From Wikipedia, the free encyclopedia
کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان توسط دکتر محمد عجم استاد دانشگاه، نگارش و با نظارت اساتید: پیروز مجتهدزاده و محمدحسن گنجی در سال ۱۳۸۸ به زیر چاپ رفته‌است. کاندیدای کتاب فصل و کاندیدای کتاب برتر اولین مسابقه تحت عنوان نیم قرن کتاب‌های خلیج فارس (۱۳۹۰) شناخته شد.[۱]
| نویسنده(ها) | دکتر محمد عجم و با نظارت: پیروز مجتهدزاده، محمدحسن گنجی |
|---|---|
| عنوان اصلی | اسناد نام خلیج پارس |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی و انگلیسی |
| موضوع(ها) | جغرافیا، نقشه‌برداری، نقشه، جزایر سه‌گانه و نام خلیج فارس |
| گونه(های) ادبی | وزیری |
| ناشر | نشر اوین المپیک، نشر توپا و مجله گسترش صنعت |
تاریخ نشر | چاپ اول، ۱۳۸۸ خورشیدی، سازمان چاپ و انتشارات تهران تاریخ نشر فارسی: پائیز |
| گونه رسانه | کنگره: ۵۱۳۸۸ الف ۳ع/ 2138 DSR، |
| شمار صفحات | ۲۵۷ و تعدادی اسناد و تصویر |
| شابک | شابک ۱−۴−۹۰۲۳۱−۶۰۰−۹۷۸ |
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران و برابر اعلام دبیرخانه نخستین جایزه ملی خلیج فارس (۱۷ فروردین ۱۳۹۰): کتاب‌های «خلیج و نقش استراتژیک تنگه هرمز» نوشته محمدرضا حافظ نیا، «کتاب اسناد نام خلیج، میراثی کهن و جاودان» نوشته محمد عجم،[۲] کتاب «خلیج؛ کشورها و مرزها» نوشته پیروز مجتهدزاده،[۳] به مرحله نهایی داوری‌ها راه یافته‌اند در این مسابقه، داوران به بررسی حدود ۸۰۰ عنوان تألیف و ترجمه در چهار گروه تاریخ، جغرافیا، شعر و داستان و پایان‌نامه پرداخته‌اند که از این میان ۲۵۰ عنوان پایان‌نامه بوده‌اند.[۴][۵] این کتاب در واقع جلد دوم کتاب «خلیج فارس نامی کهن تر از تاریخ مکتوب و میراث فرهنگی» است که در شهریور ۱۳۸۳ توسط لیتوگرافی پارت نشر توپا و مجله گسترش صنعت وابسته به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران چاپ و توزیع شده‌است.[۶]
کتاب اسناد نام خلیج فارس، میراثی کهن و جاودان بر مبنای تحقیق کتابخانه و بررسی کتب و منابع کشورهای عربی است و بخش اصلی آن بصورت آنلاین و در روزنامه همشهری و مجله ماهنامه پیام دریا در سالهای ۱۳۸۱ و ۱۳۸۳ منتشر شده به همین دلیل مطالب آن بارها در جراید و رسانه‌ها بازنشر شده و به زبانهای مختلف بخش‌هایی از آن ترجمه شده‌است اثری ماندگار و جزو آن دسته از کتاب‌هایی است که در یک دهه گذشته با تأثیرگذاری فوری آن در حوزه میراث فرهنگی و تمدن و جغرافیا و ژئوپلتیک خلیج فارس از نظر میزان توجه رسانه‌های فارسی‌زبان کم‌نظیر بوده‌است؛ مکان و زمان مناسب - پشتکار و جدیت و پرداخت هزینه و نوع آوری در جمع‌آوری مستندات آرشیوهای عربی توسط نویسنده و همچنین اهمیت موضوع وعلاقه مندی جوانان به میراث فرهنگی از عوامل توجه رسانه‌های فارسی‌زبان به مطالب و مستندات این کتاب بوده‌است.