From Wikipedia, the free encyclopedia
بیماری تنفسی (به انگلیسی: Respiratory disease) که عموماً در ارتباط با بیماری ریوی است شامل گروهی از بیماری‌ها هستند که از طریق درگیر کردن بخش یا قسمت‌هایی از دستگاه تنفس باعث اختلال در عملکرد ریه‌ها می‌گردند. گاهی بیماری تنفسی در نتیجه آسیب به پرده جنب (پلورا)، حفره پلورال یا ماهیچه‌ها و اعصاب تنفسی ایجاد می‌شود. ریه‌ها مهم‌ترین قسمت دستگاه تنفسی هستند که در عمل تبادل گازهای تنفسی جهت تأمین اکسیژن بافت‌های مختلف بدن و دفع کربن دی‌اکسید نقش دارند. نایژه‌ها، نایژک‌ها و کیسه‌های هوایی از اجزای مهم هر کدام از ریه‌ها به‌شمار می‌آیند که در یک بیماری تنفسی ممکن است درگیر شوند. گاهی ضایعه در بافت ریه یا عروق خونی آن ایجاد می‌گردد. بیماری‌های ریوی در هر سال بسیاری از افراد جامعه را مبتلا می‌کنند که باعث کاهش سطح عملکرد فرد در فعالیت‌های روزمره می‌گردند. بیماری‌های دستگاه تنفسی در انگلستان شایع‌ترین عامل مراجعه به پزشکان عمومی است.[1] میزان اختلال در عملکرد تنفس در یک بیماری ریوی به نوع بیماری و وسعت آسیب وارده بستگی دارد. بیماری‌های ریوی یکی از عوامل مهم مرگ و میر افراد در سراسر جهان است.
یک بیماری ریوی ممکن است باعث درگیری مجاری تنفسی، بافت ریه یا عروق خونی گردد.[2] معمولاً ترکیبی از این اختلالات در بسیاری از بیماری‌ها ی تنفسی دیده می‌شوند. به‌طور کلی می‌توان بیماری‌های تنفسی را به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:
بیماری‌های انسدادی ریه در ارتباط با انسداد مجاری هوایی نایژه‌ها، نایژک‌ها، مجاری آلوئولی و کیسه‌های هوایی هستند. این گروه از بیماری‌ها با کاهش سرعت جریان بازدمی مشخص می‌شوند.[6] در بیماری‌های انسدادی ریوی وضعیتی ایجاد می‌شود که باعث مقاومت به عبور جریان هوا می‌گردد. عواملی که ممکن است باعث مقاومت به عبور جریان هوا در یک بیماری انسدادی ریه گردند عبارتنداز:[1]
بیماری‌های انسدادی ریوی شامل موارد زیر است:
از میان بیماری انسدادی ریوی، بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی (COPD) و آسم شیوع بیشتری دارند.[6][7]
بیماری‌های محدودکننده ریه در ارتباط با کاهش ظرفیت ریه‌ها است که باعث کاهش حجم ریه‌ها می‌گردند.[1] در شرایط فیزیولوژیکی، بیماری‌های محدودکننده ریوی از طریق کاهش ظرفیت کل ریوی (TLC)، ظرفیت حیاتی (VC) یا حجم استراحت ریوی (ظرفیت باقی‌مانده عملکردی یا FRC) مشخص می‌گردند.[8] عواملی که در ایجاد این گروه از بیماری‌ها نقش دارند مربوط به بیماری‌های مؤثر بر بافت ریه، پلورا (پرده جنب)، دیواره قفسه سینه یا اختلالات دستگاه عصبی-ماهیچه‌ای است.[1]
بیماری‌ها و اختلالات محدودکننده ریوی عبارتنداز:
بیماری‌های ارتشاحی منتشر ریه بنام بیماری‌های بینابینی ریه (ILD) نیز نامیده می‌شوند. عامل آسیب به ریه‌ها در این گروه از بیماری‌ها ممکن است از طریق سمیت مستقیم و با ایجاد پاسخ التهابی یا به واسطه واکنش‌های ایمونولوژیک ایجاد گردد.[10] در یک بیماری ارتشاحی منشر ریه با ورود سلول‌های التهابی به داخل بافت بینابینی ریه، فضای دور عروقی و فضای حبابک دار همراه است که باعث ایجاد آلوئولیت یا التهاب رگ‌ها می‌گردد و در صورت کامل شدن و تداوم این روند، فیبروز ریوی اتفاق می‌افتد.[10] در برخی موارد عامل بیماری مشخص است ولی در بیشتر موارد ناشناخته می‌ماند و فقط پاسخ آن قابل مشاهده‌است. تشعشعات خارجی و برخی از داروها نیز ممکن است سبب بیماری ارتشاحی منتشر ریوی گردند.
بیماری‌های ارتشاحی منتشر ریه شامل موارد زیر هستند:
بیماری‌های عروقی ریوی، رگ‌های خونی ریه را درگیر می‌کنند که ممکن است از طریق التهاب، لخته خونی یا اسکار ایجاد شوند.[2] این بیماری‌ها، تبادل گازهای تنفسی را مختل می‌کنند (دریافت اکسیژن و دفع کربن دی‌اکسید).[2] بیماری‌های عروقی ریوی ممکن است باعث تغییرات قابل توجهی در عملکرد قلب گردند.[6]
بیماری‌های عروقی ریه عبارتنداز:
سایر بیماری‌های ریوی شامل موارد زیر است:
علایم و نشانه‌ها در بیماران تنفسی بر اساس نوع بیماری و میزان پیشرفت آن متفاوت است. در حالت‌های مزمن، علایم اغلب به تدریج آشکار می‌گردند و به صورت پیشرونده‌ای بدتر می‌شوند و در شرایط حاد، علایم ممکن است خفیف تا شدید باشند.[14] اگرچه هر بیماری ریوی مشخصه‌های خاص خودش را دارد، ولی علایم و نشانه‌های مشترک در بسیاری از اختلالات ریه مشاهده می‌شوند (همانند سرفه مزمن و تنگی نفس).[14] کمبود اکسیژن با گذشت زمان ممکن است در برخی از افراد منجر به چماقی (Clubbing) گردد که این حالت عبارت است از بزرگ شدن نوک انگشتان و رشد ناهنجار ناخن.[14] چماقی (کلابینگ)، بزرگ شدن نوک انگشتان بدون تغییرات استخوانی است.[15]
بنابراین علایم و نشانه‌ها در بیماران تنفسی از یک بیمار به بیماری دیگر متفاوت است. گاهی علایم شدید بوده و ممکن است درصورت عدم توجه فوری پزشکی، تهدیدکننده حیات باشد. به‌طور کلی، علائم و نشانه‌هایی که ممکن است در بیماران تنفسی مطرح باشند عبارتنداز:
روش‌های مختلفی جهت تشخیص یا تعیین شدت بیماری ریوی وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار طبق نظر پزشک معالج درخواست می‌گردد. آزمون‌های مربوط به بیماری‌های تنفسی ممکن است در ارتباط با موارد زیر باشد:
عواملی که باعث ایجاد بیماری تنفسی می‌گردند یا در تسریع روند بیماری‌های تنفسی نقش دارند ممکن است در ارتباط با موارد زیر باشند:
درمان بیماری‌های تنفسی بر اساس تشخیص نوع بیماری توسط پزشک معالج، حاد و مزمن بودن، شدت علایم و عوارض برجای مانده بر دستگاه تنفسی متفاوت بوده که ممکن است شامل یک یا چند روش زیر باشد:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
