یازدهم را در شرایطی از محمود احمدی‌نژاد تحویل گرفت که برای نخستین بار بعد از پایان جنگ ایران و عراق، دو سال پیاپی رشد اقتصادی ایران منفی بود، صادرات نفت ایران به موجب تحریم‌های بین‌المللی بسیار کاهش یافته بود (تقریباً نصف)، عدم توانایی در بازپرداخت ده‌ها میلیون دلار اقساط وام‌های اخذ شده از بانک جهانی که پیش از آغاز به کار دولت یازدهم ۶ ماه به تعویق افتاده است،[3][یادداشت 1] تورم در ایران شتاب فزآینده‌ای به خود گرفته بود، بسیاری از کارخانه‌ها ورشکست شده بودند و کارگران زیادی بیکار شده بودند، خطر حمله نظامی به ایران از جانب اسرائیل و ایالات متحده آمریکا وجود داشت، روابط با کشورهای همسایه و کشورهای عربی خاورمیانه متشنج شده بود که ناشی از سیاست‌های ناصحیح دولت دهم ایران بود.[4][5] آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در آبان ۱۳۹۲ در اظهارنظری اعلام کرد مشکلات پیچیده‌ای توسط دولت دهم ایران به وجود آمده که حل کردن آن‌ها توسط دولت یازدهم، کار سختی است و تاکنون دولتی در ایران بر سر کار نیامده که در ابتدای فعالیت خود با چنین مشکلاتی روبرو شده باشد. وی دولت دهم ایران را دولتی توصیف کرد که به جای مشکل‌زدایی، مسبب ایجاد مشکلات متعدد بوده است.[6] علی طیب‌نیا، میزان بدهی‌های دولت یازدهم را در حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرد که عمده این بدهی، به پیمانکاران طرح‌های عمرانی تعلق دارد. بدین ترتیب، دولت یازدهم، بدهکارترین دولت از زمان پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ محسوب می‌شود که میراثی از دولت قبلی برای آن است.[7]
انتخاب حسن روحانی از جانب مردم برخلاف پیش‌بینی بسیاری از سیاستمداران ایران و جهان صورت گرفت.[8][9] با توجه به حلقه اطرافیان روحانی که افراد سرشناسی همچون علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی خودنمایی می‌کنند،[10] و سابقه فعالیت‌های ریاست‌جمهوری هرکدام از ایشان، این امید در بین کارشناسان ایرانی و خارجی به وجود آمد که دوران جدیدی در زمینه مدیریت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران در پیش روی قرار بگیرد.[11] روحانی در نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود نیز نسبت به تغییرات کلان تصمیم‌گیری در دولت جدید نسبت به دولت قبلی نوید داده بود.[12][13]
وزیران من فرماندهان کهنه‌کار هستند نه سربازان میدان
سخنرانی حسن روحانی در روز رای‌گیری وزیران پیشنهادی مجلس، ۲۴ مرداد ۱۳۹۲[14]
حسن روحانی در دوران انتقال دولت گفته بود: «از سوی تشکل‌ها، صاحبنظران و فرهیختگان و سایر دوستان و همچنین کارگروه‌هان اسامی برای تعیین هیئت دولت یازدهم به ما رسیده است که از همه لیست‌ها استفاده خواهیم کرد.»[15] روحانی از وزیران دولت‌های اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد بهره برد. از بین اسامی معرفی شده برای وزارتخانه‌های دولت جدید، ۶ نفر در دولت‌های هاشمی رفسنجانی مشغول به کار بودند، ۳ نفر در دولت‌های خاتمی و ۱ نفر در دولت‌های احمدی‌نژاد.[16]
| مقام | نام | آغاز تصدی | پایان تصدی | حزب سیاسی | منبع | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری | محمد نهاوندیان | ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [28] | ||||
| رئیس دفتر رئیس‌جمهور | محمد نهاوندیان | ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ | ۲۹ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [28] | ||||
| دستیاران رئیس‌جمهور | |||||||||
| دستیار امور اجرایی | حسین فریدون | ۶ شهریور ۱۳۹۲ | مرداد ۱۳۹۶ | اعتدال و توسعه | [29] | ||||
