آتلانتیکگرایی
گرایش به اتحاد کشورهای آتلانتیک / From Wikipedia, the free encyclopedia
آتلانتیکگرایی که به عنوان فرا آتلانتیکگرایی نیز شناخته میشود،[1] یک ایدئولوژی است که از اتحاد نزدیک بین ملتها در شمال قاره آمریکا (ایالات متحده آمریکا و کانادا) و قاره اروپا (به جز روسیه) در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی و دفاعی حمایت میکند. هدف اتحاد، حفظ و افزایش امنیت و رفاه کشورهای شرکتکننده و حفاظت از لیبرال دموکراسی و ارزشهای مترقی جامعه باز است که آنها را تحت چندگانگی فرهنگی متحد میکند. این اصطلاح از اقیانوس آتلانتیک یا اطلس شمالی گرفته شده است که با آمریکای شمالی و اروپا همسایه است.
این اصطلاح را میتوان به روشی خاصتر برای اشاره به حمایت از اتحادهای نظامی آتلانتیک شمالی علیه اتحاد جماهیر شوروی،[2] یا به روشی گستردهتر برای دلالت بر همکاری گستردهتر، ارزشهای عمیقاً مشترک درک شده، ادغام فرهنگهای دیپلماتیک[3] و همچنین احساس اجتماع و درجاتی از یکپارچگی بین آمریکای شمالی و اروپا استفاده کرد.[4] در عمل، فلسفه آتلانتیکگرایی، مشارکت فعال آمریکای شمالی، به ویژه ایالات متحده آمریکا، در اروپا و همکاری نزدیک بین دولتهای دو سوی اقیانوس را تشویق میکند. آتلانتیکگرایی در طول جنگ جهانی دوم و پس از آن، جنگ سرد، از طریق تأسیس نهادهای مختلف یورو-آتلانتیک، از جمله ناتو و طرح مارشال، خود را به وضوح نشان داد.
قدرت آتلانتیکگرایی از منطقهای به منطقه دیگر و از کشوری به کشور دیگر بر اساس عوامل مختلف تاریخی و فرهنگی متفاوت است. اغلب در اروپای شرقی، اروپای مرکزی، ایرلند و بریتانیا (رابطه ویژه) قوی است. از نظر سیاسی، این گرایش به شدت اما نه منحصراً، با لیبرالهای کلاسیک یا راستهای سیاسی در اروپا ارتباط دارد. آتلانتیکگرایی اغلب دلالت بر وابستگی به فرهنگ سیاسی یا اجتماعی آمریکا، یا وابستگی به اروپا در آمریکای شمالی و نیز پیوندهای تاریخی بین دو قاره دارد.
تنشهایی بین آتلانتیکگرایی و قارهگرایی در هر دو سوی اقیانوس آتلانتیک وجود دارد و برخی از مردم بر افزایش همکاری یا ادغام منطقهای بر همکاری فرا آتلانتیکگرایی تأکید میکنند.[5] رابطه بین آتلانتیکگرایی و ادغام آمریکای شمالی یا اروپایی پیچیده است و بسیاری از مفسران آنها را در تقابل مستقیم با یکدیگر نمیبینند. بینالمللگرایی، باور سیاست خارجیای است که هر دوی آتلانتیکگرایی و قارهگرایی را ترکیب میکند.[6]