دین رسمی

دین حکومتی یا دین رسمی نهاد دینی یا باوری است که رسماً مورد حمایت یک حکومت است. کشورهای دارای دین رسمی، گرچه سکولار نیستند، الزاماً حاکمیتی دینی نیز نیستند. دین‌های رسمی تثبیت یک دین با حمایت حکومت است، ولی لازم نیست دولت (مشابه آن گونه که در تئوکراسی است) تحت کنترل دین باشد یا دین در حمایت دولت لزوماً تحت کنترل دولت باشد.

مذهب بر پایه کشور

آمریکای شمالی کانادا • ایالات متحدهٔ آمریکا • مکزیک کوبا • هائیتی • جمهوری دومینیکن تیرینیداد و توباگو • نیکاراگوئه آمریکای جنوبی آرژانتین • شیلی • کلمبیا • پرو بولیوی • برزیل • پاراگوئه اروپا ایسلند • ایرلند • بریتانیا پرتغال • اسپانیا • ایتالیا • فرانسه هلند • بلژیک • آلمان سوئیس • لوکزامبورگ • اتریش دانمارک • سوئد • نروژ • فنلاند لهستان • لتونی • مولداوی • روسیه آلبانی • بوسنی و هرزگوین • کرواسی مقدونیه • مونته‌نگرو • صربستان • اسلوونی بلغارستان • رومانی • یونان • قبرس مالت • ترکیه آفریقا الجزیره • نیجریه • سودان • اتیوپی • ساحل عاج اوگاندا • زامبیا • کنیا • آفریقای جنوبی آسیا مصر • فلسطین • لبنان اردن • ارمنستان • آذربایجان ایران • عراق • سوریه • قبرس • ترکیه افغانستان • پاکستان • هند نپال • سریلانکا • ویتنام چین • هنک کونگ • مکه • تایوان کره شمالی • کره جنوبی • ژاپن مالزی • سنگاپور • فیلیپین اقیانوسیه اندونزی • پاپوآ گینه نو استرالیا • نیوزلند • فیجی درگاه دین   ن ب و

کشورهای دارای دین حکومتی:

  بوداگرایی

  اسلام

  کلیسای ارتدوکس شرقی

  پروتستانتیسم

(در انگلستان: انگلیکان)

  کلیسای کاتولیک

  بدون دین حکومتی (سکولار)

دین‌های رسمی در سراسر تاریخ بشر در تقریباً همهٔ فرهنگ‌ها، شناخته شده بوده‌اند و تا خاور نزدیک باستان و پیشاتاریخ قدمت دارند. رابطه فرق مذهبی و دولت تحت عنوان theologia civilis ("الهیات مدنی") توسط مارکوس ترنتیوس وارو مورد بحث قرار گرفت. نخستین کلیسای مسیحی مورد حمایت حکومت کلیسای حواری ارمنی بود، که در سال ۳۰۱ میلادی تأسیس شد.^[۱] در مسیحیت از آنجا که لفظ کلیسا نوعاً به محل پرستش مسیحیان یا سازمان‌های دربرگیرنده چنان محل‌هایی گفته می‌شود، لفظ کلیسای دولتی با مسیحیتِ مورد حمایت حکومت، از نظر تاریخی کلیسای دولتی امپراطوری روم در قرون پایانی حیات این امپراطوری، ارتباط دارد، و گاه در اشاره به شاخه ملی مدرنی از مسیحیت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در خاورمیانه، بسیاری از دولت‌ها که جمعیت شان بیشتر مسلمانند اسلام را به عنوان دین رسمی خود دارند گرچه محدودیت‌های مذهبی بر زندگی روزمره شهروندان بسته به کشور متغیر است. در عربستان سعودی حاکمان از هر دو قدرت سکولار و مذهبی برخوردار است، حال آن که در ایران از زمان انقلاب ۱۳۵۷ قدرت سکولار رئیس‌جمهور باید از تصمیمات اقتدار مذهبی تبعیت کند. ترکیه، که آن هم جمعیتش بیشتر مسلمانند، در پی اصلاحات آتاتورک سکولار شد، گرچه برخلاف انقلاب روسیه در همان زمان، این منجر به اختیار کردن بی‌خدایی حکومتی نشد.

