کاربر:Armanjafari/منظومه شمسی
From Wikipedia, the free encyclopedia
منظومهٔ شمسی، منظومهٔ خورشیدی یا سامانهٔ خورشیدی (به انگلیسی: Solar System) سامانهای متشکل از یک ستاره به نام خورشید و اجرام آسمانی است که در مدارهایی پیرامون آن میگردند.
سن | ۴٫۶ میلیارد سال[1] |
موقعیت در فضا | ابر میانستارهای محلی، حباب محلی، بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری[2] |
جرم | ۱/۰۰۱۴ جرم خورشیدی |
نزدیکترین ستاره | پروکسیما قنطورس[3] |
نزدیکترین سیاره | آلفا قنطورس بیبی[4] |
فاصله از کمربند کویپر | ۳۰ تا ۵۰ واحد نجومی[5] |
شمار ستارگان | ۱ (خورشید)[6] |
شمار سیارات | ۸ (تیر، ناهید، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس، نپتون)[7] |
شمار سیارات کوتوله | ۵ (سرس، پلوتو، هائومیا، ماکیماکی، اریس)[7] |
شمار ماهها | ۱۷۳[7] |
شمار سیارکها | ۶۲۲٬۵۴۵[7] |
شمار دنبالهدارها | ۳٬۲۲۷[7] |
شمار ریزسیارات | ۳۶۹٬۹۵۶[8] |
تمایل به کهکشان | °۶۰/۱۹ (دائرةالبروج |
فاصله تا مرکز کهکشان | ۲۵٬۰۰۰ سال نوری[9] |
فاصله تا کنارهٔ کهکشان | ۲۵٬۰۰۰ سال نوری[9] |
سرعت مداری | ۲۲۰ کیلومتر بر ثانیه[10] |
چرخش پیرامون کهکشان | ۲۲۵ میلیون سال[10] |
منظومهٔ شمسی از فروپاشی یک ابر مولکولی پدید آمد و در دوران رنسانس و با مشاهدات افرادی از جمله گالیلئو گالیله کشفشد. این منظومه در بازوی شکارچی، کهکشان راه شیری واقعشده و ۲۵٬۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشانی فاصله دارد و کنارهٔ کهکشان فاصله دارد. خورشید بیش از ۹۸/۸ درصد جرم منظومهٔ شمسی را شامل میشود و منبع انرژی بسیار از جمله انرژی گرما و نور است. این ستاره یک ستارهٔ نوع جی رشته اصلی و عضوی از جمعیت ستارگان نخستین است. بقای منظومهٔ شمسی به بقای خورشید وابسته است و اگر خورشید نابود شود، منظومهٔ شمسی نیز نابود میشود.
منظومهٔ شمسی دارای هشت سیاره (تیر، ناهید، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون) و پنج سیارهٔ کوتوله (سرس، پلوتو، هائومیا، ماکیماکی و اریس) است. چهار سیارهٔ نخست، سیارات درونی یا زمینسان هستند و بیشتر از سنگ ساخته شدهاند و چهار سیارهٔ دیگر سیارات بیرونی یا غولهای گازی هستند و از گازهای مختلف ساخته شدهاند. علاوه بر این اجرام، منظومهٔ شمسی دارای اجرام دیگری از جمله ماهها، سیارکها، شهابوارها، شهابها، شهابسنگها و دنبالهدارهاست. منظومهٔ شمسی همچنین دارای مناطق خاصی از جمله کمربند سیارکها، کمربند کویپر و دیسک فشرده است.
مادهای نازک و فشرده به نام محیط میانسیارهای میان سیارات و اجسام دیگر وجود دارد. اجزای سازندهٔ محیط میانسیارهای از هیدروژن خنثی و غیر یونیزهشده، گاز پلاسما، پرتوهای کیهانی و ذرات گرد و غبار تشکیل شدهاند. این نشان میدهد که فضا یک خلأ کامل نیست. سدنا ۹۰۳۷۷ دورترین جسم کشفشده در منظومهٔ شمسی است که اوج آن ۱۰۰۰ واحد نجومی است و تناوب مداری آن ۱۰٬۵۰۰ سال به طول میانجامد. ابری کرویشکل و بزرگ به نام ابر اورت منظومهٔ شمسی را احاطه کردهاست و از ۲٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید آغاز میشود و تا ۱۰۰٬۰۰۰–۵۰٬۰۰۰ واحد نجومی دورتر از خورشید ادامه مییابد. منظومهٔ شمسی تا جایی گسترش مییابد که دیگر تحت تأثیر خورشید (نفوذ نور خورشید، گرانش خورشیدی، میدان مغناطیسی خورشید و بادهای خورشیدی نباشد. هلیوپاز مرز میان محیط میانسیارهای و فضای میانستارهای است. هلیوپاز به عنوان مرز بیرونی منظومهٔ شمسی در نظر گرفته میشود و برآورد شدهاست که میان ۱۱۰ تا ۱۷۰ واحد نجومی از خورشید فاصله دارد.