خوارزمشاهیان
یک امپراتوری ترکتبار حاکم بر ایران و فرارود (۱۰۷۷–۱۲۳۷) / From Wikipedia, the free encyclopedia
امپراتوری خوارزمشاهی (در منابع غربی)[9][10][11] یا خوارزمشاهیان، یک امپراتوری تُرکنژاد[12][13][14] با فرهنگ ترکی-ایرانی و سنی مذهب بودند که غلامان ترک آن را بنا نهادند.[15][16] این دولت بر ایران و آسیای میانه حاکم بود.[17] خوارزمشاهیان ابتدا به عنوان دولتی دستنشانده از طرف امپراتوری سلجوقی بوده و پس از مدتی، به صورت پادشاهی مستقل حکومت کردند.[18][19][20] بنیانگذار این دودمان، فردی بنام انوشتکین بود که در سال ۱۰۷۷ میلادی ملکشاه سلجوقی او را به عنوان شحنه و حاکم خوارزم منصوب کرد.[21] فرزندان انوشتکین (تا پیش از ۱۱۵۷ میلادی) به نمایندگی از پادشاهان سلجوقی بر خوارزم حکمرانی میکردند.[22] مورخان قرون وسطی مانند حافظ ابرو و رشیدالدین فضلالله همدانی بر این باور بودند که انوشتکین از قبیله بیگدلی از ترکان اوغوز است، در حالی که کافسوغلو مورخ ترک میگوید انوشتکین از قوم چگل بود و مورخ باشقیر، زکی ولیدی بر این باور است که وی از تبار قبچاقها، قانقلیها، یا اویغورها بوده است. وسعت قلمرو این سلسله طبق تخمین ۲٫۳ (یا طبق تخمین دیگر ۳٫۶) میلیون کیلومتر مربع بودهاست.[23][24]
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکیپدیا نیست. |
امپراتوری خوارزمشاهی | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۰۷۷ میلادی–۱۲۳۱ میلادی | |||||||||||||||||||||
نقشه خوارزمشاهیان از کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران[1] | |||||||||||||||||||||
وضعیت | امپراتوری | ||||||||||||||||||||
پایتخت | گرگانج (۱۰۷۷-۱۲۱۲) سمرقند (۱۲۱۲-۱۲۲۰) غزنین (۱۲۲۰-۱۲۲۱) تبریز (۱۲۲۵-۱۲۳۱) | ||||||||||||||||||||
بزرگترین شهر | شهر ری | ||||||||||||||||||||
زبان(های) رایج |
| ||||||||||||||||||||
دین(ها) | اسلام، سنی (دین رسمی) | ||||||||||||||||||||
حکومت | پادشاهی مطلقه | ||||||||||||||||||||
خوارزمشاه | |||||||||||||||||||||
• ۱۰۷۷-۱۰۹۶/۷ | انوشتکین | ||||||||||||||||||||
• ۱۲۲۰-۱۲۳۱ | جلال الدین | ||||||||||||||||||||
دوره تاریخی | قرون وسطی | ||||||||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۱۰۷۷ میلادی | ||||||||||||||||||||
۱۲۱۹-۱۲۲۱ | |||||||||||||||||||||
۱۲۳۰ | |||||||||||||||||||||
• فروپاشی | ۱۲۳۱ میلادی | ||||||||||||||||||||
مساحت | |||||||||||||||||||||
۱۲۱۰ شرقی[5] یا | ۲٬۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۸۹۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||
۱۲۱۸ شرقی[6] | ۳٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱٬۴۰۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||
جمعیت | |||||||||||||||||||||
۵٬۰۰۰٬۰۰۰ | |||||||||||||||||||||
واحد پول | درهم | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
امروز بخشی از | فهرست ایران پاکستان تاجیکستان افغانستان ترکمنستان ازبکستان جمهوری آذربایجان ارمنستان قزاقستان ازبکستان عمان قرقیزستان ترکیه |