[۷] کتاب مذکور از سوی مقامات علمی، دانشگاهی و شخصیتهای سیاسی از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی، وزرای خارجه علی‌اکبر صالحی و محمدجواد ظریف و روسای چند دانشگاه از جمله دانشگاه تهران تقدیر نامه دریافت کرده‌است در یازدهمین جشنواره ملی بهترین پژوهش و پژوهشگران ایران در سال ۲۰۱۰، این کتاب جایزه طلای سکه بهارآزادی را از معاون رئیس‌جمهور دریافت کرده‌است.[۸] بسیاری از اسناد و نقشه‌های ضمیمه این پژوهش بجای انتشار کاغذی بصورت آنلاین در اختیار علاقه مندان قرار گرفته‌است. فیلمی مستند با عنوان «خلیج فارس» در سال ۱۳۸۸ به کارگردانی ارد عطار پور برای شبکه یک فیلمبرداری شده‌است که عمدتاً براساس اسناد این کتاب ساخته شده‌است این فیلم هر سال در روز ملی خلیج فارس از شبکه یک و پرس تی وی پخش می‌شود. این کتاب سال ۲۰۰۱ به صورت آنلاین و بدون نام نویسنده منتشر و گفتار چه باید کرد حاوی پیشنهادات و از جمله ثبت روز ملی خلیج فارس مورد استقبال وبلاگ گران ایرانی قرار گرفت. سپس در سال ۲۰۰۴ با چند سند رنگی در سه هزار نسخه رایگان به انضمام مجله گسترش صنعت توزیع گردید و نسخه جدیدتر آن در سال ۲۰۰۹ منتشر گردید.
مطالب این کتاب که از سال ۱۳۸۱ آنلاین بوده‌است بارها و بارها در رسانه‌های فارسی از جمله مجلات و روزنامه مانند پیام دریا و همشهری منتشر شده‌است. خلاصه کتاب در سال ۲۰۰۶ در وب سایت سازمان ملل کمیته یکسان‌سازی نامهای جغرافیایی، با عنوان نگاهی به اعتبار تاریخی، جغرافیایی و حقوقی خلیج فارس منتشر و مرجع مهمی برای زبانهای خارجی بوده‌است که در سایت سازمان ملل به آدرس زیر در دسترس است:
و همچنین در[۱۰] چهل و پنج صفحه از کتاب خلیج فارس تألیف جواد نوروزی کپی از نسخه آنلاین کتاب اسناد نام خلیج فارس است که به ۱۰ زبان ترجمه شده‌است. ترجمه انگلیسی کتاب نیز بااسناد بیشتر در سه هزار جلد زیر چاپ است. شبکه تلویزیون صدای آمریکا در برنامه دیدبان شهروند | ریشه نام خلیج فارس در اسناد و رویدادهای تاریخی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ چند نقشه و سند این کتاب نمایش داده شده‌است.[۱۱]
علاوه بر پیشگفتار و مقدمه دارای ۶ فصل به شرح زیر است:[۱۳]
دیدگاه عده‌ای از جغرافی دانان مشهور را در مورد دلیل نام‌گذاری این دریا بیان نموده‌است. به‌طور نمونه کتاب سر آرنولد ویلسن Sir Arnold Wilson که در سال ۱۹۲۸ به نام خلیج فارس(Persian Gulf) به چاپ رسیده‌است. ضمن نقد سابقه تاریخی و جغرافیایی خلیج فارس و بیان توصیف‌های نویسندگان مغرب زمین مشاهدات خود را نیز بیان نموده و نوشته‌است «هیچ آب راهی چه در گذشته و چه در حال حاضر برای زمین شناسان، باستان شناسان، تاریخ دانان، جغرافیدانان، بازرگانان، سیاستمداران و سیاحان و دانش پژوهان اهمیتی بیشتر از خلیج فارس نداشته‌است این آبراه از هزاره قبل از میلاد تاکنون از هویت پارسی و ایرانی برخوردار است.»
