فهرست جغرافی‌دانان

جغرافی‌دانان مسلمان

این فهرست جغرافی‌دانان نامی مسلمان می‌باشد. فهرست به ترتیب زمان تولد اولویت‌بندی گشته است:

نام	تولد-مرگ	کشور	آثار و اکتشافات
ابن کاظم زند	۲۷۲–۲۰۵ ه‍.ق	ایران	کتاب «المسالک و الممالک»
ابوزید بلخی	۳۲۲–۲۳۶ ه‍.ق	ایران	کتاب «البدء و التاریخ»
ابن واضح	قرن دوم ه‍.ق	عراق	کتاب «البلدان»
علی بن حسین مسعودی	۳۴۶–۲۸۰ ه‍.ق	عراق	جهانگرد آفریقا از مصر تا ماداگاسکار و آسیا تا چین
مطهر بن طاهر مقدسی	قرن سوم ه‍.ق	فلسطین	جهانگرد از کرانه هند تا اندلس-کتاب «البدء و التاریخ»
محمد بن احمد مقدسی	۳۹۰–۳۳۴ ه‍.ق	فلسطین	کتاب «احسن التقاسیم»
ابوریحان بیرونی	۴۴۰–۳۶۲ ه‍.ق	ایران	کتاب‌های «تحقیق ماللهند» و «آثار الباقیه عن القرون الخالیه»
ابن فقیه همدانی	قرن سوم ه‍.ق	ایران	کتاب «المسالک و الممالک»
بلاذری	قرن سوم ه‍.ق	عراق	کتاب «فتوح البلدان»
محمد بن احمد جیهانی	قرن سوم ه‍.ق	ایران	کتاب «المسالک و الممالک»
احمد بن طیب سرخسی	قرن سوم ه‍.ق	ایران	کتاب «المسالک و الممالک»
ابوحنیفه دینوری	قرن سوم ه‍.ق	ایران	کتاب «البلدان»
ناصر خسرو قبادیانی	۴۸۱–۳۹۴ ه‍.ق	ایران	جهانگرد آسیا و آفریقا-کتاب «سفرنامه»
ابراهیم بن محمد استخری	قرن چهارم ه‍.ق	ایران	کتاب «الاقالیم» و «المسالک و الممالک»
محمود زمخشری	۵۳۷–۴۶۷ ه‍.ق	ایران	کتاب «الامکنه و الجبال و المیاء»
حاجی خلیفه	۴۸۸–۴۳۸ ه‍.ق	ترک	کتاب «جهان‌نما»
شریف ادریسی	۵۴۸–۴۹۳ ه‍.ق	مراکش	کتاب «نزهة المشتاق فی اختراق الافاق»
ابن حوقل	قرن چهارم ه‍.ق	عراق	کتاب «المسالک و الممالک»
احمد بن محمد میدانی	قرن پنجم ه‍.ق	ایران	کتاب «السامی فی الاسامی»
شهاب الدین یاقوت حموی	۶۲۴–۵۷۴ ه‍.ق	یونان	کتاب «معجم البلدان»
ابن بلخی	قرن پنجم ه‍.ق	ایران	کتاب «فارسنامه»
عمادالدین زکریا قزوینی	۶۸۲–۶۰۰ ه‍.ق	ایران	کتاب «آثار البلاد و اخبار العباد» و «عجایب المخلوقات»
ابن سعید غرناطی	۶۷۳–۶۱۰ ه‍.ق	اندلس	کتاب «المغرب فی حلی المغرب»
حمدالله مستوفی	۷۵۰–۶۸۰ ه‍.ق	ایران	کتاب «نزهة القلوب»
ابو الفداء	۷۳۲–۶۷۲ ه‍.ق	سوریه	کتاب «تقویم البلدان»
ابن فضل‌الله	۷۴۹–۷۰۰ ه‍.ق	سوریه	کتاب «المسالک الابصار فی ممالک الامصار»
ابن بطوطه طنجی	۷۷۹–۷۰۳ ه‍.ق	مراکش	جهانگرد اروپا و آفریقا و آسیا تا چین-کتاب «تحفه النظار فی غرایب الامصار»
تقی الدین مقریزی	۸۴۵–۷۶۶ ه‍.ق	لبنان	کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الاثار»
ابن ماجد	قرن نهم	ایران	جهانگرد و دریانورد-مخترع قطب‌نمای مغناطیسی و کاشف هند
محمدحسین پاپلی یزدی	معاصر	ایران	جغرافیدان، محقق و نویسنده
مسعود کیهان	۱۲۷۲–۱۳۴۵ ه‍.ش	ایران	جغرافیای مفصل ایران (در سه جلد) و پیدایش فلات ایران
فرهاد میرزا	۱۳۰۵–۱۲۳۳ ه‍.ق	ایران	کتاب «جام جم در جغرافیا»
حسن اعتماد السلطنه	۱۳۶۳–۱۲۶۳ ه‍.ق	ایران	کتاب‌های «مطلع الشمس» و «مرآ البلدان»
عباس اقبال آشتیانی	۱۳۲۴–۱۲۷۷ ه‍.ق	ایران	کتاب‌های «تاریخ اکتشافات جغرافیایی» و «ترکستان در حمله مغول»
محمدحسن گنجی	۱۳۹۱–۱۲۹۱ ه‍.ش	ایران	اطلس اقلیمی ایران. تهران، مؤسسه جغرافیای دانشگاه تهران، ۱۳۴۶