| دستیار امور حقوق شهروندی | الهام امین‌زاده | ۲۲ تیر ۱۳۹۵ | ۱۸ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [30] | ||||
| دستیار امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی | علی یونسی | ۹ مهر ۱۳۹۲ | ۴ دی ۱۳۹۶ | مستقل | [31] | ||||
| مشاوران رئیس‌جمهور | |||||||||
| مشاور امور اقتصادی | مسعود نیلی | ۱۳ شهریور ۱۳۹۲ | ۲۵ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [32] | ||||
| مشاور امور رسانه | محمدرضا صادق | ۶ شهریور ۱۳۹۲ | ۲۵ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [33] | ||||
| مشاور امور روحانیت | حسن نمازی | مهر ۱۳۹۲ | مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | |||||
| مشاور امور علمی و آموزشی | رضا فرجی‌دانا | ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ | ۴ دی ۱۳۹۶ | مستقل | |||||
| مشاور امور فرهنگی | حسام‌الدین آشنا | ۹ مهر ۱۳۹۲ | ۷ شهریور ۱۳۹۶ | مستقل | [34] | ||||
| مشاور امور مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی | اکبر ترکان | ۶ شهریور ۱۳۹۲ | ۱۶ شهریور ۱۳۹۶ | اعتدال و توسعه | |||||
| مشاور | محمدعلی نجفی | ۱۰ بهمن ۱۳۹۲ | مرداد ۱۳۹۶ | کارگزاران | [35] | ||||
| دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر | عبدالرضا رحمانی فضلی | ۲ شهریور ۱۳۹۲ | ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | |||||
| رئیس دفتر بازرسی ویژه | محمداسماعیل شوشتری | ۱۵ بهمن ۱۳۹۲ | ۲۲ تیر ۱۳۹۵ | اعتدال و توسعه | |||||
| سید علیرضا آوایی | ۲۲ تیر ۱۳۹۵ | شهریور ۱۳۹۶ | مستقل | [36] | |||||
| رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران | سید رضا صالحی امیری | ۱ اسفند ۱۳۹۲ | ۲۸ اسفند ۱۳۹۵ | اعتدال و توسعه | |||||
| اشرف بروجردی | ۲۸ اسفند ۱۳۹۵ | ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ | اتحاد ملت | [37] | |||||
| رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک | حسام‌الدین آشنا | ۲۳ شهریور ۱۳۹۲ | ۷ شهریور ۱۳۹۶ | مستقل | |||||
| رئیس مرکز ملی مطالعات جهانی‌شدن | علیرضا معیری | ۱۳۹۲ | ۱۳۹۴ | مستقل | [38] | ||||
| نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور | |||||||||
| رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز | حبیب‌الله حقیقی | ۸ مهر ۱۳۹۲ | مهر ۱۳۹۶ | مستقل | |||||
| سایر سازمان‌های وابسته | |||||||||
| دبیرکل شورای‌عالی امور ایرانیان خارج از کشور | سید جواد قوام شهیدی | شهریور ۱۳۹۲ | اسفند ۱۳۹۴[persian-alpha 1] | مستقل | |||||
| رئیس سازمان فضایی ایران | اکبر ترکان* | ۶ شهریور ۱۳۹۲ | ۲۱ مهر ۱۳۹۲ | اعتدال و توسعه | [39] | ||||
| محمد شریعتمداری* | ۲۱ مهر ۱۳۹۲ | ۴ بهمن ۱۳۹۳ | مستقل | [40] | |||||
| رئیس سازمان ملی استاندارد ایران | نیره پیروزبخت | اسفند ۱۳۹۳[persian-alpha 2] | آذر ۱۳۹۶ | مستقل | [41] | ||||
| رئیس شورای رقابت | رضا شیوا | ۸ دی ۱۳۹۲ | ۱۲ مرداد ۱۳۹۶ | مستقل | [42] | ||||
| رئیس صندوق توسعه ملی | سید صفدر حسینی | ۱۴ مهر ۱۳۹۲ | ۱۰ مرداد ۱۳۹۵ | مستقل | [43] | ||||
| احمد دوست‌حسینی | ۱۰ مرداد ۱۳۹۵ | ۲۳ دی ۱۳۹۶ | مستقل | [44] | |||||
در دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران، هشت مرتبه وزارتخانه‌ها با سرپرست اداره شده‌اند. در این میان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ۱۷۰ روز، وزارت ورزش و جوانان با ۹۸ روز و وزارت آموزش و پرورش با ۷۸ روز سرپرستی در رده‌های اول تا سوم طول دوره اداره توسط سرپرست قرار دارند. در مجموع وزارتخانه‌های دولت یازدهم تاکنون ۳۵۱ روز توسط سرپرست اداره شده‌اند.