فصل دوم خلیج فارس در گذر زمان دارای ۱۰ گفتار یا بخش است:
صفحه ۱۲۶ تا ۱۴۱ کتاب به اعترافات چند دهه گذشته روشنفکران و تاریخدانان مشهور عرب اختصاص دارد. در راس همه آنها اعترافات پرفسور عبدالهادی التازی، عبدالخالق الجنبی، احمد الصراف، محمد عابد الجابری، عبدالله بن کیران (نخست‌وزیر ۲۰۱۱–۲۰۱۳ مراکش)، عبدالمنعم سعید، مجدی عمر و محمدعلی نجاح، قرار دارد. عبدالخالق الجنبی به صراحت ادعاهای بعضی نویسندگان عرب که مدعی بودند خلیج عربی قبل از ناسیونالیزم ناصری بکار رفته را عاری از حقیقت دانسته و گفته خلیج عربی توسط جغرافی دانان و مورخان استفاده نشده و حتی تا اوایل دهه ۶۰ میلادی اثری از پسوند عربی برای خلیج فارس در هیچ رسانه ای عربی هم وجود نداشت.
نوار سخنرانی‌های ناصر و جملات معروف اوویدئو در یوتیوب(العالم العربی من المحیط الاطلسی الی خلیج الفارسی)
نام خلیج فارس از دوره اسکندر مقدونی و از طریق آثار مکتوب به ما رسیده و حتی مورخان عرب هم همین نام را بکار برده‌اند و در معاهدات حکام خلیج با بریتانیا نیز همین نام بکار رفته و تا زمان جمال عبدالناصر هیچ تغییری در کاربرد نام خلیج فارس ایجاد نشده کما اینکه خود ناصر هم در ابتدا می‌گفت: «نحن أمة واحدة من المحیط الأطلسی إلی الخلیج الفارسی». اما اینکه بعضی ادعا کرده‌اند که رومی‌ها (مانند پلینی) خلیج عربی بکار برده‌اند ابداً صحت ندارد خلیج عربی نامی است که رومی‌ها به دریای سرخ داده‌اند."
اعتراف بسیاری از رهبران سیاسی و مذهبی عرب همانند پروفسور عبدالهادی التازی، احمد الصراف، محمد عابد الجابری، عبدالله بن کیران (نخست‌وزیر ۲۰۱۱–۲۰۱۳ مراکش)، عبدالمنعم سعید، عبدالخالق الجنبی و تنی چند از نویسندگان مشهور عرب و چند تن از رهبران دینی از جمله قرضاوی در مورد اصالت نام خلیج فارس و نداشتن توجیه برای تغییر نام خلیج فارس سندهای زنده‌ای از حقانیت این نام است.[۲۱] گفتنی است که از رهبران عربی، شیوخ، امیران عرب از جمله امیر کویت، پادشاه عربستان، امیران بصره، نویسندگان و شعرای عرب اهواز و سوسنگرد مکاتباتی هست که در آنها خلیج فارس و بحر عجم بکار برده شده نمونه‌ای از اسناد ضمیمه کتاب است. همچنین هم بعضی نویسندگان عرب در کتب خود نام اصلی خلیج فارس را بکار می‌برند:
نزدیک به سیصد کتاب تاریخی، جغرافیایی و تفسیر قرآن بحر فارس و خلیج فارس توصیف شده‌است و هیچ‌کدام نام خلیج عربی بکار نبرده انداز جمله در آثار شخصیتهای برجسته زیر:
بایگانی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
برای اولین بار مجله العربی (کویت) ۱۹۵۸ در شماره دوم خود با استناد به کتاب" حباب‌های طلایی خلیج عر. بی رودریک اوون کارگزار بریتانیا در خلیج فارس خواستار تغییر نام خلیج فارس شده بود و اتحادیه عرب در تاریخ ۱۳ اوت ۱۹۶۳ و در ۱۱ دسامبر ۱۹۶۴ نیز کنفرانس حقوقدانان عرب تغییر نام را تصویب کرده بود اما از آنجا که روزنامه‌ها و مجلات عربی مستقل و حتی الاهرام همچنان عبارت تاریخی خلیج فارس را بکار می‌بردند. قومگرایان برای اینکه توطئه استعماری تغییر نام خلیج فارس را در میان توده‌های مردم مقبول سازند. دریک ترفند مکارانه پس از شکست جنگ ۱۹۶۷، خلیج فارس را اصطلاحی صهیونیستی!! اعلام کردند و سرمایه‌های زیادی را صرف تغییر این نام کردند. اما در ایران تا سال ۱۳۸۱ هیچ مقاله و نوشته‌ای در رسانه‌های گروهی در دفاع ازنام خلیج فارس منتشر نشد و مطبوعات حاضر نبود پژوهش‌های دفاع از نام خلیج فارس را چاپ کنند آنچه منتشر شدیک جلد اطلس و دو جلد کتاب در تیراژ بسیار اندک بود که دایره کاربرد آن از چند کتابخانه و استاد دانشگاه فراتر نرفت. اما از سال ۱۳۸۱ با آمدن وب سایت و وبلاگ‌های فارسی مطبوعات از انحصار خارج شد و وضعیت تغییر کرد؛ و اولین وبلاگ‌ها و پژوهش‌ها در دفاع از نام خلیج فارس منتشر شد.