جغرافی‌دانان مسیحی و اروپایی

این فهرست جغرافی‌دانان نامی مسیحی و اروپایی می‌باشد. ترتیب به صورت اولویت در زمان تولد آمده است:

نام	تولد-مرگ	کشور	آثار و اکتشافات
هکاته	قرن ششم قبل از میلاد	یونان	جغرافی‌دان
هرودوت	قرن چهارم قبل از میلاد	یونان	کتاب «جغرافیا و تاریخ»
آریستر خوس	قرن دوم و سوم ق. م	یونان	کتاب «علم جغرافیا»
بطلمیوس	قرن دوم ق. م	یونان	منجم و جغرافی‌دان-کتاب «آثار البلاد»
پلینی بزرگ	۲۳م-۷۹ق. م	ایتالیا	جغرافی‌دان و طبیعی‌دان
اراتوستن	۸۵۵–۷۷۲م	یونان	کتاب «علم جغرافیا» شامل جغرافیای طبیعی و ریاضی
نوفل این یامین	قرن دوازده	اسپانیا	جهانگرد آسیا، آفریقا و اروپا
مارکو پولو	۱۳۲۴–۱۲۵۴ م	ایتالیا	جهانگرد آسیا تا چین
کریستف کلمب	۱۵۰۶–۱۴۴۱ م	ایتالیا	دریانورد و کاشف آمریکا
امریکو وسپوس	۱۵۱۲–۱۴۵۲ م	ایتالیا	معاون کریستف کلمب اعلام‌کننده کشف آمریکا
آلبو کرک	۱۵۱۵–۱۴۵۳ م	پرتغال	دریانورد و کاشف راه هند
واسکودو گاما	۱۵۲۴–۱۴۶۹ م	پرتغال	دریانورد و کاشف راه هند
فرانسیسکو پیزاور	۱۵۴۱–۱۴۷۰ م	اسپانیا	کاشف پرو
بالبوآ	۱۵۱۷–۱۴۷۵ م	اسپانیا	دریانورد و کاشف اقیانوس کبیر
فردیناند ماژلان	۱۵۲۱–۱۴۸۰ م	پرتغال	کاشف تنگه ماژلان
سباستین کابوت	۱۵۵۷–۱۴۶۷ م	ایتالیا	کاشف خلیج لاپالاتا
ژرار مرکاتور	۱۵۹۴–۱۵۱۲ م	فرانسه	کتاب «اطلس جغرافیای جهان‌نما»
والدزه مولر	حدود ۱۵۱۸–۱۴۷۰ م	آلمان	نقشه‌کش جهان‌نمای نوین-همان فردی که نام امریکو واسپوس را اشتباهی روی قاره آمریکا نهاد.
فرانسیس دریک	۱۵۹۶–۱۵۴۵ م	انگلیس	نخستین فردی که دنیا را دور زد.
هانری هودسن	۱۶۱۱–۱۵۵۰ م	انگلیس	کاشف خلیج هودسن
بارتلمی دیاز	قرن پانزدهم	قرن پانزدهم	کاشف دماغه امیدیک
ویلیام بافن	۱۶۲۲–۱۵۴۸ م	انگلیس	کاشف راه شمال‌غربی آمریکا
ویلیام بارنتس	تولد ۱۵۹۷	هلند	کاشف جزیره اشپیتزبرگ
آبل جانسون تاسمان	۱۶۵۹–۱۶۳۰ م	هلند	کاشف جزیره تاسمانی ، نیوزلند و تعدادی از جزایر فرندلی
ویتس برینگ	۱۷۴۱–۱۶۸۰ م	دانمارک	کاشف جزایر سن لوران و تنگه برینگ
جیمز کوک	۱۷۷۹–۱۷۲۸ م	انگلیس	دریانورد و کاشف جزایر-رصد کردن ستاره زهره در جزیره تاهی‌تی
لویی آنتوان دو بوگنویل	۱۸۱۱–۱۷۲۹ م	فرانسه	کاشف جزایر سلیمان-کتاب «سفرنامه دور دنیا»
