سیک

این مقاله دربارهٔ پیروان سیکیسم است. برای مقاله این دین، آیین سیک را ببینید.

سیک‌ها (پنجابی: ਸਿੱਖ) گروهی قومی-مذهبی هندوآریایی پیرو آیین سیک هستند که دینی هندی بر پایه هندوایسم باستان و یکتاپرستی است که در سده ۱۵ میلادی در منطقه پنجاب در شمال شبه‌قاره هند توسط گورو نانک پدید آمد. آیین سیک جدیدترین دین بزرگ جهان است که در آن قومیت و دین عمیقاً با یکدیگر در پیوندند و در بریتانیا و کانادا قومیت هم محسوب می‌شود.^[25] ریشه کلمه سیک در کلمه سانسکریت śiṣya به معنای "جوینده”، "شاگرد" یا "دانشجو" است.^[26]

سیک‌ها

جمعیت کل
ح. ۲۵-۳۰ میلیون[1]
بنیان‌گذار
گورو نانک ح.م
مناطق با اکثریت جمعیت
هند[persian-alpha 1]	۲۰٬۸۱۵٬۷۳۰[2]
ایالات متحده آمریکا	۵۰۰٬۰۰۰–۷۰۰٬۰۰۰[3][4][5]
کانادا	۷۷۱٬۷۹۰[6]
بریتانیا	۴۳۲٬۴۲۹[7][8][9]
ایتالیا	۱۵۰٬۰۰۰[10]
استرالیا	۱۲۵٬۹۰۰[11]
مالزی	۱۲۰٬۰۰۰[12]
تایلند	۷۰٬۰۰۰[13]
پاکستان	۵۰٬۰۰۰[14]
امارات متحده عربی	۵۰٬۰۰۰[15]
فیلیپین	۵۰٬۰۰۰[16][17]
نیوزیلند	۱۹٬۱۹۱[18]
آلمان	۱۰٬۰۰۰–۲۰٬۰۰۰
سنگاپور	۱۵٬۰۰۰[19]
اندونزی	۱۰٫۰۰۰[20]
هنگ کنگ	۱۰٬۰۰۰[21]
نروژ	۵٬۰۰۰[22]
فیجی	۲٬۵۷۷[23]
ایران	۱۰۰[24]
دین‌ها
آیین سیک
کتاب‌های دینی
گورو گرانت صاحب
زبان‌ها
زبان پنجابی و دیگر زبان‌های هند

سامکشا سینگ، هنرپیشه سیک هندی

هارپریت کور چاندی، سیک بریتانیایی و اولین زنی که به تنهایی و بدون حمایت به قطب جنوب رسید.

منطقه پنجاب بزرگ (در برگیرنده ایالات پنجاب، کشمیر و هاریانا امروزی) در شبه‌قاره هند سرزمین تاریخی سیک‌ها محسوب می‌شود که در سده‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی توسط سیک‌ها اداره می‌شد.^[27] امپراتوری سیک در اوایل قرن ۱۹ تأسیس شد و پس از پیروزی در نبرد دوگرا-تبت (سیک و چین) تا منطقه تبت امروزی در چین گسترش یافت.^[28]

در سال ۱۸۰۷، نیروهای امپراتور سیک‌ها رانجیت سینگ به حاکم مسلمان شهر کاسور حمله کردند و پس از یک ماه نبرد شدید قطب الدین حاکم افغان شکست خورد و بدین ترتیب امپراتوری سیک و آیین سیک در شمال غربی به سمت افغانستان گسترش یافت و سیک‌های افغان بازماندگان فتح افغانستان در دوران امپراطوری سیک هستند.^[29]

امروزه، کانادا دارای بیشترین تعداد پیروان آیین سیک نسبت به کل جمعیت در جهان است (۲٫۱٪)، در حالی که ایالت پنجاب و استان بریتیش کلمبیا به ترتیب در هند و کانادا دارای بیشترین تعداد سیک‌ها به کل جمعیت در میان تقسیمات اداری و شهری در جهان هستند.^[30] در برخی کشورها مانند بریتانیا، سیک‌ها را به عنوان یک گروه قومی-نژادی مجزا مانند یهودی‌ها در سرشماری‌ها به‌شمار می‌آورند.^[31] سیک‌های بریتانیا بالاترین درصد مالکیت خانه (۸۲٪) را در میان تمامی جوامع مذهبی دارند و دومین گروه مذهبی ثروتمند در بریتانیا (پس از جامعه یهودی) هستند.^[32]

نقشه جهانی سیک‌ها (برآورد ۲۰۲۳)

مردان سیک عموماً نام خانوادگی سینگ (به معنای شیر) را در نام میانی یا خانوادگی خود دارند، ولی همه افراد دارای نام سینگ، سیک نیستند و این نام خانوادگی در جنوب و جنوب شرق آسیا به‌خصوص در میان بودیست‌ها، هندوهای راجپوت، برهمایی و جین‌ها در هند، نپال و بوتان رواج دارد.