در زمان‌های قدیم اینگونه می‌پنداشتند که زمین مانند سینی گردی است و در سرتاسر این سینی گرد دریای طولانی به نام فراخگرد یا فراخکرت یا زره (اقیانوس) وجود دارد و از این دریای گرد و طولانی دو دریای بسیار بزرگ به نامهای دریای پارس و (روم) دریای مدیترانه جدا می‌شود. حتی در قرآن نیز از ۲ دریا (بحرین) یاد شده‌است. در دوره ای جغرافی دانان جهان را ۷ دریا تقسیم کرده‌اند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: بحر محیط (اقیانوس)، دریای پارس، دریای مدیترانه، دریای آفریقا (حبشه)، دریای هند، دریای چین و دریای خزر. در قدیم اقیانوس هند و دریای عرب فعلی را از نظر تاریخی و جغرافیایی با نامهای دیگر یاد می‌کردند، مسلمانان این دریا را بحر فارس می‌نامیدند، هردوت و آگاتارشید و پلینی و همچنین در «سفر نامه رهنامه دریای اریتره در قرن اول، اقیانوس هند را دریای اریترا نامیدند.
بر اساس نوشته‌های احمد اقتداری از دریای پارس تا دریای چین ۱۳۶۴، ایرج افشار سیستانی در کتاب جغرافیای تاریخی دریای پارس ۱۳۷۶ و حسین نوربخش در کتاب جزیره قشم و خلیج فارس ۱۳۶۹ کهن‌ترین نام پهنه دریایی بین عمان فعلی و هند، دریای ارترا یا ایرترا یا دریای اریتره بوده‌است این نام چون از منابع مکتوب یونانی به ما رسیده واگویه‌های مختلفی از آن شده‌است. نئارک سردار اسکندر می‌نویسد :" می‌گویند در این جزیره (هرمز، قشم) مقبره یکی از سلاطین بزرگ بنام اریتار وجود دارد. او بدنبال حمله شیرهادر ساحل دریای پارس به گله مادیانش به این جزیره رسید و با آباد کردن آن بر تمام آبهای منطقه مسلط و حاکم شد. هردوت، آگاتارشید ،نئارخوس، آریان (مورخ) ،ویلفرد هاروی شوف، پرسی سایکس و آلفونس گابریل نیز حکایت ارترا شاهزاده ایرانی را کم و بیش بیان کرده‌اند. در پاراگراف ۳۳-۳۴-۳۵ کتاب کهن رهنامه دریای اریتره دریای پارس بیان شده در حالیکه بخشی از دریای اریتره می‌باشد و دریای پارس بخشی از آن است جغرافی دانان یونانی و رومی تا قرن ۱۸ بطور مستمر عبارت دریای اریترا را به کار بردند.,[۲۶] این اصطلاح شامل همه ملحقات آن، دریای سرخ و دریای پارس (غیر ازخلیج فارس) و دریای عرب یا دریای عمان امروزی بود. اریترا به معنای سرخ یا قلزم است، اما آگاتارشیدس به ما اطمینان می‌دهد که دریای اریترا به سرخی ربط ندارد، بلکه دریای ارترا از اریتراس که حاکمی ایرانی در جزیره اریتره یا هرمز (دکتر اقتداری اریترا، را میناب و اسماعیل رائئین و حسین نوربخش آنرا قشم می‌دانند) است و یک داستان ایرانی در مورد این پادشاه نزد یونانیان مشهور است و پلینی در تاریخ طبیعی ۶٫۹۶–۱۱۱. (دربارهٔ هند) نوشته‌است: XXVIII.