جیمس بروس	۱۷۹۴–۱۷۳۰م	اسکاتلند	جهانگرد آفریقا و کاشف سرچشمه نیل آبی
آلکساندر هومبولت	۱۸۵۹–۱۷۶۹م	آلمان	جهانگرد و بنیان‌گذار جغرافیای فیزیکی و انسانی، اقلیم‌شناسی و اقیانوس‌شناسی
مونگو پارک	۱۸۰۶–۱۷۷۱م	انگلیس	کاشف رودخانه و صحرا نیجریه و رود گامبی
مک‌گوکن دواسلان	۱۸۷۸–۱۸۰۱م	فرانسه	کتاب «جغرافیای منطقه» با کمک رنو و با اقتباس از کتاب البلدان
تئودور جوین بول	۱۸۶۲–۱۸۰۲م	هلند	محقق جغرافیای جهان اسلام
گیلد مایستر	۱۸۹۰–۱۸۱۲م	آلمان	محقق جهان اسلام-انتشار «احسن التقاسیم» اثر مقدسی و قسمتی از «نزهة المشتاق» ادریسی
دیوید لیوینگستون	۱۸۷۳–۱۸۱۳م	اسکاتلند	کاشف دریاچه تانگانیکا و آبشار ویکتوریا و رودخانه زامبز و دریاچه نیامی در آفریقا
آلویس اسپرنگر	۱۸۹۳–۱۸۱۳م	اتریش	جغرافیای قدیم عربستان و راه‌های مسافرت به شرق
بارتون	۱۸۹۰–۱۸۲۱م	انگلیس	کاشف سرچشمه‌های نیل-کتاب «مناطق دریاچه‌های استوایی آفریقا»
باربیه دومینار	۱۹۰۸–۱۸۲۷م	فرانسه	فرهنگ تاریخی-جغرافیایی و ادبی ایران و اطراف آن
آلفرد فون کرمر	۱۸۸۹–۱۸۲۸	اتریش	متخصص جغرافیا و تاریخ جهان اسلام
آرمینیوس وامبری	۱۹۱۳–۱۸۳۲م	مجارستان	جهانگرد آسیای مرکزی
آدلف اریک نوردنسکیلد	۱۹۰۱–۱۸۳۳م	فنلاند	جهانگرد قطب شمال-کتاب «مطالعه نقشه‌های جغرافیای قدیم»
گوستاو دوگا	۱۸۹۴–۱۸۳۴م	فرانسه	دوره تکمیلی تاریخ و جغرافیای حکومت‌های اسلامی
گئورگ شواین فورث	۱۹۲۵–۱۸۳۶م	آلمان	رئیس انجمن جغرافیایی مصر
میخاییل دخویه	۱۹۰۹–۱۸۳۶م	هلند	متخصص کتاب‌های جغرافیایی مسلمانان-کتاب «کتابنامه جغرافیایی اسلامی»
پرژوالسکی	۱۸۸۸–۱۸۳۹م	روسیه	کاشف دریاچه کوکونور و لب‌نور و دره بالای رود گنگ و یانگ تسه کیانگ در چین
هانری دوویریه	۱۸۹۲–۱۸۴۰م	فرانسه	جهانگرد صحرای بزرگ آفریقا
هنری مورتون	۱۹۰۴–۱۸۴۱م	انگلیس	جهانگرد آفریقا
کارل ادوارد ساخائو	۱۹۳۰–۱۸۴۵م	آلمان	جغرافیای تاریخی شمال کشور سوریه-ترجمه کتاب «ماللهند» و «تاریخ اکتشافات عالم»
ژول کروو	۱۸۸۹–۱۸۴۷م	فرانسه	جهانگرد آمریکای جنوبی-کتاب «سفرنامه غرب آمریکای جنوبی»
هرمان فون ویسمان	۱۹۰۵–۱۸۵۳م	آلمان	کاشف لانگنبورگ و دریاچه نیاسا
