![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Name-ye_Khosrovan_bsb11180462_00358.jpg/640px-Name-ye_Khosrovan_bsb11180462_00358.jpg&w=640&q=50)
افراسیاب
شخصیت اسطورهای در شاهنامه / From Wikipedia, the free encyclopedia
افراسیاب[5] شاه اسطورهای توران پسر پشنگ در شاهنامه است. همچنین نام شهری باستانی است که در محل سمرقند کنونی وجود داشت. افراسیاب وزیر خردمندی داشت به نام پیران ویسه. افراسیاب سرانجام به دست کیخسرو کشته شد. نخستین یادکرد از افراسیاب در شاهنامه در جریان جنگ پشنگ است که در آن جنگ افراسیاب از سمت پدرش پشنگ به فرماندهی سپاه توران منصوب شده بود و توانست دهستان پایتخت نوذر را اشغال کند، همچنین افراسیاب در آن جنگ برادر خردمند خود اغریرث را میکشد.
افراسیاب | |
---|---|
![]() | |
اطلاعاتِ درونداستانی | |
عنوان | رد افراسیاب |
خانواده | نام نیا: زادشم، (تور) برادران: گرسیوز، اغریرث، جهن |
فرزند | فرنگیس، منیژه، شیده، اسپنوی، سرخه، جهن، فِرَسب شول |
ملیت | توران |
یکی از یادکردهای دیگر شاهنامه از افراسیاب زمانی است که کیکاووس به هاماوران رفته و اسیر گشته و رستم هم برای نجات کاووس به هاماوران رهسپار شدهاست و در آن زمان افراسیاب که چشم کاووس و رستم را دور دیده میآید و ایران را تسخیر میکند اما رستم در ره بازگشت افراسیاب را از ایران بیرون میکند. همچنین زمانی که سهراب به ایران لشکرکشی میکند او بارمان وهومان را مأمور میکند تا مانع آشنایی پدر و پسر گردند. او در داستان سیاوش به ایران لشکرکشی میکند و سیاوش به همراه رستم به جنگ سپاه توران میرود. اما در نهایت پس از شکست اول گرسیوز را برای مذاکرات صلح میفرستد و با شرط رستم و سیاوش مبنی بر فرستادن صد گروگان از اقوام خود موافقت میکند. پس از آن رستم برای اینکه کیکاووس صلح را تأیید کند به پایتخت میرود ولی کاووس نه تنها صلح را نمیپذیرد بلکه حتی دستور صادر میکند صد گروگان کشته شوند. رستم حاضر به پذیرش خواسته شاه نمیشود و به همین دلیل کاووس او را از فرماندهی لشکر عزل و توس را به جای پور دستان منصوب میکند. سیاوش که حاضر به بد قولی نیست زنگه شاوران را دستور میدهد که صد نفر را بازگرداند و خود نیز به توران پناه میبرد. افراسیاب ابتدا میانه ای بسیار خوب با سیاوش پیدا میکند ولی بعضی از اطرافیان او همانند گرسیوز برادر وی علیه سیاوش توطئه میکنند و افراسیاب رای به قتل شاهزاده ایران میدهد. این اتفاقات سر آغاز انتقام جویی ایرانیان و جنگهای فراوانی که بین دو کشور بر سر قتل سیاوش اتفاق میافتد است و در آخرین این جنگها یعنی جنگ بزرگ کیخسرو وی توسط کیخسرو که فرزند سیاوش و فرنگیس دختر افراسیاب بود، کشته میشود.