(107) نامی که هموطنان ما به آن داده‌اند دریای سرخ است، در حالی که یونانیها آن را Erythrum می‌نامند، که مربوط به پادشاه اریتراس یک نام ایرانی است. می‌دانیم که در اسناد سومری از ارته -آراتا یا اریته نام برده شده و مربوط به Ṛta یا Erta, Hr̥tás، یکی از ایزدان بنام «حقیقت» و چرخ گردون یا گردونه خورشید است. ارته و اریترا در ادبیات کهن ایران ریشه داشته و مفاهیم بسیار زیادی دارد که یکی از معانی آن سرخی خورشید هنگام پگاه است و شهر ارته شهر هرت و مردمان ارته هم گفته شده‌است به باور دکتر مجید زاده جیرفت کهن همان مرکز گم شده تمدن آراتا یا ارته است. هرودوت نوشته‌است همسایگان پارسها آنها را ارته یان می‌نامیدند". کشور اریتره فعلی نام جدیدی است که سابقه آن به ۱۸۹۰ برمی گردد. مسلمانان در قرون وسطی معمولاً تمام آبهای ممالک اسلام را بحر فارس نامیده‌اند یعنی از بصره تا سند و خلیج بنگال و تا حد چین و حد آفریقا. البته بعضی نیز بین این دریاها تمایز قایل شده‌اند. آبهای مرزی ایران امروزی و سواحل پاکستان و هند را بحر فارس و پایین‌تر را بحر هند نامیده‌اند. مسلمانان گاهی بحر مکران و بحر عمان و حتی بحر اریتره را هم بکار برده‌اند. که منظور پهنه آبی امروزی دریای عرب است،
در کتاب اسناد نام خلیج فارس، صفحات ۶۰ تا ۸۴ شرح دریای پارس را در ۴۰ کتاب مسلمانان از قرن ۱۰ تا ۱۸ قسمت جنوبی توضیح داده‌است. از ایران، شبه قاره هند و شبه جزیره عربستان به صورت دریای فارس، گاهی دریای هند و بندرت مکران یا مکوران، و دریای عمان بیان شده‌است از آن جمله: ابن خردادبه، قدامة بن جعفر، یعقوبی، ابن فقیه همدانی، ابن رسته، سهراب، علی بن حسین مسعودی، اصطخری، بزرگ بن شهریار، مطهر بن طاهر مقدسی، ابوریحان بیرونی، ابن حوقل، مقدسی، ابن بلخی، شریف ادریسی، محمد بن نجیب بکران، زکریای قزوینی، ابوالفدا، شمس‌الدین انصاری دمشقی، شهاب‌الدین نویری، ابن وردی، ابن بطوطه، مصطفی کاتب چلبی قسطنطنی، ابن خلدون، طبری، الماوردی، استخری، مسعودی، بیرونی، حمدالله مستوفی، یاقوت حموی، حمزه اصفهانی، ناصرخسرو قبادیانی، ابوریحان بیرونی، حافظ ابرو و … عبارت بحر فارس یا بحر عمان یا مکران بکار برده و هیچ‌یک از آنها اصطلاح دریای عرب را به کار نبرده‌اند. در کتاب (صوره ارض) شکل زمین صفحه ۴۲ نوشته ابن حوقل نوشته شده است: «... پس از سرزمین اعراب باید دریای پارس را نام برد، زیرا دریای پارس بیشتر مرزهای اعراب را دربر می‌گیرد. شبه جزیره عرب به این دریا متصل است، دریای پارس به بسیاری از کشورهای اسلامی متصل است. این دریا از قلزم (دریای سرخ) شروع می‌شود و به ابله (خلیج