From Wikipedia, the free encyclopedia
استان آذربایجان شرقی واقع در شمال غرب ایران (منطقهٔ آذربایجان)، دارای ۲۱ شهرستان است. مرکز اداری این استان در محدودهٔ شهرستان تبریز جای گرفته است.
بر اساس اولین قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب ۱۶ آبان ۱۳۱۶ خورشیدی، «استان شمال غرب» در محدودهٔ ایالت سابق آذربایجان به عنوان یکی از ۶ استان ایران تشکیل گردید.[۱] با اصلاح این قانون در ۱۹ دی ۱۳۱۶ خورشیدی و تقسیم کشور به ۱۰ استان، استان شمال غرب به ۲ استان «سوم» (آذربایجان شرقی) و «چهارم» (آذربایجان غربی) تقسیم شد.[۲] این دو استان بین سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۷ خورشیدی مجدداً تجمیع شده و «استان آذربایجان» به مرکزیت تبریز را تشکیل می‌دادند.[۳][۴]
دو شهرستان تبریز و مراغه جزء ۵۰ شهرستان قدیمی ایران هستند که بر اساس اولین قانون تقسیمات کشوری در سال ۱۳۱۶ خورشیدی (دورهٔ پهلوی اول) تأسیس شده‌اند. ۵ شهرستان اهر، مرند، میانه، سراب و هشترود در دورهٔ پهلوی دوم و بقیهٔ ۱۴ شهرستان استان نیز در دورهٔ جمهوری اسلامی و پس از پایان جنگ ایران و عراق (سال ۱۳۶۸ خورشیدی به بعد) ایجاد شده‌اند.
استان آذربایجان شرقی دارای ۴٬۰۴۰٬۴۰۰ نفر جمعیت است که شهرستانهای تبریز و هوراند به ترتیب با جای دادن ۱٬۸۵۱٬۸۰۰ و ۲۱٬۱۰۰ نفر از جمعیت استان در خود، پرجمعیت‌ترین و کم‌جمعیت‌ترین شهرستانهای آن محسوب می‌شوند.[۵]
این استان ۴۵٬۴۹۰٫۸۹ کیلومتر مربع وسعت دارد که شهرستانهای میانه و عجب‌شیر به ترتیب با ۵٬۵۹۵٫۳۰ و ۷۳۸٫۴۴ کیلومتر مربع وسعت، وسیع‌ترین و کم‌وسعت‌ترین شهرستانهای آن هستند.[۶]
میانگین تراکم جمعیت در استان آذربایجان شرقی، ۸۹ نفر بر کیلومتر مربع است. شهرستان تبریز با ۸۵۴ نفر بر کیلومتر مربع، بیشترین و شهرستان چاراویماق با ۱۰ نفر بر کیلومتر مربع، کم‌ترین میزان تراکم جمعیت در استان را به خود اختصاص داده است.
شهرستان شبستر با ۱۱ شهر، بیشترین و شهرستانهای اهر، چاراویماق و هوراند هرکدام با یک شهر، کم‌ترین تعداد شهرهای استان را در خود جای داده‌اند؛ به گونه‌ای شهرستان کرمان با ۱۳ شهر، رتبهٔ اول و شهرستانهای شبستر و دزفول هرکدام با ۱۱ شهر، رتبهٔ دوم را از نظر تعداد شهر در سطح ایران به خود اختصاص داده‌اند.[۷][۸]
از مجموع ۱۴۶ دهستان استان آذربایجان شرقی، شهرستان میانه با ۱۷ دهستان، بیشترین و شهرستان بناب با ۳ دهستان، کم‌ترین تعداد از آن‌ها را دربر گرفته است؛ به طوری که شهرستان ارومیه با ۲۰ دهستان، رتبهٔ اول و شهرستانهای میانه و خرم‌آباد هرکدام با ۱۷ دهستان، از نظر تعداد دهستان‌ها در سطح کشور در رتبهٔ دوم قرار دارند.[۷][۹]
از مجموع ۳۰۶۴ آبادی استان، ۲۶۹۶ مورد دارای سکنه و ۳۶۸ مورد خالی از سکنه‌اند[۶] و به لحاظ تعداد آبادی‌های خالی از سکنه در سطح ایران در جایگاه اول قرار دارد.[۱۰] همچنین شهرستان میانه با ۳۹۷ مورد، بیشترین و شهرستان بناب با ۲۹ مورد، کم‌ترین تعداد آبادی‌ها را در خود جای داده است.[۶]
فهرست شهرستانهای استان آذربایجان شرقی و اطلاعات کلی مربوط به آن‌ها به شرح زیر است:[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
