From Wikipedia, the free encyclopedia
اوپانیشادهای موکیه (انگلیسی: Mukhya Upanishads) یا اوپانیشادهای اصلی معروفترین و مهمترین اوپانیشادهای آیین هندو هستند. برخی محققان ده اوپانیشاد را با عنوان موکیههای اصلی دستهبندی میکنند، ولی نظر غالب محققان بر ۱۲ یا ۱۳ اوپانیشاد موکیه اصلی است.
هر یک از اوپانیشادهای اصلی را میتوان با یکی از مکاتب تفسیر یکی از چهار ودا (شاکهاها) مرتبط دانست.[1] گفته میشود که شاکهاهای بسیار وجود داشتهاند که تنها کسری از آنها باقی مانده است. در قیاس با اوپانیشادهای اصلی، اوپانیشادهای جدید ارتباطی با متون اصیل ودایی ندارند، فلاسفهٔ مهم ویدانته بر آنها شرحی ننوشتهاند، و زبان آنها با زبان اوپانیشادهای اصلی متفاوت است، رسمیتر است و مکنونات کمتری دارد، و در نتیجه خواندن و درک آنها برای خوانندهٔ امروزی سهلتر است.[2]
ودا | نسخ | شاکها | اوپانیشاد اصلی |
---|---|---|---|
ودای ریگ | تنها یک نسخه | شاکالا | اوپانیشاد آیتریه |
ودای ساما | تنها یک نسخه | کائوتوما | اوپانیشاد چاندوگیه |
جایمینیا | اوپانیشاد کنه | ||
رانایانیه | |||
ودای یجور | ودای کریشنا یجور | کته | اوپانیشاد کته |
تیتریه | اوپانیشاد تیتریه | ||
میتری | |||
هیرانیاکشی (کاپیشتاهالا) | |||
کتهکه | |||
ودای شوکله یجور | واجاسانیی مادهیاندینا | اوپانیشاد ایشا و اوپانیشاد بریهدآرنیکه | |
شاکهای کانوا | |||
آرتاروا | دو نسخه | شائوناکا | اوپانیشاد ماندوکیه و اوپانیشاد موندکه |
پایپالادا | اوپانیشاد پرشنه |
پاترین آلیول تاریخشناسی ذیل را برای اوپانیشادهای نخستین (یا اوپانیشادهای اصلی) پیشنهاد میکند:[3][4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.