بصره) ختم می‌شود، سپس از سیراف (بوشهر) می‌گذرد و به هرمز و مکران و سواحل مولتان که سواحل سند (پاکستان) است امتداد می‌یابد. و تا آنجا که مرزهای بلاد اسلامی به پایان می‌رسد سپس دریای پارس تا سواحل هند ادامه می‌یابد و سرانجام در شرق به دریای چین متصل می‌شود. حداقل ۴۰ جغرافی‌دان مسلمان دریای پارس را توضیح دادند، آنها جهان را تنها ۷ دریا می‌دانستند و دریای فراخ را دریای پارس و دریای روم می‌دانستند. آنها هیچ‌گاه نامی از دریای عرب نیاورده اند زیرا این نام اولین بار توسط نقشه‌کش‌ها یا کارتوگرافهای اروپایی قرن هفدهم استفاده شد، اما خود مسلمانان آنرا تا قرن بیست هم بکار نبرده‌اند و در قرون معاصر آنرا بحر عمان می‌گفتند تا اینکه سازمان آبنگاری بین‌المللی آنرا در سال ۱۹۳۸ به عنوان نام رسمی تصویب نمود.[۲۸] .[۲۹][۳۰][۳۱]
"بدنبال شکست جنگ سالاران ساحل دزدان دریایی (Pirate Coast) از نیروهای هندی بریتانیا سواحل دزدان دریایی (شارجه، عجمان و راس خیمه) به تصرف انگلیس درآمد؛ و بر اساس قرارداد ۱۸۱۹ بریتانیا برای آنها پرچمی و علامت ملی و مهر درست کردو آنها را تحت حمایت (مستعمره) قرارداد. دریازنان در خلیج فارس حملات خونینی در سالهای سال ۱۸۰۸ پیش آوردند. در سال ۱۸۰۸ بومیان سواحل عمان کم و بیش تحت فرمان سلطان بن صقر شیخ شارجه درآمده و نیرویی متشکل و بیش از حد تصور نیرومند و جنگجو بوجود آوردند؛ و به دارایی‌های نیروهای هندی انگلیسی خلیج فارس حمله‌ور شده آنان را غارت کردند و به کشت و کشتار دست زدند؛ در سال ۱۸۰۷ یک نیروی متفق مرکب از ارتش بمبی (مومبای) انگلیسی‌ها و افراد مسقط به دریا زنان حمله‌ور شده و خیمه‌ها و پناهگاه‌های آنان را منهدم ساخته و جزیره قشم را از دستشان بدر آورده بودند. در سال ۱۸۰۹ حکومت بمبئی دسته‌ای از افراد نیروی دریایی را به این ناحیه اعزام داشت تا با همکاری حکمران مسقط به مهاجمین دریازن یورش بزند. با تضعیف دولت مرکزی ایران پس از جنگهای ایران و روس و جنگ هرات و مرو، نیروهای بریتانیا به تدریج بسوی سواحل فارسی نیز چشم طمع دوخت؛ و جزایر کیش و خارک و بوشهر را مورد تهدید قرار داد. اسناد و مدارکی که ایران در سالهای ۱۸۸۷ تا ۱۹۰۳ مبنی بر اعتراض به اشغال جزایر خلیج فارس به بریتانیا ارائه می‌نمود عبارت بودند از:
پاسخ ایران: جزایر مسکونی بوده اتباع آن ایرانی هستند آنها برای خرید و معاملات و رفع دعاوی و ارسال شکایت‌های بین قبیله‌ای به نماینده فارس در بندر لنگه و بوشهر مراجعه می‌کرده‌اند و می‌کنند؛ و رعیت (شهروند) ایران هستند (در آن زمان شناسنامه نبود). نقشه‌های رسمی و مکاتبات شیوخ موید این موضوع است.
