اردبیل
شهری در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
اردبیل ( تلفظ راهنما·اطلاعات؛ بهمعنای «شهر مقدس»)[2] یکی از کلانشهرهای ایران[3] مرکز استان اردبیل و شهرستان اردبیل است که در شمال غربی ایران در منطقه آذربایجان قرار دارد. این شهر پیش و پس از اسلام، مرکز آذربایجان بوده است.[4]
اردبیل اَردَبیل | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | اردبیل |
شهرستان | اردبیل |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | آرتاویل، باذانفیروز |
سال شهرشدن | ۱۳۱۶ |
مردم | |
جمعیت | ۵۲۹٬۳۷۴ نفر (1395)[1] |
رشد جمعیت | ۱۰٪+ (۵سال) |
تراکم جمعیت | ۷۵۵۷ نفر بر کیلومتر مربع |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۷۰ کیلومتر مربع |
ارتفاع | ۱۳۳۸ متر |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۵/ ۸+ |
میانگین بارش سالانه | ۳۱۵ |
روزهای یخبندان سالانه | ۱۳۰ روز |
اطلاعات شهری | |
شهردار | محمود صفری |
رهآورد | قره حلوا یا حلوای سیاه، آش دوغ، عسل، پیچاق قیمه، قالی، نبات سنتی، فطیر، حلوای اوماج، سرشیر |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ۹۱ (ب، ج، د، ق، ه، ی، و، م) |
کد آماری | ۱۱۹۵ |
اردبیل در طول تاریخ، به نامهای گوناگونی ازجمله «دارالارشاد»، «دارالملک»، «دارالعرفان»، «دارالامان» ملقب بوده است و بهعلت قرارداشتن در مسیر جادهٔ ابریشم، از رونق اقتصادی بسیار خوبی برخوردار بوده است.[5]
شهرت و اهمیّت اردبیل تنها از آن جهت نیست که چند تن از پادشاهان ایران آن شهر را قرارگاه خود ساختند، بلکه همچنین از آن لحاظ است که مؤسس فرقهٔ صفویه یعنی شیخ صفیالدین اردبیلی از اینجا برخاست و در همینجا به خاک سپرده شد.[6]
با ظهور شیخ صفیالدّین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژهای یافت، بهطوریکه این شهر در زمان تیمور، دارالارشاد و در زمان پادشاهان صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصّ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار گردید. حکومت صفوی بسیاری از هرج و مرجها را که در ایران وجود داشت، برانداخت و یک حکومت دینی و مذهبی را پایهگذاری کرد که بهگفتهٔ بسیاری از کارشناسان تاریخ، تشکیل دولت یکی از وقایع مهم تاریخ ایران بهشمار میآید.[7][8] واژهٔ اردبیل یک واژهٔ اوستایی است که از لغات «ارته» (بهمعنی مقدس) و «ویل» (به معنی شهر) تشکیل شده است. وسعت این شهرستان ۲۵۵۷ کیلومتر مربّع است و چهرهٔ عمومی شهرستان اردبیل متأثّر از ارتفاعات کوهستانهای سبلان، تالش و بزغوش است که این عوامل طبیعی سبب محصور شدن آن شدهاند. اردبیل از مناطق با اهمیّت ایران بهشمار میآید و دارای آثار و ابنیّه تاریخی و جاذبههای طبیعی بسیار زیادی است. همچنین روستای تاریخی و گردشگری باروق در ۱۲ کیلومتری اردبیل قرار دارد.
اردبیل از شهرهای باستانی و تاریخی ایران است. این شهر در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان قرار گرفته و از سردترین شهرهای ایران محسوب میگردد که جاذبههای طبیعی زیادی دارد. این شهر در ۲۲۰ کیلومتری تبریز[9]،۲۸۰ کیلومتری زنجان[10] و ۵۸۰ کیلومتری تهران واقع شده است.[11]