درجه اعمال دین رسمی ملی بر شهروندان توسط دولت در جامعه معاصر از بالا در عربستان سعودی و ارمنستان تا حداقلی یا نبود آن در دانمارک، انگلستان، ایسلند، و یونان متغیر است.

وضعیت فعلی دین‌های رسمی

بودیسم

مقالهٔ اصلی: آیین بودایی

یکی از دین‌های دارمایی با ۵۰۰ میلیون پیرو در سراسر جهان است. این دین برپایه فلسفه‌ای مبتنی بر آموزه‌های سیدارتا گوتاما که در حدود ۵۶۶ (پیش از میلاد) تا ۴۸۶ (پیش از میلاد) می‌زیسته، است. آیین بودا به تدریج از هندوستان به سراسر آسیا، آسیای میانه، تبت، سریلانکا، یمن، آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای خاور دور مانند چین، مغولستان، کره و ژاپن راه یافت.

در حال حاضر فقط کشورهای سریلانکا، بوتان و کامبوج یک حکومت دینی بر اساس آیین بودایی هستند.

پرجمعیت‌ترین کشور دارای بودیست، چین است که داری حکومت سکولار است.

مسیحیت

دولت‌های زیر نوعی از مسیحیت را به عنوان دین دولتی یا رسمی خود به رسمیت می‌شناسند یا برای آن وضعیت ویژه ای قائل هستند (بر حسب مذهب):

در حال حاضر فقط کشورهای واتیکان، یونان، انگلستان، نروژ، دانمارک، جزایر فارو، گرینلند، ایسلند، مالت، لوکزامبورگ، لیختن اشتاین، کاستاریکا و زامبیا یک حکومت دینی بر اساس آیین مسیحیت هستند.

پرجمعیت‌ترین کشور دارای مسیحی، ایالات متحده است که داری حکومت سکولار است.^[۲]

مسیحیت بدون مذهب

•  ساموآ: در ژوئن ۲۰۱۷, پارلمان به این رأی مثبت داد که واژه گزینی اصل ۱ قانون اساسی اصلاح شود، و بدین ترتیب مسیحیت دین رسمی شود. بخش ۱، بند (۱)(۳) بیان می‌کند «ساموآ ملتی مسیحی است که بر اساس خدای پدر، پسر و روح القدس بنا نهاده شده‌است.» وضعیت این دین پیشتر در دیباچه بیان شده بود، که نخست‌وزیر توییلائپا ملیلویگاوی آن را از نظر قانونی ناکافی دانست.^[۳][۴]
•  زامبیا: دیباچه قانون اساسی ۱۹۹۱ زامبیا با وجود تضمین «آزادی دین» زامبیا را یک «ملت مسیحی» اعلام می‌کند.^[۵]

کاتولیسیزم

مناطقی که کلیسای کاتولیک به عنوان دین دولتی یا رسمی تثبیت شده‌است:

•  کاستاریکا: اصل ۷۵ قانون اساسی کاستاریکا تأیید می‌کند که «دین کاتولیک و رسولی دین کشور است، که به حفظ آن، بدون جلوگیری از دیگر انجام آزاد گونه‌های دیگر پرستش که مخالف اخلاق جهانشمول یا رسوم نیک باشند در جمهوری کمک می‌کند.»^[۶]
•  لیختن‌اشتاین: قانون اساسی لیختن‌اشتاین کلیسای کاتولیک را به عنوان دین دولتی توصیف می‌کند که از «حفاظت کامل دولت» برخوردار است. قانون اساسی به هر روی تضمین می‌کند که مردم با دین‌های دیگر «محق خواهند بود آیین خود را به پا دارند و مناسک مذهبی را تا حد سازگار با اخلاق و نظم عمومی به جا بیاورند.»^[۷]
•  مالت: اصل ۲ قانون اساسی مالت اعلام می‌دارد که «دین مالت دین کاتولیک و رسولی است».^[۸]
•  موناکو: اصل ۹ قانون اساسی موناکو "دین کاتولیک، و رسولی " را دین کشور توصیف می‌کند.^[۹]
•   واتیکان: یک پادشاهی انتخابی، حاکمیت دینی (یا کشیشی), پادشاهی مطلقه با فرمانروایی پاپ، است که جانشین مسیح نیز هست.^[۱۰] عالی‌رتبه‌ترین مسئولین کلیسای کاتولیک همگی روحانیون از منشاهای مختلفند. این کشور قلمروی دارای اقتدار سریر مقدس (لاتین: Sancta Sedes) و اقامتگاه پاپ است، که به آن کاخ حواری گفته می‌شود.

