تونالیته

تونالیته (به فرانسوی: tonalité) یا تُنالیته یا مایه در موسیقی، شامل ردیف منظم و نامنظم صداهای یک گام است؛ بنابراین، هر اثر در موسیقی در مایهٔ مشخصی ساخته می‌شود.^[1]

دایره پنجمی که علائم کلید‌ را مشخص می‌کند.

در موسیقی، کلمه تنالیته می تواند دو معنی داشته باشد. در یک مفهوم کلی، مترادف با عبارت نظام آهنگی است که بیانگر "زبان موسیقی غالب در جهان غرب در قرن 18 و 19" است. این زبان به ویژه با پدیده‌های جاذبه (به ویژه در حدود درجه اصلی: تونیک) و تناوب تنش-آرامش مشخص می شود. در این حالت، با نظام مودال مبتنی بر گام‌های دیاتونیک که اکثر آنها حساسیت ندارند، تنش-آرامش یکسانی را ارائه نمی دهند، مخالف است. یک اثر مودال در حالت خود باقی می ماند، که به طور هماهنگ رنگ را بررسی می‌کند. در معنای خاص خود که موضوع این صفحه است، تونالیته عبارت است از "میزان اصلی یا فرعی که در یک اثر استفاده می شود".^[2]

برای مثال، یک آهنگ در مایهٔ «لا» ساخته می‌شود؛ یا می‌توان گفت گام این آهنگ «لا» است.

به عبارت دیگر، یک صدای مرکزی، که صداهای دیگر به آن اتّکا داشته باشند، باعث ایجاد مایه (تونالیته) می‌شود. این صدا نت پایه نام دارد که مبنای تونالیته است.

منابع

1. کتاب تئوری موسیقی، مصطفی کمال پورتراب
2. "Tonalité". Wikipédia (به فرانسوی). 2024-07-01.