رود پارانا (به اسپانیایی: Río Paraná) رودی واقع در جنوب مرکزی آمریکای جنوبی با طول ۲۵۷۰ کیلومتر است که از کشورهای برزیل، پاراگوئه و آرژانتین عبور می‌کند. درازای آن با احتساب آب‌های رود پارانایبا (در برزیل) به ۳۹۹۸ کیلومتر می‌رسد. پارانا دومین رود بزرگ آمریکای جنوبی پس از رودخانه آمازون است.
| رود پارانا Rio Paraná, Río Paraná | |
|---|---|
 | |
 نقشه حوضه ریو د لاپلاتا رود پارانا و شاخه‌های اصلی آن را نمایش می‌دهد | |
| نام محلی | Paraná River خطای {{بررسی‌کننده نام بومی}}: مقدار پارامتر، بدریخت است (راهنما) |
| مکان | |
| کشور | آرژانتین، برزیل، پاراگوئه |
| منطقه | آمریکای جنوبی |
| ویژگی‌های ظاهری | |
| سرآب | Paranaíba River |
| • مکان | ریو پارانادیبا، مینا ژرایس، برزیل |
| • مختصات | ۱۹°۱۳′۲۱″ جنوبی ۴۶°۱۰′۲۸″ غربی[۱] |
| • ارتفاع | ۱٬۱۴۸ متر (۳٬۷۶۶ فوت) |
| دومین سرآب | ریو گرانده |
| • مکان | بوکاینا د میناس، مینا ژرایس، برزیل |
| • مختصات | ۲۲°۹′۵۶″ جنوبی ۴۴°۲۳′۳۸″ غربی |
| تلاقی سرآب‌ها | Paranaíba و Grande |
| • مختصات | ۲۰°۵′۱۲″ جنوبی ۵۱°۰′۲″ غربی |
| دهانه | ریو دلا پلاتا |
• مکان | اقیانوس اطلس، آرژانتین، اروگوئه |
• مختصات | ۳۴°۰′۵″ جنوبی ۵۸°۲۳′۳۷″ غربی[۲] |
• ارتفاع | ۰ متر (۰ فوت) |
| طول | ۴٬۸۸۰ کیلومتر (۳٬۰۳۰ مایل)[۳] |
| اندازهٔ حوضه | ۲٬۵۸۲٬۶۷۲ کیلومتر مربع (۹۹۷٬۱۷۵ مایل مربع) |
| دبی | |
| • مکان | دهان[۳] |
| • میانگین | ۱۷٬۲۹۰ متر مکعب بر ثانیه (۶۱۱٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه)[۳] |
| • کمینه | ۲٬۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه (۸۷٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه) |
| • بیشینه | ۶۵٬۰۰۰ متر مکعب بر ثانیه (۲٬۳۰۰٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه) |
نام
نام پارانا در زبان توپی (از زبان‌های بومیان منطقه) به معنای " به بزرگی دریا " یا " به شکل دریا " گرفته شده‌است.
جریان رود
رود پارانا از هم ریزشی دو رود پارانایبا و ریوگرانده در جنوب برزیل تشکیل می‌شود. این رود تا ۶۱۹ کیلومتر پس از سرچشمه در مسیری به سوی جنوب غرب تا شهر سالتو دل گوایرا پاراگوئه پیش می‌رود و پس از آن برای ۱۹۰ کیلومتر به سمت جنوب جریان می‌یابد و مرزی آبی به همان طول را تا برخورد با رود ایگواسو، بین دو کشور پاراگوئه و برزیل پدیدمی‌آورد. سد بزرگ « ایتایپو» (دومین سد بزرگ تولید برق در جهان) کمی پس از اتصال این دو رود ایجاد شده‌است. رود پارانا پس از تلاقی با رود ایگواسو، مرز طبیعی بین دو کشور آرژانتین و پاراگوئه را تشکیل می‌دهد. دو شهر انکارناسیون پاراگوئه و پوساداس آرژانتین در دو سوی این رود مشرف شده‌اند. رود مسیر خود را رو به جنوب تا ۴۶۸ کیلومتر و پس از آن با پیچی ملایم به سوی غرب به درازای ۸۲۰ کیلومتر و سپس برخورد با رود پاراگوئه ادامه می‌دهد.