مناطقی که در قانون اساسی شان بدون تعیین کاتولیسیزم رومی به عنوان دین رسمی درجات گوناگونی از به رسمیت‌شناسی به آن می‌دهند:

•  آندورا.^[۱۱]
•  آرژانتین: اصل ۲ قانون اساسی آرژانتین صریحاً اظهار می‌دارد که حکومت از آیین رسولی کاتولیسیزم رومی حمایت می‌کند، ولی آن را به عنوان دین دولتی تثبیت نمی‌کند.^[۱۲] پیش از متمم ۱۹۹۴، قانون اساسی الزام می‌کرد که رئیس‌جمهور حتماً می‌باید یک کاتولیک رومی باشد.
•  تیمور شرقی: با این که قانون اساسی تیمور شرقی به اصول آزادی ادیان و جدایی دین از دولت احترام می‌گذارد در بخش ۴۵ کاما ۱ همچنین «مشارکت کلیسای کاتولیک در فرایند رهایی ملی» را در دیباچه خود به رسمیت می‌شناسد که (گرچه این هیچ ارزش قانونی ندارد).^[۱۳]
•  السالوادور: گرچه بخش ۳ قانون اساسی ال سالوادور اعلام می‌کند که محدودیتی نباید بر پایه تفاوت ملیت، نژاد، جنسیت یا دین نباید وضع شود، اصل ۲۶ اعلام می‌کند کلیسای کاتولیک را به رسمیت می‌شناسد و به آن اولویت قانونی می‌دهد.^[۱۴][۱۵]
•  گواتمالا: قانون اساسی گواتمالا شخصیت قضایی کلیسای کاتولیک را به رسمیت می‌شناسد. دیگر کلیساها، فرقه‌ها، نهادها و انجمن‌های دارای خصوصیت مذهبی رسمیت شخصیت قضایی خود را در تطابق با مقررات نهادشان به دست می‌آورند.^[۱۶]
•  ایتالیا: قانون اساسی ایتالیا دین دولتی ای تثبیت نمی‌کند، ولی دولت و کلیسای کاتولیک را به عنوان «مستقل و دارای اقتدار، هر یک درون حوزه خود» به رسمیت می‌شناسد.^[۱۷] قانون اساسی اضافه بر این بر خلاف همه دیگر باورها جایگاه یکتا در خصوص سازماندهی پرستش را حفظ می‌کند.^[۱۸]
•  پاناما: قانون اساسی پاناما کاتولیسیزم را به عنوان «دین اکثریت» شهروندان به رسمیت می‌شناسد ولی آن را به عنوان دین رسمی دولت تثبیت نمی‌کند.^[۱۹]
•  پاراگوئه: قانون اساسی پاراگوئه نقش کلیسای کاتولیک را در شکل‌گیری تاریخی و فرهنگی این کشور به رسمیت می‌شناسد.^[۲۰]
•  پرو: قانون اساسی پرو کلیسای کاتولیک را به عنوان یکی از عناصر مهم در تاریخ پرو، فرهنگ پرو، شکل‌گیری اخلاقی پرو به رسمیت می‌شناسد و همکاری خود را به آن اعطا می‌کند.^[۲۱]
•  لهستان.^[۲۲]
•  اسپانیا: قانون اساسی اسپانیا سال ۱۹۷۸ کلیسای کاتولیک را به عنوان دین رسمی تثبیت کرد، و نقشی که آن در جامعه اسپانیا ایفا می‌کند را به رسمیت شناخت.^[۲۳]

ارتدکسی شرقی

•  یونان: کلیسای یونان در قانون اساسی یونان به عنوان دین غالب در یونان به رسمیت می‌شناسد^[۲۴]و تنها کشور در جهان است که ارتدوکسی شرقی در قانون اساسی آن به عنوان دین رسمی به رسمیت شناخته شده‌است.^[۲۵][۲۶] به هر روی، این بند به کلیسای یونان انحصار پرستش نمی‌دهد، دیگر ادیان برابر دانسته شده‌اند و به جا آوردن آزادانه آنها ممکن است.^[۲۷]

اسلام

مقاله‌های اصلی: ولی (اسلام)، خلافت، و شریعت

اسلام دینی آفرینش‌گرا، یکتاپرستانه و ابراهیمی است. به پیروان اسلام «مسلمان» می‌گویند. هم‌اکنون اسلام از نظر پیروان عقیدتی از دید شمار رسمی با ۲میلیارد و ۱۰۰ ميليون نفر پیروان، قبل از جمعیت بی‌خدایان و بعد از مسیحیان در جایگاه دوم در جهان جای دارد.

