رده‌بندی کتابخانه‌ای
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
رده‌بندی کتابخانه‌ای، سیستمی از سازماندهی دانش است که در آن منابع کتابخانه‌ای بر اساس رده‌بندی (طبقه‌بندی موضوعی) تعریف شده و منظمی مرتب می‌شوند. رده‌بندی کتابخانه‌ای یک سیستم نشانه‌گذاری برای طبقه‌بندی، ترتیب موضوعی و در نتیجه ذخیره مواد کتابخانه‌ای بر اساس آن است. هدف رتبه‌بندی کتابخانه، چیدمان کتاب‌ها در قفسه‌ها، براساس گروه‌بندی مطالب مشابه است. رتبه‌بندی کتابخانه برای دستیابی به چهار هدف اصلی است: نظم بخشیدن به حوزه‌های دانش به شیوه‌ای سیستماتیک، گردآوری مواد مطالعاتی (یا کتاب‌های) مرتبط با هم در مفیدترین توالی، فراهم کردن دسترسی منظم در قفسه و ارائه مکانی برای موضوعات مشترک یا مشابه در قفسه‌ها.[1]
رده‌بندی دانش یا کتاب‌ها قدمت بسیاری دارد. ارسطو در قرن ۴ ق. م دانش را به سه گروه نظری، عملی و خلاقه تقسیم کرد. ابونصر فارابی، فیلسوف ایرانی (قرن سوم هجری، صاحب کتاب «احصاء العلوم») در یک تقسیم‌بندی علوم را به این ترتیب رده‌بندی کرد:
اول: علم زبان. دوم: علم منطق. سوم: علم تعالیم (ریاضیات). چهارم: علوم طبیعی و الهی (فیزیک و متافیزیک). پنجم: علم مدنی (سیاست و اخلاق) و علم فقه و علم کلام.
فرانسیس بیکن (در سال ۱۶۰۵م) براساس سه نیروی ذهنی: حافظه، تخیل و عقل به ترتیب به سه رده اصلی تاریخ، هنرهای زیبا و فلسفه قائل شد. در دوره‌های اخیر، ملویل دیوئی در سال ۱۸۷۶م. رده‌بندی دهدهی دیوئی را بنا نهاد و در آغاز قرن بیستم رده‌بندی کتابخانه کنگره آمریکا نیز شکل گرفت؛ که هر دو کاربرد و شهرت جهانی یافتند.
از گذشته‌های بسیار دور، در کتابخانه‌های بزرگ جهان روش‌های متعددی برای تنظیم کتاب‌ها در قفسه‌ها به کار می‌رفت که عمدتاً بر اساس اندازه و قطع کتاب، شماره ثبت و ترتیب ورود به کتابخانه، مؤلف، تاریخ انتشار یا موضوع کتاب بوده‌است.
رایج‌ترین و منطقی‌ترین روش رده‌بندی در دنیای امروز رده‌بندی موضوعی است که به یافتن آسان کتاب و کتاب‌های هم موضوع در مجموعه کمک می‌کند.
انواع رده‌بندی در کتابخانه‌ها:
اقسام سیستم‌های مشهور رده‌بندی کتابخانه‌ای جهانی که همه موضوعات دانش را پوشش می‌دهند:
امروزه دو نوع رده‌بندی کتابخانه‌ای کنگره و دهدهی دیویی در کتابخانه‌های ایران بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. رده‌بندی کنگره بیشتر در کتابخانه‌های دانشگاهی و تخصصی و رده‌بندی دیویی بیشتر در کتابخانه‌های عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
