![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Britattack.jpg/640px-Britattack.jpg&w=640&q=50)
جنگ اول افغان و انگلیس
نخستین جنگ بزرگ میان افغانستان و امپراتوری بریتانیا / From Wikipedia, the free encyclopedia
جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) در بخش جنوبی درهٔ هلمند روی داد[3]. این جنگ که میان نیروهای کمپانی هند شرقی بریتانیا و افغانستان رخ داد، رویهم رفته با پیروزی افغانها بر انگلیس پایان یافت.[4][5][6][7][8] مشهور است که در این جنگ حدود ۴۵۰۰ نفر از سربازان انگلیسی و هندی کمپانی هند شرقی بریتانیا به همراه ۱۲۰۰۰ نفر از مردمان و خانوادههای وابسته به اردوگاه انگلیس، توسط جنگجویان قبائل افغان کشته شدند، اما در نهایت در جنگ کابل، انگلیسیها بر افغانها فائق آمدند.[2] این جنگ، یکی از اولین لشکرکشیهای بزرگ قرن نوزدهم در جریان رقابتها بر سر تصاحب قدرت و نفوذ در منطقه آسیای مرکزی بود که با عنوان بازی بزرگ میان امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روسیه شناخته میشود.[9]
اولین جنگ افغان و انگلیس | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از بازی بزرگ | |||||||
![]() نبرد غزنی نیروهای هند-بریتانوی در جریان اولین جنگ افغان و انگلیس در ح. ۱۸۳۹ | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
![]() |
![]() | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
نامعلوم | ۴۵۰۰ نظامی + ١٢,۰۰۰ غیر نظامی انگلیسی [2] |
طی این جنگ دوستمحمد خان تسلیم شده و مجبور به رفتن به هند شد و شاه شجاع درانی با حمایت نیروهای انگلیسی مستقر در کابل به حکومت رسید.
نیروهای قبایلی افغان به مبارزه با نیروهای انگلیسی پرداختند و کابل را محاصره کردند. در ماه ژانویه انگلیسها اعلان کردند که حاضر به تخلیه کابل هستند. دولت کابل به نیروهای انگلیسی تضمین داد که در راه برگشت نیروهای انگلیسی به هند به آنان کاری نداشته باشد.اما نیروهای قبایلی افغان این تضمین را نپذیرفتند.
هنگامی که دستهٔ نیروهای انگلیسی که تعدادی زن و کودک و خدمه هم همراهشان بود در حال بازگشت به هند بودند نیروهای قبایلی افغان به آنان حمله کردند و همه را قتل عام نمودند.
یک سال بعد گروهی از نیروهای انگلیسی برای گرفتن انتقام به کابل حمله کردند. آنان قلعه و بازار بزرگ شهر را به آتش کشیدند.
بزودی دایره مخالفان با نام شورای اعلای مجاهدین تشکیل شد. در این شورا افراد ذیل حضور داشتند. نایب امین الله خان لوگری (رئیس شورا)، وزیر محمد اکبر خان، خان شیرین خان، جوانشیر چنداولی، حاجی علی، آقا حسین، حسین کاکه
سرانجام مخالفان پس از هماهنگی قبلی علیه شاه شجاع قیام کردند و در طی نبرد آنها شاه شجاع کشته شد.
پس از کشته شدن شاه شجاع، دوستمحمد خان از هند به افغانستان بازگشت و مورد استقبال مردم قرار گرفت.