در حال حاضر اکثر کشورهای دارای بیشترین جمعیت مسلمان، با حاکمیت دینی اداره می‌شوند. کشورهای پاکستان، افغانستان؛ خاورمیانه و صحرای آفریقا، سومالی، بنگلادش و مالزی. آمار^{[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]}

پرجمعیت‌ترین کشور دارای مسلمان، اندونزی است که داری حکومت سکولار است.

دیگر ادیان

کشور هند بیشترین جمعیت افراد هندو، سیک، جین و اسرائیل بیشترین جمعیت افراد یهودیی و چین بیشترین جمعیت افراد بی‌دین را دارند که همگی دارای یک حکومت سکولار هستند.

دینی

جستارهای وابسته

• دین مدنی
• جدایی دین از سیاست
• آزادی ادیان
• وضعیت آزادی ادیان بر پایه کشور
• مدارا
• دولت سکولار
• دین سکولار

منابع

1. The Journal of Ecclesiastical History. p. 268 by Cambridge University Press, Gale Group, C.W. Dugmore
2. "Which countries have the 10 largest Christian and Muslim Populations?". Pewresearch.org. Retrieved 2019-10-26.
3. Wyeth, Grant (16 June 2017). "Samoa Officially Becomes a Christian State". The Diplomat.
4. Feagaimaali’i-Luamanu, Joyetter (8 June 2017). "Constitutional Amendment Passes; Samoa Officially Becomes 'Christian State'". Pacific Islands Report. Archived from the original on 11 November 2020. Retrieved 16 June 2017.
5. Constitution of Zambia. Retrieved 19 October 2016.
6. Super User. "Costa Rica Constitution in English – Constitutional Law – Costa Rica Legal Topics". costaricalaw.com. Archived from the original on 6 September 2015. {{cite web}}: |author= has generic name (help)
7. Constitution Religion توسط Wayback Machine (بایگانی‌شده ۲۶ مارس ۲۰۰۹) (archived from the original on 2009-03-26).
8. "Constitution of Malta (Article 2)". mjha.gov.mt.^{[پیوند مرده]}
9. Constitution de la Principaute توسط Wayback Machine (بایگانی‌شده ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱) (French): Art. 9. , Principaute De Monaco: Ministère d'Etat (archived from the original on 2011-09-27).
10. "Vatican City". Catholic-Pages.com. Archived from the original on 4 September 2019. Retrieved 12 August 2013.
11. Temperman, Jeroen (2010). State–Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance. BRILL. ISBN 9789004181496. ... guarantees the Roman Catholic Church free and public exercise of its activities and the preservation of the relations of special co-operation with the state in accordance with the Andorran tradition. The Constitution recognizes the full legal capacity of the bodies of the Roman Catholic Church which have legal status in accordance with their own rules.
12. • "Argentina's Constitution of 1853, Reinstated in 1983, with Amendments through 1994" (PDF). constituteproject.org.
    • "Argentina – Religión". argentina.gob.ar. Archived from the original on 8 October 2014.
13. "Constitution of the Democratic Republic of Timor-Leste" (PDF). Governo de Timor-Leste.
14. "Google Translate". Retrieved 18 March 2015.
15. (PDF). 3 January 2015 https://web.archive.org/web/20150103200933/http://confinder.richmond.edu/admin/docs/ElSalvador1983English.pdf. Archived from the original (PDF) on 3 January 2015. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
16. "Guatemala's Constitution of 1985 with Amendments through 1993" (PDF). Constitution Project. The juridical personality of the Catholic Church is recognized. The other churches, cults, entities, and associations of religious character will obtain the recognition of their juridical personality in accordance with the rules of their institution[,] and the Government may not deny it[,] aside from reasons of public order. The State will extend to the Catholic Church, without any cost, [the] titles of ownership of the real assets which it holds peacefully for its own purposes, as long as they have formed part of the patrimony of the Catholic Church in the past. The property assigned to third parties or those
17. "Constitution of the Italian Republic" (PDF). Senato.it. Retrieved 6 June 2021. The State and the Catholic Church are independent and sovereign, each within its own sphere. Their relations are regulated by the Lateran pacts. Amendments to such Pacts which are accepted by both parties shall not require the procedure of constitutional amendments.
