امپراتوری آشور کهن
دوره تاریخی در آشور از ١٩٠۶ تا ١٣٧٨ پیش از میلاد / From Wikipedia, the free encyclopedia
امپراتوری آشور کهن(خط سومری_اکدی: 𒆳𒀭𒊹𒆠 KUR AN-ŠAR2KI, خط میخی آشوری: mat aš-šur KI, "کشور آشور از خدا آشور"; همچنین از نظر آوایی mat da-šur)، دومین دوره از چهار دورهای است که تاریخ آشور به آن تقسیم میشود، سه دوره دیگر دوره آغازین (۲۶۰۰–۲۰۲۵ پیش از میلاد)، امپراتوری آشور میانه (۱۳۹۲–۹۳۴ پیش از میلاد)، و امپراتوری آشوری نو (۹۱۱–۶۰۹ پیش از میلاد) هستند. امپراتوری آشور کهن حکومتی پادشاهی و امپراتوری بود که از سال ۱۹۰۶ پ. م تا ۱۴۰۰ پ. م توسط آشوریان که اقوامی سامینژاد بودند در شمال میانرودان و در محدوده اکد، با ساخت شهر آشور تأسیس و اولین شاه آن اریشوم یکم بود. مردم آشوری چندین بار بر امپراتوریهای قدرتمند حکومت کردند. با تصرف بخش قابل توجهی از «گهواره تمدن»، که شامل سومر، امپراتوری اکدی و بابل بود، آشور در اوج تکنولوژی، علمی و دستاوردهای فرهنگی در اوج خود بود.
امپراتوری آشور کهن | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۹۰۶ پ. م–۱۳۷۸ پ. م | |||||||||||||
نقشهای که حدود تقریبی امپراتوری میانرودان شمالی را در هنگام مرگ شمشی-ادد یکم نشان میدهد. (حدود ۱۷۲۱ پ. م) | |||||||||||||
پایتخت | شهر آشور ۲۰۲۵ پ. م شوبات_انلیل ۱۷۵۴ پ. م[1] آشور ۱۶۸۱ پ. م کالح نینوا | ||||||||||||
زبان(های) رایج | اکدی (رسمی) سومری (رسمی) هیتی هوری اموری | ||||||||||||
دین(ها) | ادیان میانرودان باستان | ||||||||||||
حکومت | پادشاهی | ||||||||||||
شاه | |||||||||||||
• ۱۹۰۶ پ. م | اریشوم یکم (نخستین) | ||||||||||||
• حدود ۱۳۷۸ پ. م | آشور-نَدین-آهه دوم (واپسین) | ||||||||||||
دوره تاریخی | عصر برنز | ||||||||||||
• بنیانگذاری | ۱۹۰۶ پ. م | ||||||||||||
• فروپاشی | ۱۳۷۸ پ. م | ||||||||||||
| |||||||||||||
امروز بخشی از | عراق سوریه ترکیه ایران |
امپراتوری آشور در اوج خود در دوران امپراتوری آشوری نو (۹۱۲–۶۰۵ پ. م)، بر آنچه دین میانرودان باستان به عنوان «چهار گوشه جهان» میخواند، حاکم شد: از شمال: تا کوههای قفقاز در ارمنستان و آذربایجان کنونی، از شرق: تا کوههای زاگرس در ایران کنونی، از جنوب: تا کویر عربستان (عربستان سعودی کنونی)، از غرب: تا جزیره قبرس در دریای مدیترانه، و حتی بیشتر از غرب در مصر و شرق لیبی.[2]
آشور به دلیل پایتخت اصلی خود، شهر باستانی آشور[3] نامگذاری شدهاست، که قدمت آن به حدود سالهای ۲۶۰۰ سال پیش از میلاد میرسد، در اصل یکی از ایالتهای قلمروی آکدیان در میانرودان است. قبل از ظهور دولت شهر آشور، آشور گاهی به عنوان سوبارتو یا شوبارتو (Subartu) و آزوهینوم (Azuhinum) و همچنین در دوران شاهنشاهی ساسانیان به عنوان آسورستان (Asōristān) نیز شناخته میشدهاست.