نامی برای اقوام فارسی‌زبان افغانستان From Wikipedia, the free encyclopedia
فارسیوان، پارسیوان یا پارسیبان در واقع پارسی یا پارسی‌زبان می‌باشد؛ نامی است که پشتوزبان‌های افغانستان، در مورد تاجیک‌ها، هزاره‌ها، ایماق‌ها و سادات این کشور به کار می‌برند و به معنی فارسی‌زبان است.[1]
 | این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آن‌را از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
.jpg) گروهی از مردم فارسیوان در غرب افغانستان، ولایت هرات ۱۸۷۸–۱۸۸۰ (میلادی) | |
| زبان‌ها | |
|---|---|
| فارسی | |
| دین | |
| اسلام (شیعه) و (اهل‌سنت) | |
| قومیت‌های وابسته | |
| مردمان ایرانی تبار |
این نام اشتباهاً در برخی منابع و دانشنامه‌های غربی، به‌عنوان یک قوم جداگانه فارسی‌زبان شیعی غرب افغانستان، در کنار تاجیک‌های افغانستان معرفی شده است و اشتباه نویسندگان قدیم اروپایی به مرور به منابع امروزی نیز راه یافته است.
این منابع می‌گویند فارسیوان‌های افغانستان، شاخه‌ای از مردم تاجیک افغانستان اند[2] که به دلیل شباهت‌های مذهبی با فارسی‌زبانان ایران به این نام خوانده می‌شوند.[3][4] تاجیکان شمال کابل (کوهدامن، پروان، کاپیسا، پنجشیر) نسبت به‌نام تاجیک بیشتر قومیت خود را پارسیوان یا فارسیبان معرفی می‌کنند در مقابل اوغان (پشتون).[نیازمند منبع]
از نخستین کتاب‌هایی که این نام (البته به شکل پرزیوان) در آن دیده شده کتاب «افغانستان» نوشته فریزر تیتلر (Fraser Tytler) است. وی در کتاب خود ذکر می‌کند که افغان‌ها (یعنی پشتون‌ها) تاجیک‌های جدید را پرزیوان می‌نامند.[5]
پس از آن کتابی دیگر به نام «افغانستان و مردمان آن» به زبان فرانسوی و چاپ بلژیک نوشته ژان شارل بلان، در صفحه ۱۴۸ خود نوشت: «تاجیک‌های افغانستان فارسی زبان می‌باشند، مذهب آن‌ها سنی و برخی اسماعیلی است، به علاوه شیعی‌مذهب که فارسیبان نامیده می‌شوند هستند.»[6]
پس از آن این عبارت در روزنامه نیویورک‌تایمز چاپ ۱۸۷۱ دیده می‌شود.[7]
در میانه‌های سدهٔ پیش، پژوهندگان ایرانی تاریخ و جغرافیا با برخورد به این نام در منابع غربی به جستجو در مورد چندوچون آن پرداختند.
دکتر محمود افشار، پژوهشگر ایرانی، در صفحه ۱۳۶ سال ۷ مجله آینده یادآور می‌شود که پژوهشگری دیگر به نام آقای حسین داوودی از دانشوران افغانستان در مورد نام پرزیوان/فارسیوان استعلام کرده است و پاسخ ایشان این بوده که چنین نامی را نمی‌شناسند.[8]
ایرج افشار، پژوهشگر دیگر ایرانی در سال ۱۳۶۲ خورشیدی در سوئیس از پاول بوخرر (Paul Buchrer-Dietschi) بنیادگذار کتابخانه افغانی (Bibliotheca Afghanica) و کارشناس مردم‌شناسی افغانستان در مورد واژه پرزیوان پرسش کرده و پاسخ او چنین بوده: «به آن کسانی گفته می‌شود که زبانشان فارسی شبیه فارسی ایران باشد و آن طور که شنیده‌ام بیشتر در مورد مردم هرات به‌کار می‌رود.»[9]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