18. "Constitution of the Italian Republic" (PDF). Senato.it. Retrieved 6 June 2021. All religious denominations are equally free before the law. Denominations other than Catholicism have the right to self-organisation according to their own statutes, provided these do not conflict with Italian law. Their relations with the State are regulated by law, based on agreements with their respective representatives.
19. Executive Summary – Panama, 2013 Report on International Religious Freedom, United States Department of State.
20. "Constitution of the Republic of Paraguay". The role played by the Catholic Church in the historical and cultural formation of the Republic is hereby recognized.
21. "Constitution of the Republic of Peru" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 July 2015. Retrieved 18 June 2021. Within an independent and autonomous system, the State recognizes the Catholic Church as an important element in the historical, cultural, and moral formation of Peru and lends it its cooperation. The State respects other denominations and may establish forms of collaboration with them.
22. "The Constitution of the Republic of Poland". 1997-04-02. The relations between the Republic of Poland and the Roman Catholic Church shall be determined by international treaty concluded with the Holy See, and by statute. The relations between the Republic of Poland and other churches and religious organizations shall be determined by statutes adopted pursuant to agreements concluded between their appropriate representatives and the Council of Ministers.
23. "قانون اساسی اسپانیا". Sections 14, 16 & 27.3, Constitution of 29 December 1978 (PDF). Retrieved 5 March 2018. No religion shall have a state character. The public authorities shall take into account the religious beliefs of Spanish society and shall consequently maintain appropriate cooperation relations with the Catholic Church and other confessions.
24. The Constitution of Greece: Section II Relations of Church and State: Article 3, Hellenic Resources network.
25. Enyedi, Zsolt; Madeley, John T.S. (2 August 2004). Church and State in Contemporary Europe. Routledge. p. 228. ISBN 978-1-135-76141-7. Both as a state church and as a national church, the Orthodox Church of Greece has a lot in common with Protestant state churches, and even with Catholicism in some countries.
26. Meyendorff, John (1981). The Orthodox Church: Its Past and Its Role in the World Today. St Vladimir's Seminary Press. p. 155. ISBN 978-0-913836-81-1. Greece therefore is today the only country where the Orthodox Church remains a state church and plays a dominant role in the life of the country.
27. The Constitution of Greece: Part Two Individual and Social Rights: Article 13
28. Cochran, Judith (2018-11-05). "Democracy in the Middle East: The Educational Battle". Public Management and Administration (به انگلیسی). doi:10.5772/intechopen.77581.
29. Deconstructed (۲۰۱۹-۰۲-۱۴). «Deconstructed Podcast: The Truth About Islam and Democracy (With Anwar Ibrahim)». The Intercept (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
30. «In the Arab world, Islam means democracy and the West dictatorship». www.decolonialtranslation.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۳۰.
31. "There is nothing inevitable about dictatorships in Muslim states | Opinion". Newsweek (به انگلیسی). 2019-01-08. Retrieved 2020-09-30.
32. "Military dictatorships in the Middle East: The real enemies of the Arab Spring - Qantara.de". Qantara.de - Dialogue with the Islamic World (به انگلیسی). Retrieved 2020-09-30.
33. "Dictators and civilizational thinking in Iran: From the Great Civilization to Islamic Civilization". Middle East Institute (به انگلیسی). Retrieved 2020-09-30.

• Rowlands, John Henry Lewis (1989). Church, State, and Society, 1827-1845: the Attitudes of John Keble, Richard Hurrell Froude, and John Henry Newman. Worthing, Eng. : P. Smith [of] Churchman Publishing; Folkestone, Eng. : distr. … by Bailey Book Distribution. ISBN 1-85093-132-1

پیوند به بیرون

• McConnell، Michael W. (۲۰۰۳). «Establishment and Disestablishment at the Founding, Part I: Establishment of Religion». William and Mary Law Review, provided by Questia.com. ۴۴ (۵): ۲۱۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۰۶-۱۱-۲۳. از پارامتر ناشناخته |month= صرف‌نظر شد (کمک)