آب‌های روان پارانا، قبل از برخورد با رود پاراگوئه، درپشت سد« یاسیره تا » (به عنوان دومین سد هیدروالکتریکی و پروژه مشارکتی بین آرژانتین و پاراگوئه)، ذخیره آبی عظیمی را پدیدآورده‌است. این منبع ارزشمند آبی گاهی بر اثر طغیان، زندگی سکنه زمین‌های پست انکارناسیون پاراگوئه را مختل می‌سازد.
رود پارانا پس از تلاقی با رود پاراگوئه، ۸۲۰ کیلومتر به سوی جنوب و با پیچ ملایمی به درازای ۵۰۰ کیلومتر روان می‌شود و پس از آن در دهانه ریورپلاته به رود اروگوئه می‌رسد و سرانجام به اقیانوس اطلس می‌ریزد.
بهره‌برداری
رود پارانا و شعبه‌هایش، شاخآب‌های عظیمی را تشکیل می‌دهد که بیشتر بخش‌های جنوب مرکزی قاره از جمله کل پاراگوئه، شمال آرژانتین، جنوب برزیل و بخش‌های از بولیوی و اروگوئه را در بر می‌گیرد. حجم آبی که از دهانه ریورپلات (ریو دلاپلاتا ) به اقیانوس اطلس می‌ریزد برابر با حجم دلتای رود میسی سیپی است. این آبریز، آب شهرهای بزرگی مانند آسونسیون، بوئنوس آیرس، سائوپائولو و برازیلیا را تأمین می‌کند. پارانا و شاخه‌های آن همچنین منبع درآمد و معاش روزانه بسیاری از ماهیگیران ساحلی می‌باشد. برخی گونه‌های ماهی (مانند سوروبی و سابالو) برای مصارف داخلی و نیز واردات صید می‌شوند. بخش عظیمی از رود قابل کشتیرانی است که به عنوان گذرگاه آبی، شهرهای داخلی پاراگوئه و آرژانتین را به اقیانوس اطلس مربوط می‌سازد.
هم چنین پل‌های متعددی بر رود پارانا احداث شده‌است از جمله:
- پل دوستی (فرندشیپ) بین شهرهای سیوداد دل استه (پاراگوئه) و فوز دو ایگواسو (برزیل)
- پل سان روکه گونزالز دسانتا کروس بین دو شهر انکارناسیون (پاراگوئه) و پوساداس (آرژانتین)
- پل خنرال بلگرانو بین رسیستانسیا و کورینتس در آرژانتین
- تونل زیر گذر آبی ارنانداریاس بین شهرهای پارانا و سانتافه آرژانتین
- پل روزاریو – ویکتوریا بین روزاریو (استان سانتافه) و ویکتوریا (استان انتره ریوس) آرژانتین
- پل بزرگ ساراته – براسو بین ساراته (استان بوئنوس آیرس) و استان انتره ریوس
به علاوه، پلی بین شهرهای رکونکوئیستا (استان سانتافه) و گویا (استان کورینتس) و نیز پل دیگری بر روی دهانه آبریز ریورپلاته (بین اروگوئه و آرژانتین) تحت بررسی است.
مشخصات رود
- سرچشمه اصلی: ریو گرانده (رود گرانده) واقع در بوکاینا دمیناس، میناس گرایس برزیل
- درازای سرچشمه اصلی: ۱۳۶۰ کیلومتر
- سرچشمه فرعی: رود پارانایبا واقع در ریو پارانایبا، میناس گرایس برزیل
- درازای سرچشمه فرعی: ۱۰۷۰ کیلومتر
- ارتفاع سرچشمه اصلی: ۱۱۴۸ متر
- دهانه: ریورپلاته (ریو دلاپلاتا) واقع در اقیانوس اطلس
- حوضه آبریز: ۲۵۸۲۶۷۲ کیلومترمربع
- میانگین بده: ۱۸۰۰۰مترمکعب در ثانیه
- درازا: ۳۹۹۸ کیلومتر
نگارخانه
.jpg)
منابع
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
