استوا
خطی فرضی که کرۀ زمین را به دو نیمکرۀ شمالی و جنوبی بخش می‌کند. From Wikipedia, the free encyclopedia
استوا (به انگلیسی: Equator) یا هموگار نام خطی فرضی است که کرهٔ زمین را به دو بخش نیمکره شمالی و نیمکره جنوبی تقسیم می‌کند. فاصلهٔ نقاط بر روی خط استوا از قطب‌های شمال و جنوب به یک اندازه است. خط استوا مبدأ عرض جغرافیایی و درجهٔ آن صفر می‌باشد. ۹۰ درجهٔ عرض جغرافیایی به سمت شمال خط استوا و ۹۰ درجهٔ دیگر آن به سوی جنوب خط استوا کشیده شده‌است. در کرهٔ زمین، هر یک از این عرض‌ها به فاصله‌های برابر قرار گرفته و به‌طور میانگین هر درجهٔ آن معادل ۱۱۱/۰۴۲ کیلومتر یا ۶۹ مایل محاسبه شده‌است.[1]
خط استوای زمین همچنین بزرگ‌ترین (طولانی‌ترین) مدار زمین و برابر با طول جغرافیای کره زمین با درازای ۴۰٬۰۷۶ کیلومتر است. هر اندازه به سوی شمال یا جنوب خط استوا برویم، محیط عرض جغرافیایی کوچکتر می‌شود تا اینکه در نقطهٔ قطب به درجهٔ صفر می‌رسد.[1] سطح کرهٔ زمین در خط استوا به مقدار ۴۰٬۰۰۰ کیلومتر در شبانه‌روز حرکت می‌کند. این به‌معنای سرعتی برابر ۱٬۶۷۰ کیلومتر بر ساعت است. این سرعت از تقسیم محیط کرهٔ زمین در خط استوا (حدود ۴۰٬۰۷۰ کیلومتر) بر تعداد ساعات شبانه‌روز (۲۴) محاسبه می‌شود.[2]
نام خط استوا در فارسی کاربردی دیرینه دارد و در اشعار فارسی نیز دیده می‌شود.
| مرکب همت بتاز یک ره و بیرون جهان | از سر طاق فلک تا به حد استوا |
از نظامی:
خط استوا بر افق سرنهادمیانجی به قطب شمال اوفتاد از سعدی: بر استوای قامتشان گویی ابروان بالای سرو راست هلالی خمیده‌اند از منوچری:
| روزی بود کاین پادشاه بخشد ولایت مر ترا | از حد خط استوا تا غایت افریقیه |
در منطقه استوایی، کشت قهوه و کائوچو رواج دارد. چرا که این مناطق محیط بسیار مناسبی برای کشت این محصولات هستند و می‌توان گفت که مواد اولیهٔ بیشتر شرکت‌های مشهور تولید قهوهٔ جهان، در این مناطق وجود دارد و این کارخانه‌ها در مناطق استوایی دارای مزارع انحصاری هستند. در آغاز قرن نوزدهم میلادی هم کشورهای استعمارگر از این مسئله و سود زیادی که در کشت قهوه و کائوچو در این مناطق وجود دارد با خبر بودند. از همین رو در آن سال‌ها بخش زیادی از جنگل‌های استوایی را با آتش زدن یا قطع کردن درختان از بین بردند و به مزارع تبدیل کردند.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
