بحران سوئز
حمله ۱۹۵۶ اسرائیل، فرانسه و بریتانیا به مصر / From Wikipedia, the free encyclopedia
بحران سوئز یا جنگ دوم اعراب و اسرائیل که همچنین در جهان عرب، تهاجم سه جانبه نیز خوانده میشود (عربی: أزمة السویس؛ العدوان الثلاثی) یا در اسرائیل، جنگ شبهجزیره سینا، به اشغال مصر در اواخر ۱۹۵۶ از یک سو توسط اسرائیل و متعاقباً فرانسه و بریتانیا بود. اهداف آن بازپسگیری مجدد کنترل کانال سوئز و برکناری جمال عبدالناصر، رئیسجمهور مصر از قدرت بود.[16] پس از آغاز جنگ، آمریکا، شوروی و سازمان ملل متحد، سه کشور اشغالگر را مجبور به عقبنشینی کردند. این حادثه بریتانیا و فرانسه را تحقیر[17] و ناصر را تقویت کرد.[18][19]
بحران سوئز جنگ دوم اعراب و اسرائیل جنگ شبهجزیره سینا تهاجم سه جانبه | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جنگ سرد و ستیز عربها و اسرائیل | |||||||||
ادوات جنگی آسیب دیده مصری | |||||||||
| |||||||||
طرفهای درگیر | |||||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||||
|
| ||||||||
قوا | |||||||||
۳۰۰٬۰۰۰[8] | |||||||||
تلفات و خسارات | |||||||||
اسرائیل: بریتانیا:
|
</ref> ۱۲۵ تانک (اغلب تی-۳۴ های ساخت شوروی) ۲۱۵+ هواگرد تخریب شد |
در ۲۹ اکتبر، اسرائیل سینای مصر را اشغال کرد. بریتانیا و فرانسه، مهلتی مشترکی به منظور توقف آتش صادر کردند که به آن بیتوجهی شد. در ۵ نوامبر، فرانسه و بریتانیا در کنار کانال سوئز چترباز پیاده کردند. نیروهای مصری شکست خوردند ولی کانال را در برابر تمام محمولهها مسدود کردند. روشن شد که اشغالگری اسرائیل و حملهٔ متعاقب بریتانیایی-فرانسوی از پیش توسط این سه کشور برنامهریزی شده بودهاست.
این سه متحد بهشماری از اهداف نظامیشان دست یافته بودند ولی کانال دیگر بی استفاده بود و فشار زیادی از سوی آمریکا و شوروی آنها را مجبور کرد عقبنشینی کنند. دوایت آیزنهاور، رئیسجمهور آمریکا، قویاً به بریتانیا علیه اشغال هشدار داده بود و حالا دیگر نظام مالی بریتانیا را به ضربهٔ جدی تهدید میکرد. همچنین نیکیتا خروشچف، رهبر شوروی، فرانسه و بریتانیا را تهدید به حمله اتمی کرد. مورخین نتیجه گرفتند که این بحران «نشانهای از پایان نقش بریتانیا به عنوان یکی از قدرتهای اصلی جهان» بود.[20][21] کانال سوئز از اکتبر ۱۹۵۶ تا مارس ۱۹۵۷ بسته بود. اسرائیل بخشی از اهداف خود نظیر آزادی ناوبری از طریق تنگه تیران را محقق کرد.
سازمان ملل متحد در نتیجهٔ این منازعه، نیروی اضطراری صلحبانان را به منظور پاسداری از مرز اسرائیل و مصر ایجاد کرد، آنتونی ایدن، نخستوزیر بریتانیا استعفا داد، لستر بولز پیرسون، وزیر امور خارجهٔ کانادا، جایزه صلح نوبل را برد، و شوروی نسبت به اشغال مجارستان جسارت یافت.[22][23]