در دسامبر ۱۹۷۱ نماینده ایران در شورای امنیت اسناد و مدارک ایرانی بودن جزایر را به اعضای شورای امنیت ارائه نمود و شکایت ۴ کشور عربی برای همیشه از دستور کار خارج شد. نماینده ایران گفت: "این جزایر همواره از گذشته‌های بسیار دور بخشی از قلمروایران بوده‌اند و در قرنهای ۱۸ و ۱۹ میلادی جزء حوزهٔ صلاحیت و حکمرانی لنگه به حساب می‌آمده‌اند که خود یک بخش اداری از استان فارس بوده‌است. حاکمیت ایران بر این جزایر در کتابها، اسناد تاریخی، نقشه‌های جغرافیایی و به خصوص در اسناد رسمی، گزارش‌های اداری و یادداشتهای وزارت خارجه و دفتر امور هندوستان در انگلیس در خلال قرنهای ۱۷ و ۱۸ و بخش اعظم قرن ۱۹ و در اسناد و نقشه‌های روسیه و آمریکا نیز منعکس شده‌است. از میان نقشه‌های رسمی و نیمه رسمی می‌توان به چند نمونه زیر اشاره کرد:
علاوه بر دوره‌های مختلف تاریخی از سال ۱۳۴۶ تا ۱۵۰۰ تمامی جزایر و سواحل خلیج فارس تحت حکومت سلطان هرمز بود که خود تابع حکّام فارس یا کرمان محسوب می‌شد. در دوره استعمار مدت کوتاهی حاکمیت مؤثر ایران بر جزایر تحت الشعاع قرار گرفت اما ایران هرگز حاکمیت خود بر این جزایر را به دولتی تفویض نکرده‌است. توطئه برای تخریب نامی که میراث فرهنگی بشر است۱۵/۴/۲۰۰۲ مأموران ایرانی در طول سالهای ۱۹۳۵ تا ۱۹۷۱ بارها به صورت علنی یا مخفی به جزایر سرکشی می‌کردند و تحرکات انگلیسی‌ها را گزارش می‌کردند بخصوص در مورد معدن خاک سرخ ابوموسی و از چراغ‌های دریایی. در دورهٔ ۲۲ نوامبر ۱۹۵۴ تا ۲۰ ژانویه ۱۹۵۵ سواحل ایران در خلیج فارس به صورت فرمانداری کل بنادر و جزایر خلیج فارس سازماندهی شد. بوموسی در تابستان ۱۹۵۸ در بخش کیش ادغام شد. در این موارد، دولت بریتانیا هیچ اعتراضی نکرد.
تعدادی از معاهدات عربی و قبایل با بریتانیاامروزه در دسترس عموم قرار دارد از جمله در ۸۰ صفحه ای گزارش جامع سواحل و جزایر و قبایل خلیج فارس و مکران فارس توسط دولت بریتانیا. بخش‌های دیگر این فصل کتاب عبارتند از:
برای تفصیل این مطالب بنگرید: تحریف نام خلیج فارس.
.png)
.jpg)
_Fries.jpg)
![Thumb](#/media/پرونده:1983_"The_Week_of_Ecology"_stamp_of_Iran.jpg)
_stamp.jpg)
_in_Antiquity_-_Geographicus_-_ErythraeanSea-jansson-1658.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
خلیج فارس در نقشه جهان هکاتئوس (۵۵۰–۴۷۶ ق. م)(Hecataeus)از سرشناس‌ترین جغرافیدانان یونانی، و نقشه جهان بطلمیوس (۱۶۸–۹۰ م)، (Claudius Ptolemy) نخستین کسی که اطلسی شامل ۳۶ نقشه از نقاط مختلف جهان تهیه کرده‌است.[۳۴]
 |
 | |
نقشه جهان والدسیمولر متعلق به سال ۱۵۰۷ میلادی (تصویر سمت چپ) نام خلیج فارس در آن آشکار است (تصویر سمت راست) | ||
 |
 | |
نقشه جهان پیترو کوپو سال ۱۵۲۰ میلادی (تصویر سمت چپ) نام خلیج فارس در آن آشکار است (تصویر سمت راست) | ||
 |
 | |
نقشه جهان سال ۱۶۸۹ میلادی (تصویر سمت چپ) خلیج فارس Sinus Persicus در نقشه نوشته شده. (تصویر سمت راست) | ||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