گای لسترنج	۱۹۳۳–۱۸۵۴م	انگلیس	کتاب «جغرافیای سرزمین‌های خلافت شرقی» و «بین‌النهرین و ایران در زمان استیلای مغول»
گلازر	۱۹۲۴–۱۸۵۵م	اتریش	محقق تاریخ و جفرافیای کشورهای عربی
رابرت ادوین پیری	۱۹۲۰–۱۸۵۶م	آمریکا	کاشف قطب شمال
فری تیوف نانسن	۱۹۳۰–۱۸۶۱م	نروژ	کاشف جزیره گرینلند و دریای شمال
مارک اورال استاین	۱۹۴۳–۱۸۶۲م	انگلیس	جهانگرد آسیا-کتاب «درون آسیا و دشت ختا»
سون اندرسون هدین	۱۹۵۲–۱۸۶۵م	سوئد	جهانگرد و کاشف آسیا-کتاب «از میان بیابان‌های آسیا» و «از میان صحراهای چین»
پاول شوارتس	۱۹۳۹–۱۸۶۷م	آلمان	متخصص در جغرافیای ایران در قرون وسطی
سرپرسی سایکس	۱۹۴۵–۱۸۶۷م	انگلیس	کتاب «تاریخ اکتشافات عالم»
رابرت فالکون اسکات	۱۹۱۲–۱۸۶۸م	انگلیس	کاشف نقطه ریاضی قطب جنوب
بارتولد	۱۹۳۰–۱۸۶۹م	انگلیس	کتاب «جغرافیای تاریخی ایران» و «ترکستان در حمله مغول»
کارلو آلفونسو نالینو	۱۹۳۸–۱۸۷۲م	ایتالیا	متخصص جغرافیای کشورهای عربی-کتاب «جغرافیا. علم نجوم و احکام آن»
ارنست شکلتون	۱۹۲۲–۱۸۷۴م	انگلیس	کاشف قطب مغناطیسی زمین
یاسنت لویی رابینو	۱۹۵۰–۱۸۷۷م	انگلیس	کتاب «تاریخ و جغرافیای مصور گیلان» و «سفرنامه مازندران و گرگان»
شوی	۱۹۲۵–۱۸۷۷م	آلمان	کتاب «وضع جغرافیای اسلامی در قرون وسطی»
آموندس	۱۹۲۸–۱۸۷۸م	نروژ	کاشف قطب جنوب و راه مسافرتی شمال غربی بین اروپا و آمریکا
راسموس کنود	۱۹۳۳–۱۸۷۹م	دانمارک	محقق دربارهٔ زندگی اسکیموها
کراچکوفسکی	۱۹۵۱–۱۸۸۳م	روسیه	کتاب «جغرافیای اسلام «و «جغرافیای کشورهای اسلامی»
قیلبی	۱۹۶۰–۱۸۸۵م	انگلیس	کتاب «جغرافیای عربستان، یمن و مدین»
ریچارد برد	۱۹۵۷–۱۸۸۸م	آمریکا	کاشف قطب شمال
لارنس لاکهارت	۱۹۷۶–۱۸۹۰م	انگلیس	کتاب «شهرهای نامی ایران»
کرامرز	۱۹۵۱–۱۸۹۱م	هلند	کتاب «گفتار مفصل درباره مصنفان عرب دربارهٔ جغرافیا» و انتشار «المسالک و الممالک» ابن حوقل
چلیو سکین	قرن هجدهم	روسیه	کاشف دماغه چلیو سکین
رژی بلاشر	۱۹۰۰م	فرانسه	جغرافی‌دان متخصص در قرون وسطی
هاری هازارد	۱۹۱۸م	آمریکا	کتاب «اطلس تاریخ اسلام»
آلفونس گابریل	قرن بیستم	آلمان	کتاب «مسافر ایران» و «تحقیقات جغرافیایی دربارهٔ ایران»

منابع

• «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان». نیک بین، نصرالله.انتشارات نبوی، چاپ وزیری ، ۱۳۷۵.