| شماره | نام سرپرست | وزارت‌خانه | سابقه وزارت | آغاز کار | پایان کار | معرفی به مجلس | تداوم وزارت |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | علی اصغر فانی | وزارت آموزش و پرورش | نه | ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ | ۵ آبان ۱۳۹۲ | آری | آری |
| ۲ | جعفر توفیقی | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری | آری | ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ | ۵ آبان ۱۳۹۲ | نه | نه |
| ۳ | رضا صالحی امیری | وزارت ورزش و جوانان | نه | ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ | ۵ آبان ۱۳۹۲ | آری | نه |
| ۴ | محمد شریعتمداری | وزارت ورزش و جوانان | آری | ۶ آبان ۱۳۹۲ | ۲۶ آبان ۱۳۹۲ | نه | نه |
| ۵ | محمدعلی نجفی | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری | آری | ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ | ۵ آذر ۱۳۹۳ | نه | نه |
| ۶ | نصرالله سجادی | وزارت ورزش و جوانان | نه | ۲۸ مهر ۱۳۹۵ | ۱۱ آبان ۱۳۹۵ | نه | نه |
| ۷ | سید محمد بطحایی | وزارت آموزش و پرورش | نه | ۲۸ مهر ۱۳۹۵ | ۱۱ آبان ۱۳۹۵ | نه | نه |
| ۸ | سید عباس صالحی | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | نه | ۲۸ مهر ۱۳۹۵ | ۱۱ آبان ۱۳۹۵ | نه | نه |
![[نشان]](#/media/پرونده:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | این بخش نیازمند گسترش است. می‌توانید با افزودن به آن کمک کنید. |
.jpg)
بنا بر اظهارات وزیر امور اقتصادی، بودجهٔ ۱۳۹۲ که محمود احمدی‌نژاد آن را با تأخیر تحویل مجلس داد با ۱۳۵ الی ۱۳۷ هزار میلیارد تومان کسری بودجه (از مجموع ۲۱۰هزار میلیارد تومان کل بودجه) همراه بود.[97]
_to_Mehrabad_International_Airport_(25).jpg)
بر طبق آمار بانک مرکزی ایران تورم نقطه به نقطه از ۴۵/۲ درصد در خرداد ۱۳۹۲ به ۱۴/۶ درصد در خرداد ۱۳۹۳ کاهش یافت که نشانگر افت ۳۰ درصدی این تورم می‌باشد. بنا به گفته دولت و نهادهای اقتصادی این کاهش در تاریخ اقتصاد ایران بی‌سابقه بوده است.[98][99] رئیس اداره خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین‌المللی پول در سال ۱۳۹۳ پیش‌بینی رشد ۱٫۵ درصدی اقتصاد ایران را کرد.[100][101]
طبق گزارش بانک مرکزی ایران، رشد اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۱، منفی ۶/۸ بوده است،[102] که دولت یازدهم توانسته این رقم را در سال ۱۳۹۲ به منفی ۱/۹ کاهش دهد.[103]
بنابه‌نوشتهٔ پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت در شهریور ۱۳۹۳، سخنگوی دولت در مورد بی‌حجابی گفت: «از همه دختران، خواهران و مادرانمان خواهش می‌کنیم که هنجار مورد احترام جامعه را مورد توجه قرار دهند.»[104][105]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