یادداشت‌ها

1. Predominantly پنجاب.

منابع

1. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sikhs
2. "Census of India". Retrieved 4 April 2008.
3. "Sikhs Express Shock After Shootings at Wisconsin Temple". BBC News. 6 August 2012. Retrieved 6 August 2012.
4. Khyati Y. Joshi (2006). The Racialization of Hinduism, Islam, and Sikhism in the United States.
5. "Learn About Sikhs". Archived from the original on 4 February 2017. Retrieved 31 August 2019.
6. "Religion by visible minority and generation status: Canada, provinces and territories, census metropolitan areas and census agglomerations with parts". Statistics Canada. 8 May 2013. Retrieved 2022-10-26.
7. "Table QS210EW 2011 Census: Religion (Detailed), local authorities in England and Wales". Office for National Statistics. 11 December 2012. Retrieved 8 April 2017.
8. "Religion (detailed): All people" (PDF). National Records of Scotland. Retrieved 8 April 2017.
9. "Religion - Full Detail: QS218NI". Northern Ireland Statistics and Research Agency. Retrieved 8 April 2017.
10. Massimo Introvigne, Pierluigi Zoccatelli. "Il pluralismo religioso italiano nel contesto postmoderno". CESNUR's 2016 demographic report of minority religions in Italy.
11. "Census of Population and Housing: Reflecting Australia - Stories from the Census, 2016". Australian Bureau of Statistics. 28 June 2017. Retrieved 5 March 2018.
12. "Malaysia - Religion". Michigan State University. Archived from the original on 9 August 2011. Retrieved 24 November 2018.
13. "2006 Sikh Population". Retrieved 26 September 2012.
14. Rana, Yudhvir. "Pak NGO to Resolve Issues of Sikh Community". The Times of India. Retrieved 29 January 2011.
15. "Dubai's Sikh Temple Feeds the Masses". The National. Abu Dhabi. 9 April 2014. Retrieved 21 March 2015.
16. "Punjabi Community Involved in Money Lending in Philippines Braces for 'Crackdown' by New President". 18 May 2016.
17. "2011 Gurdwara Philippines: Sikh Population of the Philippines". Archived from the original on 1 December 2011. Retrieved 11 June 2011.
18. "2013 Census QuickStats About Culture and Identity". Statistics New Zealand. Archived from the original on 28 August 2017. Retrieved 12 November 2016.
19. Iyer, Raman. "Sikhs in Singapore: Turbanators with Rich Tradition of Donning Uniform". Archived from the original on 17 October 2019. Retrieved 9 March 2011.
20. https://m.kumparan.com/@kumparannews/orang-orang-sikh-di-indonesia%27%27%5Bپیوند+مرده%5D
22. Jacobsen, Knut A.; Kværne, Per; Kristiansen, Knut (2018-02-20). "sikhisme". snl.no. Store norske leksikon. Retrieved 2019-04-13. I Norge bor det rundt 5000 sikher.
23. Population by Religion - 2007 Census of Population بایگانی‌شده در ۲۰۰۸-۰۹-۱۶ توسط Wayback Machine
24. «Population by Religion - 2007 Census of Population». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۹.
25. "Sikhism | History, Doctrines, Practice, & Literature | Britannica". www.britannica.com (به انگلیسی). 2023-09-23. Retrieved 2023-10-16.
26. «Institute of Sikh Studies, Chandigarh». sikhinstitute.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اكتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در 2023-10-16. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
27. Murphy, Anne (2007-10). "HISTORY IN THE SIKH PAST". History and Theory (به انگلیسی). 46 (3): 345–365. doi:10.1111/j.1468-2303.2007.00414.x. ISSN 0018-2656. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
28. Aspirant، Civil (۲۰۲۰-۰۶-۱۱). «48. Sino-Sikh War». Civil Aspirant (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
29. "Ranjit Singh Seizes Peshawar and Its Environs". History of Afghanistan (به انگلیسی). Brill. 2013-11-06. doi:10.1163/9789004256064_hao_com_000134.
30. Government of Canada، Statistics Canada (۲۰۲۲-۱۰-۲۶). «Religion by visible minority and generation status: Canada, provinces and territories, census metropolitan areas and census agglomerations with parts». www150.statcan.gc.ca. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
31. «Sikh ethnic tick box in the 2021 Census and a question about research and methodology». University of Birmingham (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۶.
32. «sikhchic.com | Article Detail». www.sikhchic.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۱۷.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sikhs». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۹.