حسن زیرک
خواننده موسیقی محلی کردی اهل ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
حسن زیرک (زادهٔ ۸ آذر ۱۳۰۰ – درگذشتهٔ ۵ تیرماه ۱۳۵۱ بوکان) خوانندهٔ ترانههای کُردی بود. حسن زیرک با ضبط تعداد زیادی از آوازهای سنتیِ مردم کُرد، سبب حفظ و نگهداری این آثار فرهنگی از گزند فراموشی شد.[1]از او بیش از ۱۰۰۰ ترانه و آواز به یادگار ماندهاست.[2]
حسن زیرک | |
---|---|
اطلاعات پسزمینه | |
نام تولد | حسن زیرک |
نام(های) دیگر | بلبل کردستان |
زاده | ۸ آذر ۱۳۰۰ بوکان |
درگذشته | ۵ تیرماه ۱۳۵۱ (۵۰ سال) بیمارستان بوکان |
ژانر | موسیقی کردی سنتی و فولکلوریک |
سالهای فعالیت | از ۱۳۳۲ (رادیو بغداد) تا ۱۳۵۱ |
علت سرشناسی | تُن صدای خاص |
بنیانگذار | سبک نوین موسیقی کردی |
حسن زیرک در آذر سال ۱۳۰۰ شمسی در محلهٔ قلعهٔ سردار بوکان متولد شد. روایات زیادی در موردِ سرگذشت او نقل شدهاست. با آنکه در کودکی تحصیل نکرده بود، اما به گفتهٔ نزدیکان و همسرش در دورهٔ که خوانندهٔ رسمی رادیوهای تهران و کرمانشاه بود، توانایی خواندن و نوشتن داشت و برخی از ترانهها را خودش یادداشت و بداهه میسرودهاست.
موسیقی کُردی ناحیهٔ مکریان واقع در جنوب استان آذربایجان غربی، در میان کُردها جایگاه ویژهای دارد. با ظهور حسن زیرک، خزانهای از بهترین و دلرباترین ملودهای کُردی خلق شد. موسیقی کُردی در همهٔ ابعاد با حسن زیرک به اوج رسید.[3] و ردپای آثار او را در بسیاری از ترانههای کُردی میتوان یافت.[4]
زیرک، علاوه بر زبان کُردی سورانی و هَورامی (اورامی)، به زبانهای فارسی، ترکی آذربایجانی، ارمنی و لری نیز آواز اجرا کرده و دارای ۳ مقام ترکی، ۸ مقام فارسی، ۲ مقام هورامی و ۶۴ مقام کُردی سورانی است.[5] حسن زیرک با «ارکستر موسیقی کردی» برادران یوسفزمانی،[6] ارکستر مشیر همایون شهردار در تهران و ارکستر مجتبی میرزاده در کرمانشاه همکاری داشته و به اجرای برنامه پرداختهاست.[7]
حسن زیرک نفوذ فرهنگی مهمی نه تنها در کُردها، بلکه در همسایگان فارس، ترک و لر زبان آنها نیز داشتهاست. زیرک به بخشی از هویت فرهنگی کُرد تبدیل شدهاست.[8]
ترانههای حسن زیرک در رادیو کردی بغداد، رادیو کردی تهران، رادیو کرمانشاه، رادیو سنندج، رادیو تبریز ضبط و پخش شدهاست. [نیازمند منبع]