ذاتالجنب
التهاب غشاء اطراف ریه / From Wikipedia, the free encyclopedia
ذاتُ الجَنب (نامهای فارسی: سینه پهلو، بَرسام، پهلودرد)، پلورزی (به فرانسوی: Pleurésie) یا پلوریت (به فرانسوی: Pleurite) یا بهمعنی التهاب و تحریک پردهٔ جَنب است. پلورزی خود یک بیماری نیست، بلکه عارضهایست که ممکن است نشانهٔ بیماریهای گوناگونی باشد. پلورزی به دو صورت پلورزیِ خشک و پلورزیِ مرطوب ظاهر میشود. پلورزی مرطوب با تجمع مایع در بین دو لایهٔ پردهٔ جنب همراه است.[1]
ذاتالجنب | |
---|---|
نامهای دیگر | Pleuritis, pleuritic chest pain |
Figure A shows normal anatomy. Figure B shows lungs with pleurisy in the right lung and a pneumothorax of the left lung. | |
تخصص | پزشکی ریه |
نشانهها | Sharp chest pain |
علت | بیماری ویروسی، سینهپهلو، آمبولی ریه |
روش تشخیص | رادیوگرافی قفسه سینه، نوار قلب (ECG), آزمایش خونs |
تشخیص افتراقی | التهاب آبشامه، سکته قلبی، التهاب کیسه صفرا |
درمان | Based on the underlying cause |
دارو | استامینوفن (acetaminophen), ایبوپروفن |
فراوانی | 1 million cases per year (United States) |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
برسام یا ذاتالجَنب به عنوان یک بیماری التهابی روی پوشش ششها و قفسه سینه را تحت تأثیر قرار میدهد. پلور بافتهای نازکی هستند که در دیواره قفسه سینه و ریهها قرار دارند. در حالت سالم آنها به آرامی روی یکدیگر سر میخورند. پلوریس بهطور معمول از چند روز تا ۲ هفته طول میکشد. سایر شرایط التهابی ششها مانند برونشیت نیز باعث درد در اطراف قفسه سینه میشود.
ذاتالجَنب با درد، آماس و ورم ناحیهٔ پهلو، قفسه سینه و دندهها و سرفه و تب مشخص میشود. انواعی از آن را برسام و شوصه هم نامیدهاند. به نظر میرسد معادل التهاب پلور یا دیافراگم در پزشکی نوین باشد هرچند برعکس دیدگاه گذشتگان دیافراگم به تنهایی بعید است که ملتهب یا عفونی شود.[نیازمند منبع]امروزه این بیماری پلوریت یا پلورزی نامیده میشود.
در آنندراج این بیماری اینگونه تعریف شدهاست: «ورمی باشد در حجاب که آن پردهای است میان قلب و معده و این ورم گاه در یمین بود و گاهی در یسار و علامات آن درد پهلو با تب و ضیق النفس بود.»
صاحب کشاف آن را التهابی گرم و دردناک در اطراف سینه یا عضلات داخلی یا در پردهٔ اندرون، یا در پردهٔ حاجز بین دستگاه گوارشی و دستگاه تنفسی یا در عضلات خارجی یا در پردهٔ بیرون تعریف کرده و خطرناکترین حالت آن را نوعی دانسته که پردهٔ حاجز را گرفتار میکند و آن را ذات الجنب خالص نامیدهاست.
ابن سینا این بیماری را با بیماریهای برسام و شوصه یکی دانسته ولی سمرقندی بین آنها تفاوت گذاشته و نوشته «ذات الجنب خالص ورمی است که عارض میگردد غشاء مستبطن مر اضلاع و حجاب حاجز را که در یکی از دو طرف پهلو واقع است.»
در ذخیره خوارزمشاهی هم آمدهاست: «آماسی است گرم و دردناک اندر نواحی سینه. اما اگر آماس اندر عضلههای سینه باشد خاصه اندر عضلههای زندرونین. آن را شوصه گویند و اگر اندر غشاء باشد که زندرون سینه بدان پوشیدهاست و سینه را همچون بطانه است یعنی آستری، آن را برسام گویند یعنی آماس سینه (سام آماس است و بر، سینه) و اگر اندر حجاب باشد که میان احشاء بَرسوئین و فروسوئین ایستادهاست آن را ذات الجنب گویند. بسیار باشد که اندر جگر آماسی گرم افتد و معالیق او کشیده میشود و درد آن بحجاب باز میدهد و نفس تنگ میشود و بیمار و طبیب هر دو پندارند ذات الجنب است ولی آن ذات الکبد باشد.»