باکتری بیماریزا
From Wikipedia, the free encyclopedia
باکتریهای بیماریزا باکتریهایی هستند که میتوانند باعث بیماری شوند. این مقاله بر روی باکتریهایی تمرکز دارد که برای انسان بیماریزا هستند. بیشتر گونههای باکتری بیضرر و گاه مفید هستند، اما سایر گونهها میتوانند باعث بیماریهای عفونی شوند. تعداد گونههای بیماریزا در انسان کمتر از صد مورد برآورد میشود.[1] در مقابل، چندین هزار گونه از باکتریها، بخشی از فلور گوارشی موجود در دستگاه گوارش هستند.[2]
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
باکتری بیماریزا | |
---|---|
کلوستریدیوم تتانی نوعی باکتری بیماریزاست که سبب کزاز میشود. | |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
بدن انسان بهطور مداوم در معرض بسیاری از گونههای باکتری، از جمله باکتریهای مفید روی پوست و غشاهای مخاطی و ساپروفیتها که عمدتاً در خاک و در مواد پوسیده رشد میکنند، قرار دارد. خون و مایعات بافتی حاوی مواد مغذی کافی برای حفظ رشد بسیاری از باکتریها هستند. بدن سازوکارهایی دفاعی دارد که آن را قادر میسازد در برابر تهاجم میکروبی به بافتهای خود مقاومت کند و به آن یک ایمنی طبیعی یا مقاومت ذاتی در برابر بسیاری از میکروارگانیسمها بدهد.
باکتریهای بیماریزا بهطور خاص سازگار شده و دارای مکانیسمهایی برای غلبه بر دفاع طبیعی بدن هستند و میتوانند به قسمتهایی از بدن مانند خون که باکتریها بهطور معمول در آن یافت نمیشوند، حمله کنند. برخی از پاتوژنها فقط به بافت پوششی پوست یا غشای مخاطی حمله میکنند، اما بسیاری از آنها به مناطق عمیقتر رفته و در بافتها پخش میشوند و توسط جریانهای لنفاوی و خون منتشر میشوند. در برخی از موارد اندک، یک میکروب بیماریزا میتواند یک فرد کاملاً سالم را آلوده کند، اما عفونت معمولاً تنها در صورتی رخ میدهد که مکانیسمهای دفاعی بدن در اثر یک بیماری ناتوانکنندهٔ زمینهای مانند مسمومیت، لرز یا سوءتغذیه آسیب دیده و تضعیف شده باشد. یکی از بیماریهایی اصلی باکتریایی، سل است که توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد میشود و در سال ۲۰۱۹ باعث مرگ ۱٫۴ میلیون نفر، عموماً در جنوب صحرای آفریقا شد.[3] باکتریهای بیماریزا در سایر بیماریهای مهم مانند ذات الریه که میتواند توسط باکتریهایی مانند استرپتوکوک، پنوموکوک و سودوموناس ایجاد شود و بیماریهای منتقله از غذا که میتواند توسط باکتریهایی مانند شیگلا، کامپیلوباکتر و سالمونلا ایجاد شود، نقش دارند. باکتریهای بیماریزا همچنین باعث عفونتهایی مانند کزاز، حصبه، دیفتری، سیفلیس و جذام میشوند. باکتریهای بیماریزا همچنین عامل مرگومیر بالای نوزادان در کشورهای در حال توسعه هستند.[4]
بیشتر باکتریهای بیماریزا را میتوان در آزمایشگاه کشت کرد و با رنگآمیزی گرم و روشهای دیگر شناسایی کرد. باکتریهایی که به این روش، کشت میشوند، بهمنظور تشخیص آنتیبیوتیک مؤثر، مورد آزمایش حساسیت به آنتیبیوتیک قرار میگیرند تا مشخص شود کدام آنتیبیوتیک، درمان مؤثری برای عفونت است.[5][6]